“Muốn vay lãi suất thấp thì lên tivi mà vay”, đó là phản ánh trên thị trường được Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú nhắc lại trong hội thảo về tiếp cận vốn mới đây. Doanh nghiệp đã khó khăn còn phải trả lãi 12-17%/năm…
Phó Thống đốc cho biết mặc dù nhiều ngân hàng đã công bố việc cắt giảm lãi suất, triển khai các gói vay lãi suất thấp nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn liên tục phản ánh việc khó vay và lãi suất cao. “Có doanh nghiệp phản ánh lãi suất vay lên tới 11,5%/năm”, ông nói.
Theo ghi nhận của Chứng khoán SSI (SSI Research), tốc độ giảm của lãi suất cho vay đã nhanh hơn trong tháng 7, tuy nhiên vẫn xuất hiện sự phân hóa khá rõ rệt. Cụ thể, với các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có chất lượng tín dụng tốt, lãi suất cho vay đã giảm về khoảng 8-10% trong khi đó các doanh nghiệp có chất lượng tín dụng kém hơn vẫn phải đi vay với mức lãi suất từ 12-15%.
Còn Chứng khoán DSC cho hay với các doanh nghiệp khó khăn, “đói vốn”, chất lượng tín dụng thấp, lãi suất vay vẫn ở mốc 12-17%, cao gấp đôi so với mức trung bình.
Chia sẻ tại Hội thảo về tiếp cận vốn sáng 21/8, ông Ngô Tấn Long, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng ACB, thừa nhận một số doanh nghiệp than lãi suất còn cao.
“Thực tế, trong khoảng 2-3 tháng gần đây, các ngân hàng thương mại giảm lãi suất huy động rất mạnh. Xu thế này sẽ kéo theo lãi suất cho vay thời gian tới sẽ giảm rất nhanh. Thậm chí, những gói tín dụng ACB đang chào mời doanh nghiệp có lãi suất chỉ 7%/năm với vay ngắn hạn và khoảng 8%/năm đối với gói vay trung, dài hạn”, ông Long thông tin.
Trên thực tế, theo khảo sát của chúng tôi, tính tới tháng 8, nhiều ngân hàng đã đồng loạt tung ra nhiều gói vay với lãi suất ưu đãi từ 7%/năm – 9%/năm cho nhiều mục đích từ sản xuất kinh doanh, mua nhà đến tiêu dùng.
Tuy nhiên, mức lãi suất ưu đãi này chỉ áp dụng trong thời gian ưu đãi ban đầu (thường là 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng,…).
Sau khoảng thời gian ưu đãi, lãi suất sẽ được tính theo công thức lãi suất cơ sở (thường là lãi suất huy động tại quầy kỳ hạn 12 tháng, 24 tháng) + biên độ 3 – 4%/năm. Như vậy với mức lãi suất cơ sở khoảng 7%/năm, lãi suất sau ưu đãi khách hàng sẽ cần trả là 10 – 11%/năm.
Mức lãi suất này cũng sẽ được áp dụng cho phần lớn khách hàng khi tới kỳ điều chỉnh lãi suất, tuy nhiên cũng tuỳ theo từng khách hàng mà mức lãi suất này có thể thay đổi tăng hoặc giảm.
Theo thống kê của chúng tôi, thu nhập từ lãi của các ngân hàng đã tăng hơn 41% so với cùng kỳ năm trước trong khi quy mô tín dụng vào cuối quý II mới chỉ tăng khoảng 12,1% so với cùng kỳ năm trước. Một số ngân hàng như Sacombank thu nhập lãi tăng tới 94%; BaoVietBank tăng 83%; Kienlongbank tăng 72%.
Bên cạnh đó, chi phí lãi của các ngân hàng lại tăng tới gần 79% so với cùng kỳ năm trước, với nhiều ngân hàng có chi phí lãi tăng trưởng ba con số: Techcombank (tăng 178%); MSB (141%); MB (122%); Kienlongbank (113%); HDBank (108%).
Những dữ liệu trên cho thấy mức lãi suất cho vay ra của các ngân hàng cao hơn cùng kỳ năm trước nhưng ở chiều chi lãi huy động đầu vào, họ cũng phải trả mức chi phí lớn hơn. (Hiểu đơn giản là thu lãi vào cao hơn nhưng chi lãi ra cũng cao hơn khá nhiều).
Minh chứng cho điều này là thu nhập lãi thuần các ngân hàng nửa đầu năm nay tăng rất thấp khoảng 7,8% so với 6 tháng đầu năm 2022, thậm chí có tới 1/3 số ngân hàng khảo sát ghi nhận thu nhập lãi thuần giảm.
Một thống kê khác từ WiChart cho thấy trong quý II, tổng chi phí lãi vay của 478 công ty niêm yết phải trả lên tới hơn 20.000 tỷ đồng, tăng 1,7% so với quý liền trước và 15,4% so với cùng kỳ năm 2022. Tuy vậy, tốc độ tăng của chi phí lãi vay trong những quý gần đây đã chậm lại, không còn nhanh như cuối năm 2022.
Cùng với đó, lãi suất bình quân mà các doanh nghiệp niêm yết này đang phải trả là 9,1%, cao hơn 1 điểm % so với quý I/2022 và 2 điểm % so với cùng kỳ năm trước. Điều này phù hợp với việc con số thu lãi của các ngân hàng tăng trong nửa đầu năm nay.
Cân đối giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ doanh nghiệp trong khi phải giữ lãi suất huy động ở mức hợp lý là một bài toán khó với các ngân hàng.
Chia sẻ về vấn đề này, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho hay: “Bình thường lãi suất cho vay và huy động chênh 3% là đủ cho ngân hàng cân chi phí, đảm bảo an toàn tài chính. Nếu hạ lãi suất huy động quá thì người gửi tiền sẽ kêu thiệt thòi. Giả sử lạm phát 3-4% thì lãi suất huy động ít cũng phải 5-6% thì người gửi tiền mới có lãi suất thực dương 2-3%”.
Do đó, với các tổ chức tín dụng, quyết định tăng/giảm lãi suất huy động hay cho vay là những quyết định vô cùng khó khăn và cần sự tính toán chi tiết cẩn thận, không thể qua loa.
Tổng Hợp
(Vietnambiz)