Các nhà thầu thi công cao tốc Bắc – Nam đang lo lắng trước tình trạng nhiên, vật liệu tăng phi mã hàng loạt nhà thầu thi công dự án cao tốc Bắc – Nam lo ngại ‘hụt hơi’ nếu như không có hỗ trợ.
Hiện nay, giá nhiên liệu vẫn căn cứ vào giá công bố của các doanh nghiệp lớn như Petrolimex. Chưa có cơ quan nào chịu trách nhiệm công bố giá xăng, dầu phục vụ thi công dự án.
Về lâu dài, việc giao cho một cơ quan như Bộ Xây dựng quản lý tổng thể về vấn đề công bố giá vật liệu xây dựng, giá nhiên liệu và chỉ số giá xây dựng cho các dự án giao thông trọng điểm cần phải nghiên cứu để đảm bảo quyền lợi cho nhà thầu và tiến độ dự án Ông Lê Quyết Tiến, Phó Cục trưởng Cục QLXD&CLCTGT.
Theo chuyên gia kinh tế, TS. Đinh Trọng Thịnh, hiện việc công bố giá một số loại vật liệu xây dựng và chỉ số giá xây dựng dù được giao cho địa phương, song không thể thiếu được bàn tay “nhạc trưởng” của Nhà nước. Ở các đợt biến động, cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành cần nghiên cứu đưa ra khung giá chung nhất. Các địa phương có trách nhiệm cập nhật thường xuyên khung giá này, kịp thời điều chỉnh, không để xảy ra việc điều chỉnh giá, chỉ số giá chậm trễ hoặc điều chỉnh không sát với thực tiễn (quá cao hoặc quá thấp).
“Đề xuất cho phép áp dụng hình thức điều chỉnh giá từ chỉ số giá sang phương pháp bù giá trực tiếp của một số nhà thầu cũng cần được xem xét. Tuy nhiên, mức độ bù trừ phải được tính toán hợp lý. Cơ sở giá để phục vụ quy trình bù trừ trực tiếp đối với các dự án sử dụng vốn đầu tư công phải là giá do cơ quan quản lý Nhà nước như: Bộ GTVT, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính thống kê mức tăng trong từng thời kỳ (tháng, quý), đưa ra mức bình quân chung nhất, không thể sử dụng báo giá do nhà thầu kê khai”, TS, Thịnh nói.
Với giá cả hiện nay, mỗi tháng, nhà thầu bị phát sinh gần 600 triệu tiền dầu, chi phí mua sắt thép phát sinh khoảng 24 – 30 tỷ đồng so với thời điểm bỏ thầu. “Tính toán cho thấy, đơn giá thi công các gói thầu CIENCO4 đang tham gia tại các dự án thành phần đoạn Phan Thiết – Dầu Giây, Diễn Châu – Bãi Vọt, Cam Lộ – La Sơn, Nghi Sơn – Diễn Châu hiện đều tăng từ 15 – 20%”, ông Lê Đức Thọ, Phó tổng giám đốc CIENCO4 chia sẻ.
Những ngày qua, Ban điều hành gói thầu số 13 thuộc dự án cao tốc Bắc – Nam đoạn Mai Sơn – QL45 cũng lo sốt vó trước đà tăng của nhiên, vật liệu. Đại diện ban điều hành gói thầu số 13 thuộc Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn cho biết, nếu thời điểm bỏ thầu, giá thép chỉ khoảng 12.000 đồng/kg, hiện đã lên 18.000 đồng, thậm chí có thời điểm là 20.000 đồng/kg.
Giá thép vượt 50% so với dự toán, trong khi chỉ số giá xây dựng địa phương công bố ở các quý trước đó chỉ tăng 7 – 8%. Mức điều chỉnh này không thể giúp nhà thầu bù được giá thực tế. Ước tính, các hạng mục do Tổng công ty Trường Sơn phụ trách tại gói thầu cần thêm khoảng 1.000 tấn thép. Nếu chỉ số giá địa phương không được cập nhật sát với thị trường, nhà thầu phải chịu lỗ 6 – 8 tỷ đồng đối với vật liệu này. Về nhiên liệu, nhu cầu sử dụng 2.000 lít dầu/ngày cho máy móc, thiết bị cũng đang “ngốn” của nhà thầu thêm 18 – 20 triệu đồng/ngày.
Ông Lương Văn Long, Giám đốc điều hành dự án Mai Sơn – QL45 cho biết, theo khảo sát, hiện giá của các loại vật liệu chính phục vụ thi công tăng so với thời điểm dự toán từ 22 – 56%. “Mặc dù vậy, giá vật liệu, nhiên liệu chưa vượt chi phí dự phòng của các gói thầu xây lắp, chưa ảnh hưởng đến tổng mức đầu tư của dự án”, ông Long thông tin.
Lãnh đạo Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành thì kiến nghị, các cấp chức năng cần nghiên cứu với những vật liệu bình thường, ít biến động cho phép nhà thầu điều chỉnh theo chỉ số giá địa phương công bố.
Đối với vật liệu tăng đột biến (xăng dầu, sắt thép, nhựa đường…) thì phân tách cho bù giá trực tiếp để doanh nghiệp không rơi vào cảnh kiệt quệ. Theo ông Lê Quyết Tiến, Phó Cục trưởng Cục quản lý xây dựng và chất lượng Giao thông Vận tải (Bộ Giao thong Vận tải – GTVT), theo hình thức hợp đồng đang áp dụng đối với các dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam hiện nay, chỉ số giá do các địa phương công bố làm cơ sở để cơ quan chức năng điều chỉnh giá các gói thầu. Việc địa phương công bố đúng, đủ giá và chỉ số giá sẽ quyết định vấn đề.
Tuy nhiên, thời gian qua, nhiều tỉnh, thành chậm công bố giá và chỉ số giá vật liệu xây dựng hoặc có công bố nhưng không theo kịp giá thị trường.
Để ứng phó với tình trạng “bão giá” vật liệu, ngay từ năm 2021, Bộ GTVT đã có văn bản đề nghị Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng có văn bản chỉ đạo các tỉnh, thành phố chỉ đạo Sở Xây dựng công bố kịp thời giá vật liệu xây dựng, chỉ số giá xây dựng theo tháng, phù hợp với giá cả thực tế của thị trường làm cơ sở cho chủ đầu tư, nhà thầu thực hiện việc điều chỉnh giá hợp đồng.
Tổng Hợp