Các phương án đàm phán mà nhà phát hành đưa ra với các trái chủ không mới vì đã được bàn nhiều, nhưng đều có căn cứ pháp lý dựa trên Nghị định 08. Tạo hành lang pháp lý cho hoạt động tái cơ cấu nợ của doanh nghiệp phát hành trái phiếu…
Các chuyên gia trên thị trường đều đánh giá Nghị định 08, với 3 điểm sửa đổi chính là cho phép thanh toán trái phiếu bằng tài sản khác, thay đổi điều kiện, điều khoản của trái phiếu, cho phép kéo dài kỳ hạn 2 năm, ngừng áp dụng tiêu chí nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp đã tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, thêm niềm tin cho người sở hữu trái phiếu, đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân khi đàm phán về các giải pháp thanh toán trái phiếu bằng bất động sản, hay gia hạn thời gian thanh toán.
Tuy nhiên, bà Dương Kim Anh, Giám đốc đầu tư, phụ trách mảng trái phiếu Công ty cổ phần Quản lý quỹ Vietcombank (VCBF) cho rằng, tác động thực sự của các quy định này đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn là ẩn số.
Nếu người sở hữu trái phiếu đồng ý chuyển các nghĩa vụ nợ sang tài sản là các bất động sản đang phát triển thì việc tổ chức phát hành đã hoàn thiện các thủ tục pháp lý để chuyển sở hữu các bất động sản này cho nhà đầu tư hay chưa, hay tổ chức phát hành có còn khả năng tài chính để hoàn thiện các bất động sản đang phát triển dở dang này nữa hay không là yếu tố quan trọng.
Nếu tổ chức phát hành không hoàn thiện các công trình dở dang, các món nợ chỉ chuyển từ dạng này sang dạng khác và người phải chịu thiệt hại cuối cùng vẫn là các nhà đầu tư.
Ông Vương Hoàng Sơn, Giám đốc Khối Ngân hàng đầu tư, Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT băn khoăn về sự bất bình đẳng giữa các trái chủ, khi trái chủ trái phiếu đến hạn sớm có cơ hội lựa chọn tài sản tốt hơn trái chủ của các trái phiếu đến hạn sau, hay trái chủ là tổ chức có lợi thế hơn nhà đầu tư cá nhân.
Quy định kéo dài thời hạn trái phiếu tối đa không quá 2 năm được xem là mở lối thoát hiểm cho một số nhà phát hành ở thời điểm này. Tuy nhiên, từ góc độ trái chủ thì quy định này có thể tạo tiền lệ để nhà phát hành “chây ì trả nợ” và trái chủ sẽ mất thêm nhiều thời gian đàm phán trước khi có thể đưa ra tòa án để phân xử, xử lý tài sản đảm bảo thu hồi nợ… Điều này phần nào có thể khiến nhà đầu tư e ngại tham gia vào thị trường trái phiếu lúc này, kể cả khi có khoản trái phiếu chiết khấu đủ lớn.
Trước mắt, Nghị định 08 đã tạo ra một không gian trống nhất định cho các doanh nghiệp có thể “thở”, suy nghĩ và hành động để có giải pháp ứng phó với tình huống cấp bách khi đáo hạn trái phiếu.
TS. Phan Phương Nam, Phó trưởng Khoa Luật Thương mại, Đại học Luật TP.HCM nhận định, thời gian dễ thở kéo dài bao lâu còn phụ thuộc vào các chính sách liên quan về lãi suất và các gói hỗ trợ của Nhà nước cũng như khả năng tài chính, khả năng hấp thụ chính sách của các doanh nghiệp.
Nếu các doanh nghiệp không có hành động kịp thời, cơ cấu lại vốn, dòng tiền, cũng như cơ quan quản lý không tháo gỡ những điểm vướng mắc trong kinh doanh, đặc biệt đối với bất động sản thì thời gian 2 năm gia hạn nợ chỉ khiến doanh nghiệp chuyển từ trạng thái “chết” ngay sang “chết từ từ” sau 2 năm.
Nghị định 08 được ban hành trong ngày Chủ nhật (5/3/2023) và có hiệu lực ngay lập tức cho thấy tính cấp thiết, là những cơ sở ban đầu để thị trường trái phiếu doanh nghiệp tránh tình trạng đổ vỡ. Tuy nhiên, để thị trường hồi phục lành mạnh, điểm mấu chốt để lấy lại niềm tin của nhà đầu tư vẫn là sức khỏe của các doanh nghiệp phát hành trái phiếu, mà chủ yếu là các doanh nghiệp bất động sản.
Để thị trường bất động sản “hạ cánh mềm” và phục hồi, cần có các biện pháp đồng bộ của các cơ quan liên ngành và doanh nghiệp. Về phía chính sách, việc xử lý điểm nghẽn pháp lý của các dự án bất động sản sẽ giúp cho khơi thông dòng vốn cho doanh nghiệp.
Việc giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng thủ tục và quy trình thực tế sẽ như thế nào; mặt bằng lãi suất thực tế có giảm được không cũng phụ thuộc nhiều yếu tố vĩ mô trong nước như lạm phát, tỷ giá và các yếu tố vĩ mô trên thế giới như việc Fed tăng lãi suất; hay có thể có những gói tín dụng/ưu đãi lãi vay cho những người mua có nhu cầu thực. Về phía doanh nghiệp, cũng cần chủ động tái cấu trúc sản phẩm, giảm giá bán hay bán tài sản để đảm bảo thanh khoản.
Tổng Hợp
(Đầu Tư Chứng Khoán)