Đứt gãy đơn hàng, buộc phải cho nghỉ việc nhiều lao động dù trước đó đã dày công tuyển dụng, đào tạo là thực trạng buồn đang diễn ra tại nhiều nhà máy, doanh nghiệp…Bỗng dưng mất việc, nhiều doanh nghiệp đang nỗi lực thắt lưng buộc bụng để công nhân có Tết.
Hồi đầu tháng 10, Công ty TNHH Việt Nam Samho ở Củ Chi bị thương hiệu giày nổi tiếng cắt toàn bộ đơn hàng khiến công suất của nhà máy giảm 30%, tương ứng 3.000 lao động không còn việc để làm. Một số được sắp xếp sang các xưởng khác, phần còn lại phải ngồi không. Nửa tháng trước, doanh nghiệp gửi phương án cắt giảm 1.400 lao động lên Sở LĐ-TB&XH thành phố, để có phương án phù hợp nhằm đảo bảo quyền lợi cho công nhân.
Ông Nguyễn Thanh An, Chủ tịch công đoàn công ty cho biết, đầu năm nhà máy bỏ rất nhiều chi phí để tuyển mới 1.500 công nhân, tuy nhiên đến nay tình thế đảo ngược hoàn toàn.
“Dù giai đoạn này đang rất khó khăn nhưng phía doanh nghiệp vẫn đang nỗ lực làm việc với các đối tác còn lại để có thêm đơn hàng mới nhằm giữ chân lao động”, ông An cho biết
Người lao động được thông báo về tình hình sản xuất của nhà máy để lựa chọn phù hợp. Khoảng 200 người chủ động nộp đơn nghỉ việc, được công ty trả đủ lương tháng 10. Phần còn lại yêu cầu doanh nghiệp thương lượng đền bù hợp đồng hoặc chờ phương án từ cơ quan chức năng.
Theo ông An số lao động thuộc diện cắt giảm mới được ký hợp đồng vào đầu năm, thời gian làm việc tại công ty chưa đủ 12 tháng. Theo quy định, họ không nhận được trợ cấp mất việc từ doanh nghiệp và cũng chưa thuộc diện được quỹ bảo hiểm thất nghiệp chi trả. “Công nhân sẽ gặp rất nhiều khó khăn”, ông An nhận định.
Ngày 30/11 là ngày làm việc cuối cùng của gần 1.200 công nhân nhà máy Công ty TNHH Tỷ Hùng (Công ty Tỷ Hùng). Những người công nhân thất thểu ra về, mất việc vào thời điểm gần Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023, nhiều công nhân vừa buồn, vừa lo lắng và cũng đầy tiếc nuối.
“Gắn bó với công ty mười mấy hai chục năm, chẳng ai nghĩ phải mất việc ở thời điểm này và không thể làm gì khác. Ai cũng buồn và lo lắng. Chúng tôi tổ chức bữa tiệc chia tay ngay trên hè phố nhưng chẳng ai nuốt nổi”, chị Bích, công nhân Công ty Tỷ Hùng, chia sẻ.
Đây có thể coi là tâm trạng chung của 1.185 công nhân mất việc. Với vợ chồng chị Kim Hồng (An Giang), nỗi buồn còn nhân lên gấp bội, khi cả 2 đều là công nhân công ty này đã được 5 năm. Khi công ty thông báo chấm dứt hợp đồng lao động cả 2 vợ chồng đã chết lặng.
“Lúc nghe thông báo thực sự rất sốc, thà rằng 1 người mất việc còn kiếm cách được chứ cả 2 mất việc thời điểm cận Tết này thì giờ chi tiêu gia đình sẽ khó khăn lắm”, vợ chồng chị Hồng ngậm ngùi.
Trong khi đó, sau lưng chị Nguyễn Hường (quê Đồng Tháp) là một gia đình nhỏ với gánh nặng dồn hết lên vai người phụ nữ gầy gò này. Giờ đây, mất việc, sinh hoạt ăn ở con cái, khiến bà Hường không biết phải xoay xở sao.
“Tôi làm công ty này thâm niên mười mấy, hai mươi năm nay, 1 mình nuôi con ăn học. Tiền con đi học và ăn uống hai mẹ con mỗi tháng đã hơn 5 triệu, nhà cửa điện nước các thứ thêm 1,5 triệu đồng nữa, đồng lương công nhân tuy thấp nhưng vừa đủ trang trải, không dư. Giờ tôi mất việc hai mẹ con không biết phải sống sao”, bà Hường cho biết.
Nỗi lo của bà Hường cũng như nhiều công nhân mất việc tại công ty Tỷ Hùng là khó tìm việc mới ngay lập tức để có thể trang trải qua ngày. Mất việc ở độ tuổi không còn trẻ, ngoài 30, 40, sẽ vô cùng khó khăn để họ bắt nhịp một công việc mới, khác với những gì họ đã làm suốt mấy chục năm qua.
