Ngày 10/8, UBND TP.HCM đã phát đi văn bản “khẩn” gửi Bộ Xây dựng, do ông Lê Hoà Bình, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM ký về việc thực hiện quy định về giao dịch bất động sản, nhà ở hình thành trong tương lai.
Theo UBND TP.HCM, kiến nghị này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người mua “nhà trên giấy” được tiếp cận đầy đủ, chính xác thông tin. Ngoài ra, việc công khai thông tin sẽ nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về bảo lãnh giao dịch “nhà trên giấy”.
UBND TP.HCM cho biết, tính từ thời điểm Luật kinh doanh bất động sản 2015 có hiệu lực đến nay (từ tháng 7/2015 đến tháng 6/2021), trên địa bàn TP.HCM đã có tổng cộng 339 dự án nhà ở được Sở Xây dựng TP.HCM xác nhận đủ điều kiện mở bán.
Gần đây, xảy ra nhiều vụ việc người mua nhà hình thành trong tương lai kiện cáo chủ đầu tư khi dự án chậm tiến độ, chất lượng không đúng cam kết trong hợp đồng. Khi đó, bên thứ ba mới được “kéo vào cuộc” vì liên quan đến câu chuyện dự án đã được ngân hàng bảo lãnh. Tuy nhiên, người mua nhà khi đó mới tá hỏa rằng ngân hàng mới chỉ thỏa thuận với chủ đầu tư về việc bảo lãnh hoặc chủ trương bảo lãnh. Không ít chủ đầu tư khi mở bán dự án nhà ở hình thành trong tương lai chỉ cung cấp cho khách hàng Công văn hồi đáp của ngân hàng đồng ý về mặt nguyên tắc sẽ cấp bảo lãnh cho chủ đầu tư (trên cơ sở nếu chủ đầu tư đáp ứng đầy đủ các điều kiện của pháp luật và của ngân hàng), và cho rằng đó là thư bảo lãnh của của ngân hàng, để tạo niềm tin cho người mua nhà.
Thực tế, trong quá trình xét duyệt bảo lãnh về sau, nếu thấy năng lực tài chính của chủ đầu tư không tốt, dự án có vấn đề; ngân hàng sẽ không thực hiện cấp Thư bảo lãnh cho dự án, mà chỉ cấp theo hợp đồng tín dụng. Ngoài ra, còn một số trường hợp khác như, ngân hàng từ chối bảo lãnh cho khách hàng mua nhà do khách hàng không có Thư cam kết phát hành bảo lãnh hoặc Thư cam kết đã hết thời hạn bảo lãnh, hoặc các nguyên nhân do chính những rắc rối trong hợp đồng,… Để tự bảo vệ quyền lợi, khách hàng phải trang bị kiến thức pháp lý để không rơi vào trường hợp đầy đủ danh mục chứng từ nhưng lại thiếu cơ sở pháp lý.
Được biết, thời gian qua nhiều phản ánh về những bất cập trong việc rao bán “nhà trên giấy” đang diễn ra tại TP.HCM. Một trong những vụ việc nổi cộm đang diễn ra đó là Dự án chung cư Nam An (quận Bình Tân) do Công ty Siêu Thành làm chủ đầu tư. Dự án này lúc đầu được Sở Xây dựng TP.HCM ký văn bản nêu rõ: 496 căn hộ dự án chung cư Nam An đủ điều kiện được bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai. Công ty Siêu Thành sau đó không thực hiện yêu cầu của Sở Xây dựng nêu ra trong văn bản đủ điều kiện mở bán là: Phải “được ngân hàng bảo lãnh” nhưng những người mua căn hộ tại đây không hay biết việc trên. Cuối cùng, hậu quả là chủ đầu tư thu tiền của người mua rồi bỏ trốn, dự án bất động, người mua nhà phải làm đơn kêu cứu khắp nơi.
Cương Nguyễn