Với Việt Nam là quốc gia đang phát triển, nhu cầu xây dựng hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế xã hội là rất lớn trong khi dân số đông, mật độ dân cư tại thành phố lớn ngày càng tăng khiến nhu cầu nhà ở ngày càng cao, tạo ra xu thế tăng giá bất động sản tự nhiên.
Ngoài ra, thông tin bất cân xứng trên thị trường, chi phí và độ trễ giao dịch lớn cũng đóng góp vào xu hướng tăng giá tự nhiên của BĐS tại Việt Nam. Dịch bệnh Covid-19 làm tăng nhu cầu phòng vệ của người dân, xu hướng làm việc từ xa làm tăng nhu cầu một số loại hình BĐS và gây hiện tượng tăng giá ở một số phân khúc thị trường.
Trong bối cảnh đó, NHNN đã chỉ đạo TCTD kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như kinh doanh bất động sản, chứng khoán, các dự án BOT, BT giao thông. Đồng thời, ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, cảnh báo TCTD về tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro. Ngoài ra, NHNN ban hành, sửa đổi các Thông tư quy định về các tỷ lệ bảo đảm an toàn, điều chỉnh giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn theo lộ trình, tăng hệ số rủi ro đối với các khoản cho vay tiêu dùng lớn, nhằm hướng tín dụng vào các phân khúc nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ; đồng thời theo dõi chặt chẽ tình hình cấp tín dụng đối với lĩnh vực kinh doanh bất động sản, tăng cường thanh tra, giám sát việc tuân thủ các quy định về cấp tín dụng trong lĩnh vực này.
Trong năm 2022, NHNN sẽ hướng dòng vốn tín dụng vào lĩnh vực ưu tiên, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng, hạn chế tín dụng đen. Với lĩnh vực bất động sản, vẫn tạo điều kiện cho bất động sản nhà ở, tín dụng tiêu dùng phục vụ nhu cầu thực sự, chính đáng và tiếp tục kiểm soát chặt chẽ bất động sản đầu cơ, dự án lớn có hệ số rủi ro cao.
“Giá nhà sau đại dịch: động lực và ý nghĩa” là một trong những chủ đề được thảo luận tại phiên họp kinh tế toàn cầu Ngân hàng Thanh toán Quốc tế trong khuôn khổ Hội nghị GEM tổ chức cuối tuần qua. Vụ Hợp tác Quốc tế, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, Hội nghị có sự tham dự của của hơn 50 Thống đốc và Phó Thống đốc ngân hàng trung ương (NHTW) các quốc gia phát triển và mới nổi. Hội nghị do Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) tổ chức, với sự chủ trì của ông Jerome Powell, Chủ tịch Hội đồng Thống đốc của Hệ thống Dữ trữ Liên bang Mỹ (FED). Tại Việt Nam, Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà làm trưởng đoàn NHNN tham dự phiên họp.
Các thành viên dự họp đánh giá, sau phiên họp GEM lần trước diễn ra vào tháng 11/2021 đến nay, tăng trưởng toàn cầu đã giảm nhẹ trong bối cảnh số ca nhiễm Covid gia tăng, các gói kích thích tài khóa bắt đầu được gỡ bỏ mặc dù nhiều khó khăn vẫn chưa được xử lý. Lạm phát giá tiêu dùng đang ở mức cao tại nhiều quốc gia, và điều kiện tài chính toàn cầu ngày càng thắt chặt khi đồng đô la Mỹ tăng giá và lợi suất trái phiếu chính phủ ở nhiều nước tăng. Trong khi đó, rủi ro thị trường tài sản leo thang, điều kiện tín dụng trở nên lỏng lẻo ở nhiều quốc gia phát triển, đế chế bất động sản Evergrande ở Trung Quốc vỡ nợ, biến thể omicron lan rộng ra nhiều quốc gia…
Theo nghiên cứu của BIS, giá nhà tăng cao trong đại dịch, điển hình là giá nhà tại Mỹ, Đức, và Anh đang cao hơn mức trước đại dịch lần lượt là 24%, 15% và 13% và tăng ở hầu hết các nước phát triển khác. BIS cho rằng, động lực cho sự tăng giá này là hoạt động kinh tế phục hồi nhanh hơn kì vọng, với lãi suất tiết kiệm cao hơn và các gói hỗ trợ tài khóa lớn làm tăng thu nhập hộ gia đình, đặc biệt là ở các nước phát triển. Bên cạnh đó, nhu cầu về không gian sống và bất động sản xa trung tâm thành phố ngày càng lớn, sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu làm tăng giá gỗ và thép … là những nhân tố ảnh hưởng đến sự tăng giá nhà. Theo Báo cáo của BIS, thị trường bất động sản tăng có tác động lớn đến sản xuất và lạm phát. Giá nhà còn ảnh hưởng lạm phát một cách gián tiếp thông qua các thành phần tổng cầu, cũng như trực tiếp thông qua giá thuê nhà.
