Gói “giải cứu” Vietnam Airlines đã có 3 tổ chức tín dụng là SeaBank, MSB và SHB cam kết tài trợ cho Vietnam Airlines vay với tổng số tiền là 4.000 tỷ đồng từ nguồn tái cấp vốn của Ngân hàng Nhà nước. Nhưng liệu với 4.000 tỷ thấm gì so với tình hình kinh doanh của hãng hàng không này từ khi lỗ tới hiện tại.
Dù biết hàng không là ngành chịu tác động nặng nề nhất trong đại dịch Covid-19, nhưng dự thảo Báo cáo về tình hình phát triển doanh nghiệp 5 tháng đầu năm 2021 của Bộ Kế hoạch & Đầu tư mới đây cũng phải rung lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng kiệt quệ của hàng không Việt.
Kết thúc năm tài chính 2020, lỗ sau thuế hợp nhất của Vietnam Airlines là 11.178 tỷ đồng, tính ra lỗ trung bình khoảng 1.000 tỷ đồng/tháng trong năm vừa qua. Tình hình còn xấu hơn trong năm 2021 khi dự kiến 6 tháng đầu năm, hãng này có thể lỗ thêm 10.000 tỷ đồng, tăng rất mạnh so với mức lỗ năm ngoái (khoảng 66%). Với tình hình lỗ và vốn chủ sở hữu ở thời điểm cuối quý 1/2021 là 1.030 tỷ đồng thì Vietnam Airlines đã bị âm vốn chủ sở hữu. Ngoài ra, nợ quá hạn của hãng cũng lên đến mức 6.240 tỷ đồng.
Quý I/2021, Vietnam Airlines ghi nhận 7.528 tỷ đồng doanh thu, giảm 60% so với cùng kỳ năm 2020. Tuy nhiên, giá vốn hàng bán lên đến 11.329 tỷ đồng, dẫn đến ghi nhận lỗ gộp từ hoạt động kinh doanh lên đến 3.869 tỷ đồng. Cũng tại thời điểm cuối tháng 3/2021, Vietnam Airlines ghi nhận khoản nợ phải trả lên đến 59.549 tỷ đồng, tăng 5,4% so với hồi đầu năm, vốn chủ sở hữu chỉ còn 1.030 tỷ đồng. 6 tháng đầu năm có thể lỗ tới 10.000 tỷ đồng.
Trong bối cảnh khó khăn chung của ngành hàng không toàn cầu, Hãng hàng không quốc gia Việt Nam cũng không là ngoại lệ. Với các khoản lỗ lũy kế và nợ quá hạn, HVN.HM đang ở bên bờ vực phá sản. Gói giải pháp hỗ trợ 12.000 tỷ đồng vừa mới được gỡ nút thắt ở 4.000 tỷ, và đang có những chuẩn bị rốt ráo để tăng thêm được vốn điều lệ 8.000 tỷ qua phát hành cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu.
Mọi sự chú ý đều đang dồn vào Vietnam Airlines khi Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận định rằng, số lỗ 6 tháng đầu năm của Vietnam Airlines có thể lên đến 10.000 tỷ đồng. Số nợ phải trả quá hạn đạt tới 6.240 tỷ đồng khiến Vietnam Airlines đang rơi vào trạng thái “cực kỳ khó khăn”. Tại nhiều cuộc hội thảo về ngành hàng không, các chuyên gia kinh tế cho rằng, Vietnam Airlines với cơ cấu cổ đông nhà nước “cô đặc”, chi phối đến 86%, chịu sự kiểm soát của nhiều bộ, ngành về sản xuất kinh doanh, nên khi có rủi ro xảy ra, muốn chủ động xử lý linh hoạt tình huống như bán tài sản, phát hành thêm cổ phiếu… cũng không thể nhạy bén, tinh nhanh như các doanh nghiệp tư nhân được, mà phải xin ý kiến của tất cả các bộ, ngành liên quan.
Cũng hưởng đại dịch nhưng VietJet Air dù lỗ đến 1.780 tỷ đồng từ vận chuyển hàng không thì vẫn báo lãi năm 2020 sau thuế là 68 tỷ đồng nhờ ghi nhận cơ cấu doanh thu phụ trợ đạt gần 50% để bù đắp. Còn Bamboo Airways tự công bố khoản doanh thu từ hoạt động tài chính là 4.640 tỷ đồng, để đưa lợi nhuận sau thuế lên 310 tỷ đồng.
Khi một doanh nghiệp gặp khó khăn đột ngột về tài chính do doanh thu sụt giảm nghiêm trọng, bên cạnh việc bổ sung nguồn vốn lưu động khẩn cấp thì việc kiểm soát chi phí là một yếu tố cũng quan trọng không kém.
Cương Nguyễn