Dịch Covid-19 vẫn phủ bóng đen lên ngành hàng không Việt Nam. Báo cáo tài chính hợp nhất quý I/2021 của 2 doanh nghiệp hàng không lớn nhất nước là Công ty Cổ phần Hàng không Vietjet và Tổng công ty Hàng không Việt Nam – Vietnam Airlines đều cho thấy điều này. Nhưng điều nghịch lý, con “Cưng” của nhà nước với nhiều lợi thế “cơ trên” nhưng Vietnam Airlines lỗ lại lỗ nặng.
Vietnam Airlines ghi nhận lỗ gộp từ hoạt động kinh doanh lên đến 3.869 tỷ đồng trong quý đầu năm (cùng kỳ năm ngoái lỗ gộp 632 tỷ đồng). Trong kỳ, Vietnam Airlines ghi nhận 7.528 tỷ đồng doanh thu, giảm 60%. Trong đó, doanh thu vận tải hàng không đạt 5.141 tỷ đồng, giảm 64%; doanh thu bán hàng đạt 1.234 tỷ đồng, giảm 60%; doanh thu hoạt động phụ trợ vận tải hàng không đạt 1.006 tỷ đồng, giảm 20%; còn lại 145 tỷ đồng là doanh thu khác. Tuy nhiên, giá vốn hàng bán lên đến 11.329 tỷ đồng.
Mặc dù lỗ gộp của Vietjet thấp hơn hẳn Vietnam Airlines, 1.013 tỷ đồng so với 3.869 tỷ đồng, nhưng cũng cần nhắc lại rằng trong quý đầu năm 2021, Vietjet bất ngờ ghi nhận tới 1.355 tỷ đồng doanh thu từ chuyển quyền sở hữu và thương mại tàu bay (cùng kỳ năm ngoái không ghi nhận doanh thu này). Bên cạnh việc lỗ gộp ít hơn, Vietjet ghi nhận doanh thu tài chính trong kỳ cao hơn hẳn Vietnam Airlines. Số liệu từ báo cáo tài chính cho thấy quý I/2021, doanh thu tài chính của Vietjet lên đến 1.394 tỷ đồng, gấp 2,5 lần cùng kỳ năm ngoái; chủ yếu do ghi nhận 1.357 tỷ đồng thu nhập tài chính khác, gấp 4,6 lần cùng kỳ.
Trong khi đó, Vietnam Airlines chỉ ghi nhận 105 tỷ đồng doanh thu tài chính trong kỳ (chủ yếu là lãi chênh lệch tỷ giá), bằng chưa đầy một nửa cùng kỳ năm ngoái. Về chi phí, tổng chi phí phục vụ hoạt động kinh doanh (bao gồm chi phí tài chính, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp) của Vietjet chỉ ở mức 259 tỷ đồng, thấp hơn nhiều mức 1.112 tỷ đồng của Vietnam Airlines.
Lỗ gộp ít hơn, chi phí thấp hơn, doanh thu tài chính cao hơn nên kết thúc quý I/2021, Vietjet ghi nhận 118 tỷ đồng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh, trái ngược so với mức lỗ thuần lên đến 4.900 tỷ đồng Vietnam Airlines. Cân đối các khoản lợi nhuận khác và chi phí thuế, Vietjet đạt 124 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty (lãi ròng), khác xa mức lỗ ròng 4.889 tỷ đồng của Vietnam Airlines.
Khoản lỗ khiến cho lỗ lũy kế tính đến 31/3/2021 ghi nhận âm 14.219 tỷ đồng, lớn hơn vốn điều lệ – tức đứng trước nguy cơ hủy niêm yết nếu không sớm được khắc phục. Vốn chủ sở hữu của Vietnam Airlines giảm từ 6.072 tỷ đồng xuống còn 1.031 tỷ đồng. Trong khi đó, nợ phải trả là 59.550 tỷ đồng; riêng các khoản nợ vay ngắn hạn 12.694 tỷ đồng và nợ vay dài hạn 21.640 tỷ đồng. Tỷ lệ nợ phải trả/vốn chủ sở hữu tăng lên 57,7 lần. Bảng cân đối kế toán của Vietnam Airlines đang trong trạng thái đáng “báo động”. Tiền mặt, tiền gửi ngắn hạn của công ty ghi nhận 2.077 tỷ đồng cuối kỳ. Vietnam Airlines sẽ cần nhanh chóng thực hiện tăng vốn để tránh tình trạng âm vốn chủ, buộc phải hủy niêm yết nếu tình hình lợi nhuận quý 2 không được cải thiện.
Sau khi thay đổi vị trí ghế nóng tình trạng sức khoẻ của hãng hàng không lại trở nên xấu hơn nhiều trong 3 tháng đầu năm nay.