Việc cần thiết phải kéo dài Nghị quyết 42 như tờ trình Thống đốc Nguyễn Thị Hồng đã trình bày tại phiên họp ngày 24/5, đại biểu Phạm Đức Ấn thông tin, kinh tế vừa qua đại dịch, nhiều doanh nghiệp đang nằm ở trạng thái “chết lâm sàng”, một số doanh nghiệp ở tình trạng “ốm yếu”.
Đánh giá cao với kết quả đã đạt được từ việc triển khai Nghị quyết 42, tuy nhiên đại biểu Bùi Huyền Mai cho rằng, 2 mục tiêu của Nghị quyết 42 đến nay vẫn chưa đạt được kết quả như kỳ vọng.
Đại biểu Mai nhớ lại, năm 2017 khi nợ xấu tăng cao lúc đó Quốc hội có Nghị quyết 42 với 2 mục tiêu hướng tới là hình thành thị trường mua bán nợ xấu phù hợp; tạo hành lang pháp lý về quyền thuthu giữ tài sản đảm bảo.
“Như báo cáo trước Quốc hội, tôi đồng với tính các kết quả về xử lý nợ xấu nhưng cá nhân tôi đánh giá mục tiêu cơ bản nhất có thể nói là Nghị quyết 42 đạt được là ý thức trả nợ của khách hàng – đó là mục tiêu duy nhất chúng ta đạt được”, đại biểu Mai nhận xét.
Trong bối cảnh đó, Chính phủ đã phải thực hiện cơ cấu nợ cho khách hàng để đảm bảo duy trì nợ ở mức bình thường. Tuy nhiên, trong thời gian tới, theo đại biểu sẽ có những khoản nợ của khách hàng vượt quá nhóm nợ và trở thành nợ xấu – theo đại biểu Phạm Đức Ấn. Chưa kể, tình hình chính trị quốc tế phức tạp, đặc biệt là xung đột Nga – Ukraine. Đằng sau đó là hệ lụy cho cả thế giới, trong đó có Việt Nam nhất là lạm phát, từ đó tác động đến khách hàng vay của ngân hàng.
Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, thời gian áp dụng Nghị quyết, việc xử lý nợ xấu của hệ thống các TCTD có nhiều tiến triển, nhất là nợ xấu được xác định theo Nghị quyết số 42 (lũy kế từ 15/8/2017 đến 31/12/2021, toàn hệ thống các TCTD đã xử lý được 380,2 nghìn tỷ đồng, đạt hơn 70% tổng số nợ xấu được xác định theo Nghị quyết số 42 tại thời điểm 15/8/2017).
Các hình thức xử lý nợ xấu được đa dạng hóa, đặc biệt là xử lý nợ xấu nội bảng thông qua hình thức khách hàng tự trả nợ tăng cao so với trước đây. Một số biện pháp được thí điểm như mua bán nợ theo giá trị thị trường, xử lý các khoản nợ đang hạch toán ngoài bảng cân đối kế toán từng bước phát huy tác dụng. Các tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu hoạt động sôi động hơn, hoạt động của VAMC đạt kết quả tốt, bước đầu tạo lập, phát triển thị trường mua bán nợ.
Trong giai đoạn 2017-2021, nợ xấu cơ bản được kiểm soát, tỷ lệ nợ xấu nội bảng được duy trì ở mức dưới 2%; quy mô, năng lực tài chính của các TCTD được tăng cường; năng lực quản trị, điều hành tiếp tục được nâng cao. Hệ thống các TCTD tiếp tục giữ vai trò chủ đạo trong bảo đảm cung ứng vốn cho nền kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, đặc biệt là trong bối cảnh dịch Covid-19.
Kết quả xử lý nợ xấu chưa thực sự vững chắc, thực trạng nợ xấu cho thấy nền kinh tế vẫn tiềm ẩn rủi ro; một số biện pháp áp dụng theo Nghị quyết số 42 chưa phát huy hiệu quả (như áp dụng thủ tục rút gọn tại Tòa án…). Đối với nợ xấu nói chung, xử lý bằng dự phòng rủi ro còn chiếm tỷ lệ cao; một số lĩnh vực có số nợ xấu chiếm tỷ trọng cao so với nợ xấu của toàn hệ thống như: bất động sản (chiếm 18,4%); cho vay tiêu dùng (chiếm 25,8%); BOT, BT giao thông (3,92%)…
Ủy ban Kinh tế đề nghị phân tích rõ hơn nguyên nhân dẫn đến số nợ xấu được xác định theo Nghị quyết số 42 đến nay còn ở mức khá cao và có xu hướng gia tăng; các giải pháp đã triển khai thực hiện để nhận diện cũng như kiểm soát rủi ro đối với các khoản cho vay, nhất là các khoản thuộc các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao.
Tổng Hợp