Theo khảo sát điều tra xu hướng tín dụng của các tổ chức tín dụng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thực hiện mới đây, trong nửa đầu năm 2022, các tổ chức tín dụng sẽ tiếp tục siết chặt dòng vốn vào những lĩnh vực rủi ro cao như đầu tư kinh doanh chứng khoán, kinh doanh bất động sản,…
Cụ thể theo khảo sát này, các tổ chức tín dụng dự báo nhu cầu tín dụng tổng thể của khách hàng sẽ cải thiện hơn trong quý I/2022 và cả năm 2022. Trong đó, các ngân hàng tiếp tục ưu tiên dòng vốn đổ vào lĩnh vực sản xuất – kinh doanh như công nghiệp chế biến chế tạo, kinh doanh xuất nhập khẩu, mua nhà để ở, sản xuất, phân phối điện và xây dựng; trong khi dự kiến tiếp tục thắt chặt mạnh hơn với lĩnh vực cho vay có rủi ro cao như đầu tư kinh doanh chứng khoán, kinh doanh bất động sản và sử dụng thẻ tín dụng. Các ngân hàng cũng dự kiến sẽ giảm dòng vốn đổ vào lĩnh vực bất động sản, xuống còn khoảng 23,8% trong 6 tháng đầu năm 2022 từ mức 29,7% của 6 tháng đầu năm 2021 do là lĩnh vực được dự báo mức độ rủi ro tăng cao nhất.
Trước đó, tại cuộc họp báo tổng kết ngành ngân hàng năm 2021 và định hướng nhiệm vụ năm 2022, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã phát thông điệp tiếp tục thực hiện các giải pháp nhằm kiểm soát quy mô tín dụng, gắn với nâng cao chất lượng tín dụng. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng chỉ đạo tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, tập trung tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như bất động sản, chứng khoán, các dự án BOT, BT giao thông;…
Đáng chú ý, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú nhiều lần nhấn mạnh quan điểm tăng cường kiểm soát dòng vốn vào các lĩnh vực rủi ro và đang có biểu hiện không lành mạnh như chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp. Cụ thể đối với lĩnh vực bất động sản, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vẫn ưu tiên và tạo điều kiện cho bất động sản nhà ở, tín dụng tiêu dùng phục vụ nhu cầu thật sự, chính đáng của người dân, doanh nghiệp. Nhưng đối với bất động sản có tính chất đầu cơ, các dự án lớn có hệ số rủi ro cao thì tiếp tục kiểm soát chặt chẽ. Đối với trái phiếu doanh nghiệp, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thậm chí có thể sẽ tiến hành thanh kiểm tra. Còn với chứng khoán, nguồn vốn phục vụ cho thị trường chứng khoán phát triển lành mạnh,
ổn định sẽ được tạo điều kiện, hỗ trợ phát triển. Nhưng ngược lại, nguồn vốn phục vụ cho mục đích đầu cơ, có dấu hiệu tăng nóng tạo ra sự bất ổn của thị trường thì Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ kiểm soát chặt trở lại.
Tổng Hợp