Ngày 2/8, Thủ tướng Chính phủ có văn bản yêu cầu Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà trực tiếp chỉ đạo, Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan nghiên cứu xây dựng sàn giao dịch quyền sử dụng đất và báo cáo Thủ tướng.
Sáng 16/8, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân chủ trì buổi làm việc với một số đơn vị trực thuộc Bộ về việc nghiên cứu thành lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất. Theo ông Mai Văn Phấn, Cục trưởng Cục Đăng ký và Dữ liệu Thông tin đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường), hiện đơn vị này đang rà soát, nghiên cứu để đề xuất phương án cụ thể.
Thứ trưởng Lê Minh Ngân yêu cầu khẩn trương xây dựng các phương án thành lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất để báo cáo Thủ tướng Chính phủ; đề xuất phải được thành lập trên cơ sở tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, đảm bảo không phát sinh thủ tục và không tăng chi phí xã hội.
Theo ông Trần Khánh Quang, Chuyên gia bất động sản, Tổng giám đốc Công ty Bất động sản Việt An Hoà, việc triển khai sàn giao dịch quyền sử dụng đất có thể giúp khai thác hết công năng, giá trị của tài sản quyền sử dụng đất nhằm mang lại lợi ích cho các bên. Thông qua sàn giao dịch, các doanh nghiệp có quỹ đất và các doanh nghiệp muốn phát triển dự án sẽ dễ dàng tìm được đối tác phù hợp. Nhu cầu này lâu nay rất lớn nhưng đôi khi các bên lại không tìm được nhau.
“Ngay cả các cá nhân cũng dễ dàng mua bán quyền sử dụng đất qua sàn, tránh được tình trạng khủng hoảng, sốt giá, ép giá… Trong khi đó, Nhà nước cũng rất thuận lợi trong việc quản lý giao dịch bất động sản, tránh thất thoát tiền thuế, mất thời gian cho các thủ tục xác minh, định giá…”, ông Quang nêu quan điểm.
Trong báo cáo phát hành hôm 14/8, Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đánh giá, lâu nay bất động sản được giao dịch qua sàn chủ yếu là các sản phẩm hình thành trong tương lai và đất nền dự án, còn quyền sử dụng hầu hết vẫn được giao dịch một cách tự do, không được kiểm soát; do đó, sự ra đời của sàn giao dịch quyền sử dụng đất sẽ góp phần quản lý, giám sát thị trường bất động sản một cách đầy đủ và trọn vẹn hơn.
Tương tự cách thức hoạt động của các sàn giao dịch khác, các sản phẩm muốn được giao dịch qua sàn giao dịch quyền sử dụng đất phải có thông tin niêm yết cụ thể, rõ ràng, với sự kiểm chứng chặt chẽ, đặc biệt là tính pháp lý và công khai giá.
Đây là căn cứ quan trọng giúp người mua yên tâm thực hiện giao dịch; tránh tình trạng mua bán nhà trên giấy, hoạt động lừa đảo, thông tin sai sự thật, mua bán nhà “hai giá”, lũng đoạn giá…
Việc kiểm soát một cách chặt chẽ từ khâu đầu vào cùng toàn bộ quá trình giao dịch cũng sẽ giúp Nhà nước tăng nguồn thu thuế cho nhiệm vụ vốn hóa đất đai; đồng thời giúp thị trường vận hành một cách an toàn và minh bạch.
Đồng thời, theo VARS, khi triển khai sàn giao dịch quyền sử dụng đất, nếu được kết hợp cùng với sàn giao dịch bất động sản, sẽ là nguồn cung cấp, cập nhật dữ liệu giao dịch, là cơ sở xây dựng dữ liệu, lập bản đồ giá đất trên toàn quốc.
Đây là những thông tin vô cùng quan trọng cho cơ quan quản lý trong quá trình nghiên cứu, ban hành các chính sách điều tiết, định hướng tiêu dùng, thúc đẩy thị trường, kích thích nền kinh tế tăng trưởng, phát triển.
VARS đánh giá, quyền sử dụng đất là một “hàng hóa” có giá trị lớn và mức độ bao phủ rộng; chính vì vậy, việc thành lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất chắc chắn không đơn giản.
“Muốn sàn giao dịch quyền sử dụng đất thực sự phát huy được tác dụng, không chồng chéo, gây phát sinh thêm các thủ tục hành chính phức tạp cho người dân, cần phải có một quá trình nghiên cứu, phân tích kỹ lưỡng, tỉ mỉ.
Việc làm này yêu cầu sự tham gia, phối hợp của cả các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia đầu ngành. Đặc biệt, sự tham gia ý kiến từ những cá nhân, tổ chức có kinh nghiệm thực tiễn là rất quan trọng”, đại diện VARS cho hay.
Theo ông Nguyễn Thế Điệp, Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội, để triển khai thành công sàn giao dịch quyền sử dụng đất thì yêu cầu trước hết là các bộ, ban ngành và các cơ quan liên quan đến phương án này phải có đầy đủ số liệu thống kê và dữ liệu về đất đai. Ngoài ra, bản đồ địa chính phải được số hóa chi tiết và cụ thể.
Yêu cầu tiếp theo, theo VARS, cần có thời gian để “luật hóa” và thiết lập hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ giao dịch quyền sử dụng đất trên sàn.
Trên thực tế, việc giao dịch bất động sản trên thị trường hiện nay chủ yếu thông qua các công ty môi giới hoặc sàn giao dịch tư nhân, là “sân sau” của công ty bất động sản. Các sàn này chủ yếu tập trung giới thiệu và bán một vài dự án hình thành trong tương lai, chưa có quyền sử dụng (căn hộ chung cư, nhà dự án); cũng không công khai đầy đủ thông tin, đặc biệt là pháp lý của bất động sản.
Tổng Hợp
(ĐTCK)