Nhiều chuyên gia cho rằng, nhà ở xã hội, nhà giá rẻ cần được giải cứu để vực dậy thị trường bất động sản.
Trong báo cáo của Bộ Xây dựng, liên quan quy định về đất đai, Bộ Xây dựng nêu nhiều khó khăn, vướng mắc trong xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, giao đất, đấu giá quyền sử dụng đất…, đặc biệt là việc xác định đâu là giá đất thị trường (chiếm trên 50% vướng mắc của các dự án). Việc này dẫn đến cơ quan chức năng e ngại, sợ trách nhiệm gây thất thoát nếu định giá thấp hơn thị trường, nhiều trường hợp định giá cao hơn nhiều giá giao dịch thực tế gây khó cho doanh nghiệp triển khai thực hiện.
Ngày 11/2, Văn phòng Chính phủ gửi đi công điện về Hội nghị trực tuyến toàn quốc thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững. Hội nghị do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì, được tổ chức từ 8 – 12 giờ, ngày 14/2 tại trụ sở Chính phủ và trụ sở UBND các tỉnh, thành phố. Nhiều lãnh đạo bộ, ngành, Sở Xây dựng địa phương, doanh nghiệp và chuyên gia xác nhận tham dự. Tuy nhiên, ngày 13/2, đại diện Bộ Xây dựng cũng như nhiều khách mời xác nhận thông tin thời gian tổ chức Hội nghị được lùi sang ngày 17/2.
Phó Tổng giám đốc một doanh nghiệp bất động sản lớn ở miền Bắc cho biết, công ty đang có 3 dự án căn hộ bị ách tắc vì vướng thủ tục. Vị này chia sẻ: “Một dự án vẫn chưa xong thủ tục giao đất còn 2 dự án chưa xong việc tính tiền sử dụng đất để hoàn thành nghĩa vụ tài chính”. Công ty đã xin tạm nộp tiền sử dụng đất để triển khai dự án, để khỏi bị khách hàng kiện cáo nhưng không được. “Ở đây chúng tôi nghĩ vấn đề là do con người, do cán bộ lãnh đạo không dám quyết vì sợ sai nên ảnh hưởng đến doanh nghiệp”, vị này nói.
Ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Lê Thành, nhấn mạnh, chỉ vì ách tắc về thủ tục quá lâu mà các doanh nghiệp không thể triển khai, hoàn thiện được dự án, khiến chi phí gia tăng trong khi nguồn thu ngày càng giảm. “Doanh nghiệp bất động sản muốn sống được phải có dự án triển khai nhưng vì những vướng mắc thủ tục pháp lý mà dự án bị ách tắc kéo theo nguy cơ doanh nghiệp phá sản. Điều đó ảnh hưởng lớn đến thị trường chung cũng như cả nền kinh tế”, ông Nghĩa nói.
Ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, cho rằng, dòng vốn bất động sản đang bị tắc tại nhiều phân khúc. Ông Đính kiến nghị, Ngân hàng Nhà nước nên nắn dòng vốn vào các phân khúc sản phẩm phù hợp, đưa mức giá bất động sản nhà ở xuống mức dễ chịu hơn với những hộ gia đình có nhu cầu thực.
Sự dịch chuyển dân cư, trong đó có những đứa con của chú thím tôi, từ nông thôn về các đô thị lớn, đặc biệt tại các đầu tàu kinh tế Hà Nội, TP HCM, đã đẩy nhu cầu nhà ở tại đây tăng vọt, kéo dài suốt nhiều năm. Hiện nay trong khi phân khúc nhà cao cấp bắt đầu bão hoà, nhà ở bình dân tiếp tục thiếu và còn thiếu dài dài. Sở Xây dựng TP HCM ước tính giai đoạn 2021-2025 nhu cầu thuê, mua nhà ở xã hội của thành phố lên tới 245.000 căn, nhưng thành phố chỉ đáp ứng được khoảng 30.500 căn dựa trên các dự án đã và đang triển khai. Nhu cầu thuê nhà lưu trú cho công nhân vào khoảng 68.500 phòng, mà thành phố chỉ xây dựng được 4.500 phòng.
Thay vì tập trung xây dựng loại hình nhà ở bình dân mà người dân cần, phù hợp túi tiền người mua ở những thành phố lớn, các doanh nghiệp bất động sản đổ xô phát triển căn hộ cấp cao, biệt thự liền kề, nhà phố mặt tiền. Khi Hà Nội, TP HCMkhông còn đất trống cho các dự án mới, doanh nghiệp bất động sản “chạy” về tỉnh, xây dựng các khu đô thị hàng trăm, hàng nghìn hécta, các khu nghỉ dưỡng xa hoa. Chỉ một tỷ lệ rất thấp người mua nhà tại các khu đô thị mênh mông ở tỉnh là mua để ở. Còn lại khách hàng chủ yếu mua để đầu tư, đầu cơ giá lên.
Doanh nghiệp bất động sản vay tiền ngân hàng làm dự án. Người mua nhà ở, người đầu tư, đầu cơ vay tiền ngân hàng để mua. Tiền ngân hàng chảy vào đất đai như nước chảy chỗ trũng. Hơn 21,2% tổng dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng được tài trợ cho bất động sản, theo Ngân hàng Nhà nước. Nghĩa là 100 đồng cho vay ra, tín dụng cho bất động sản là 21,2 đồng. Hiện nay dư nợ toàn bộ nền kinh tế tầm 12 triệu tỷ đồng thì cho vay bất động sản đạt 2,55 triệu tỷ đồng. Không có lĩnh vực nào của nền kinh tế được đầu tư vốn khủng khiếp đến vậy.
Thế nhưng nhà ở thật sự cần cho người có nhu cầu ở tại đô thị thì vẫn thiếu, nhà cao cấp để đầu tư, đầu cơ ở tỉnh thì thừa mứa, bỏ hoang. Câu chuyện chính của bất động sản giờ đây nằm ở sự lệch pha cung cầu các vùng miền, địa phương, đô thị. Nó khiến cho sự phân bổ dòng vốn bao gồm nguồn lực xã hội của dân cư và tiền vay ngân hàng trở nên méo mó, không phản ánh trung thực bản chất sử dụng đất đai.
Tổng Hợp
(Tiền Phong, Vietstock)