TP HCM là địa phương có tốc độ phát triển dân số nhanh, kéo theo đó là bài toán giải quyết nhu cầu nhà ở của người dân.
Thực tế cho thấy, tại một số huyện vùng ven như Bình Chánh, Hóc Môn…tình trạng xây dựng trái phép, mua bán nhà đất không đủ pháp lý rất “nóng” mà những người vi phạm lại chủ yếu là người dân thu nhập thấp. Vậy lời giải nào cho bài toán nhà ở tại TP HCM?
Quá tải dân số, hạ tầng không đáp ứng kịp
Theo Sở Xây dựng TP HCM, trong 10 năm qua, dân số TP HCM tăng hơn 1,8 triệu người. Tổng dân số dự kiến đến năm 2030 là trên 11 triệu người. Dự báo, nhu cầu về nhà ở tại TP HCM trong 10 năm tới là gần 150 triệu m2 sàn. Một áp lực cho TP HCM là trung bình 5 năm dân số tăng thêm 1 triệu người, dẫn tới hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, nhà ở…không đáp ứng kịp. Hiện mật độ dân số của thành phố là hơn 4,2 người/km2, cao hơn mật độ dân số cả nước 14,7 lần, tập trung tại các quận trung tâm của thành phố.
Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) cho biết, hiện thành phố có khoảng 476.000 hộ chưa có nhà hoặc đang sống chung với người thân, chiếm gần 1/4 tổng số hộ gia đình trên địa bàn. Khoảng 50% dân số thành phố là người thu nhập thấp, bao gồm cán bộ, công chức, người lao động và dân nhập cư. Những đối tượng này có nhu cầu lớn về nhà ở giá rẻ, vừa túi tiền. Để giải quyết bài toán nhà ở phân khúc này, TP HCM cần dành quỹ đất công và 20% từ các dự án nhà ở thương mại để phát triển nhà ở xã hội.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho rằng, thành phố cần quy hoạch các đô thị vệ tinh, trong đó có khu đô thị bình dân, nhà ở vừa túi tiền nhưng đảm bảo đầy đủ tiện ích, dịch vụ, hạ tầng giao thông kết nối thuận tiện: “Nếu phát triển được hệ thống hạ tầng giao thông thuận lợi thì chắc chắn giải quyết được bài toán nhà ở. Bởi phát triển các khu đô thị vệ tinh, khu dân cư quy mô lớn ở vùng ven và các tỉnh giáp ranh TP HCM thì giá đất mới ở mức thấp nhất, kinh tế nhất”.
Cần phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty TNHH xây dựng thương mại Lê Thành, đơn vị chuyên phát triển phân khúc nhà ở giá rẻ cho người thu nhập thấp cho rằng, để bán căn hộ với mức giá từ 400 đến 500 triệu đồng/căn thì cần chọn địa điểm nằm ở vùng ven thành phố, diện tích xây dựng từ 35 đến 45 m2.
Ông Nghĩa đề xuất những thành phố lớn như TPHCM trong quá trình quy hoạch nên có khu vực cụ thể để phát triển nhà ở xã hội, dành những quỹ đất rải rác ở nhiều vị trí khác nhau để đáp ứng được nhu cầu đa dạng của người dân. “Tôi cho rằng thành phố phải có quy trình riêng, khi đã quy hoạch khu vực xây dựng nhà ở xã hội thì có quy trình duyệt pháp lý thật nhanh, làm sao thi công và đưa vào sử dụng tốt nhất, có nguồn cung tốt cho người dân. Khi đó người dân được an cư lạc nghiệp, tinh thần thoải mái hơn, khi đó sẽ tăng năng suất lao động của thành phố”.
Về phía lãnh đạo thành phố, ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP HCM cho biết trong thời gian tới, để phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp cần phải có tầm nhìn cao hơn, gắn với quy hoạch vùng. Khi kinh tế – xã hội ở các đô thị trong vùng phát triển thì sẽ giảm bớt áp lực di dân đổ về TP HCM. Theo ông Hoan, doanh nghiệp làm nhà ở xã hội hiện vẫn phải thực hiện các thủ tục, quy trình giống như nhà ở thương mại nên rất chậm, cần phải có sự thay đổi để khuyến khích phát triển phân khúc này. Đối với người dân, cần có cơ chế tài chính hỗ trợ để người thu nhập thấp mua được nhà ở xã hội.
Giải bài toán nhà ở để hạn chế vi phạm xây dựng
Việc Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Thiện Nhân đi thị sát thực tế tình trạng vi phạm trật tự xây dựng ở huyện Bình Chánh vào ngày 17/5 vừa qua không chỉ để chấn chỉnh công tác quản lý. Qua đó, có thể thấy nếu làm tốt việc phát triển nhà ở cho người dân, đặc biệt là những người thu nhập thấp, thì sẽ giảm bớt được tình trạng xây nhà không phép, sai phép. Người dân có nhà ở hợp pháp thì sẽ không lâm vào tình trạng “biết mà vẫn vi phạm”, vì nhu cầu an cư, ổn định sinh hoạt là nhu cầu chính đáng.
Ông Nhân nhấn mạnh, những người làm quản lý phải suy nghĩ để giải bài toán nhà ở. “Người dân bức xúc chính đáng thì mình cũng phải bức xúc để cùng suy nghĩ, giải quyết. Nếu người dân có nhu cầu chỗ ở chính đáng mà chúng ta chưa đáp ứng được, thì phải suy nghĩ làm thế nào để đáp ứng”.
Dự kiến, đến tháng 8/2020, TP HCM sẽ hình thành xong đề án phát triển nhà ở cho người dân trong 10 năm tới. Đây là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa phải có tầm nhìn chiến lược trong dài hạn. Trước mắt là để đáp ứng mong mỏi về chỗ ở chính đáng cho người dân TP HCM, còn về lâu dài thì lãnh đạo thành phố cần có quy hoạch khu vực phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp, tính toán về quy hoạch vùng để phát triển các khu vực lân cận./.