Một trong những lý do được giới đầu tư nhắc đến khi lý giải về đà tăng phi mã của cổ phiếu ThaiHoldings là nhờ kết quả kinh doanh tăng trưởng hay nhờ những khoản thu tài chính và báo cáo tạo “Game” tài chính cho thị trường.
Chủ tịch Thaiholdings từng xuất hiện cùng ngân hàng trong sự kiện cổ phiếu lên sàn HoSE. Khi đó, Bầu Thụy là một trong những lãnh đạo thực hiện nghi lễ đánh cồng. Việc này dấy lên lo ngại rằng ngân hàng này có thể trở thành “máy bơm tiền” cho Bầu Thụy thông qua việc ông bầu này có thể thế chấp một phần sở hữu tại ThaiHoldings, vốn đang có mức định giá thị trường cao tới phi lý. Thực tế, câu chuyện của ROS năm xưa cũng liên quan đến vấn đề này. Đặc biệt hơn, trụ sở chính của nhà băng này đã chuyển về Tòa nhà Thaiholdings Tower từ đầu năm 2020, bằng hợp đồng thuê 6 tầng, trong thời hạn 5 năm với giá trị 424 tỷ đồng. Tòa nhà này đặt tại số 210 Trần Quang Khải, Hoàn Kiếm, Hà Nội, được bầu Thụy đầu tư gần 2.660 tỷ đồng và hoàn thành từ cuối năm 2019.
Nếu so với mức giá 19.500 đồng khi cổ phiếu này lên sàn vào ngày 19/6/2020, đến nay sau gần 1 năm, thị giá THD đã gấp hơn 10 lần. Nhà đầu tư cũng quá quen thuộc với điệp khúc tăng trần liên tiếp của cổ phiếu này.
Thaiholdings đạt 1.820 tỷ đồng doanh thu trong năm 2020, tăng 140% so với năm 2019. Tuy nhiên, vấn đề là kết quả kinh doanh ấn tượng của Thaiholdings không đến từ hoạt động chính mà được đóng góp chính từ lợi nhuận khác, chủ yếu ghi nhận trong quý IV. Nhờ khoản lãi đột biến hơn 1.200 tỷ đồng do thanh lý tài sản, lợi nhuận sau thuế năm 2020 của ThaiHoldings đạt 1.093 tỷ đồng, gấp 23 lần so với lợi nhuận đạt được năm trước đó.
Theo thuyết minh báo cáo tài chính, phần thu nhập khác này đến từ việc chuyển nhượng dự án và thanh lý tài sản tại Dự án Xi măng Thạnh Mỹ. Dự án Nhà máy xi măng Thạnh Mỹ do Công ty cổ phần Xuân Thành Group (sau đổi tên thành Thaigroup) làm chủ đầu tư, được khởi công vào tháng 7/2010 tại huyện biên giới Nam Giang (Quảng Nam) với tổng vốn đầu tư 4.000 tỷ đồng. Nhiều khả năng khối tài sản liên quan tới Dự án Thạnh Mỹ mà công ty này thanh lý thuộc về công ty con – Công ty cổ phần Xi măng Xuân Thành. Công ty này được thành lập vào tháng 2/2012, do ông Nguyễn Xuân Thuỷ (SN 1988) làm Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc. Ngày 27/11/2020, Công ty cổ phần Xi măng Xuân Thành tăng vốn điều lệ từ 4.517 tỷ đồng lên mức 6.168 tỷ đồng. Bản chất giao dịch này cũng có thể chỉ mang tính nội bộ khi các khoản phải thu liên quan đến hệ sinh thái xoay quanh Thaigroup.
Điều này càng được khẳng định khi ThaiHoldings ghi nhận lãi “khủng”, nhưng phần lợi nhuận này lại xuất hiện dưới dạng các khoản phải thu.
Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh trong quý IV/2020 của ThaiHoldings chỉ hơn 32 tỷ đồng, giảm hơn 75% so với cùng kỳ năm 2019 dù lợi nhuận đột biến. Nguyên nhân là do gia tăng các khoản phải thu. Đến cuối năm 2020, các khoản phải thu ngắn hạn của ThaiHoldings tới 2.800 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng lớn nhất là Công ty TNHH MTV Xi Măng Xuân Thành Quảng Nam với quy mô gần 800 tỷ đồng. Kết quả là dù lợi nhuận nghìn tỷ đồng nhưng dòng tiền hoạt động trong năm 2020 của tập đoàn này chủ yếu đến từ hoạt động tài chính, cụ thể là đi vay. Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính gần 237 tỷ đồng giúp bù đắp cho chênh lệch hoạt động đầu tư.
Với những lý do kể trên, khó có thể thuyết phục được nhà đầu tư rằng THD xứng đáng với mức thị giá trên 200.000 đồng. Diễn biến này dẫn tới một thực tế là nếu thị giá của THD không phản ánh giá trị hợp lý của công ty, con số lượng hóa tài sản của Bầu Thụy tính theo giá trị số cổ phần THD sở hữu hay vốn hoá của của doanh nghiệp này sẽ chỉ mang tính thống kê. Nhiều nhà đầu tư cũng so sánh đà tăng vừa qua của THD tương đồng với diễn biến của cổ phiếu ROS năm xưa, mã chứng khoán giúp một doanh nhân có thời điểm trở thành người giàu nhất thị trường.
Hiện nay, thị giá của ROS chỉ còn chưa tới 3.500 đồng.
Chuỗi những phiên tăng giá bất tận của cổ phiếu THD, ngoài việc giúp cái tên ThaiHoldings trở nên nổi tiếng, còn đưa ông Nguyễn Đức Thụy vào danh sách những giàu nhất sàn chứng khoán Việt Nam. Chỉ tính riêng gần 86 triệu cổ phiếu THD (chiếm 24,55% vốn điều lệ ThaiHoldings), khối tài sản của ông Bầu này đã đạt hơn 17.400 tỷ đồng.
Nếu so sánh với khối tài sản của những ông chủ tập đoàn lớn, bầu Thụy sẽ không kém cạnh, nhưng xét về mức độ “thực chất”, không ít nhà đầu tư đang đặt ra những nghi vấn về “con đường tỷ phú” của Bầu Thụy.
Nhật Hạ