Trước đó, ngày 2/11, Công ty Tỷ Hùng địa chỉ 162A Hồ Học Lãm, Bình Tân đã thông báo cho 1.185 lao động (quy mô công ty: 1822 lao động) thôi việc từ ngày 1/12 năm nay. Trong đó, có 936 người đã ký hợp đồng lao động không xác định thời hạn, 249 người đã ký hợp đồng lao động xác định thời hạn.
Theo nội dung thông báo từ ban lãnh đạo công ty Tỷ Hùng, công nhân nghỉ việc được chi trả trợ cấp mất việc làm 2 tháng lương. Những lao động có thời gian làm việc từ năm 2008 trở về trước được chi trả trợ cấp thôi việc theo quy định. Công ty cũng sẽ chi tiền thưởng năm 2022, mức thưởng 1 tháng lương cho người làm việc đủ 12 tháng. Tiền lương tháng 11 và thưởng sẽ được công ty chi trả vào ngày 8/12.
Theo ban lãnh đạo công ty, việc gần 1.200 lao động phải nghỉ việc từ 1/12 là do ảnh hưởng kinh tế, các đối tác bị thiệt hại nặng nề dẫn đến công ty bị mất đơn hàng.
“Thời gian qua, dù đã tìm nhiều biện pháp nhưng công ty không thể khôi phục hoạt động như kế hoạch. Do đó, phải thu hẹp sản xuất và chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động”, văn bản có chữ ký của đại diện ban lãnh đạo công ty 100% vốn Đài Loan (Trung Quốc) nêu rõ.
Công ty TNHH Sản xuất đồ mộc Chien (Đồng Nai) cũng dự kiến công ty cho người lao động nghỉ Tết gần 1 tháng. Bà Nguyễn Thị Thanh Tin, Phó Tổng giám đốc kiêm Chủ tịch Công đoàn công ty này cho biết sẽ lấy ý kiến người lao động trước khi quyết định. Tình trạng cho công nhân, người lao động nghỉ Tết sớm diễn ra tại rất nhiều công ty sản xuất liên quan đến công nghiệp phụ trợ, da giày, dệt may do thiếu đơn hàng.
Suốt thời gian qua, ban giám đốc Công ty giày dép V.P ở quận Bình Tân tổ chức nhiều cuộc họp để tìm cách xoay được nguồn tiền thưởng Tết cho gần 400 công nhân. Với phương án thưởng một tháng lương, nhà máy cần vào khoảng 2,8 tỷ đồng.
“Sản phẩm của công ty chủ yếu xuất đi châu Âu, Tây Ban Nha. Tuy nhiên, từ tháng 10 đến nay đơn hàng giảm gần 40%. Lãnh đạo nhà máy cho biết nếu theo kế hoạch sản xuất trước đó, các đơn hàng sẽ hoàn thành vào tháng 11 với điều kiện tiến độ như bình thường, tổ chức tăng ca. Do đó, để tạo việc cho lao động đến tháng 1 năm sau, công ty chỉ tổ chức đi ca hành chính. Việc này kéo chi phí sản xuất tăng cao”, đại diện công ty chia sẻ và cho biết, thêm khoản thưởng Tết, doanh thu năm nay sẽ xuống âm.
“Tuy nhiên, khoản thưởng này đã được đưa vào thỏa ước lao động tập thể nên công ty vẫn thực hiện. Để có tiền thưởng Tết, ban giám đốc thuyết phục nhà cung cấp nguyên phụ liệu kéo dài thời gian thanh toán, chờ công ty thu hồi công nợ. Các thành viên trong ban lãnh đạo xoay xở mượn thêm từ nhiều nguồn”, đại diện công ty trả lời báo chí.
Tương tư, Ban Giám đốc Công ty TNHH May mặc Dony ở quận Tân Bình cũng cố gắng có thưởng Tết cho công nhân. Do ảnh hưởng chung, từ tháng 8, công ty bị giảm 20% đơn hàng trong mảng đồng phục và 50% đơn hàng mảng thời trang. Suốt thời gian qua, doanh nghiệp hoạt động gần như không có lợi nhuận, toàn bộ chi phí bù đắp sản xuất và đảm bảo thu nhập cho công nhân.
Trao đổi với báo chí, ông Phạm Quang Anh, Giám đốc công ty cho biết, doanh nghiệp có hai phương án thưởng Tết một tháng hoặc nửa tháng lương, tùy thuộc vào nguồn tiền lúc trả thưởng.
“Nhà máy đang xoay kinh phí, trong đó quan trọng là thu hồi công nợ các đơn hàng đã xuất. Công nhân nào cũng mong được thưởng nhiều nhưng khả năng tài chính của mình có hạn”, ông Quang Anh nói. Giai đoạn này nhà máy chấp nhận lỗ, không lợi nhuận nhưng trong giới hạn nhất định vì phải bảo toàn tài chính để năm sau đi tiếp.
Tổng Hợp