Bộ Xây dựng đánh giá, việc đến hạn trả nợ là khó khăn, áp lực rất lớn cho nhiều doanh nghiệp kinh doanh bất động sản trong thời gian tới.
Báo cáo mới đây của Bộ Xây dựng cho biết, nhiều doanh nghiệp kinh doanh bất động sản trong thời gian qua phát hành một lượng trái phiếu rất lớn từ hàng chục đến hàng trăm nghìn tỷ đồng và có hạn trả nợ vào cuối năm 2022 và năm 2023.
Cụ thể, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn trong 2 tháng cuối năm 2022 là 55.989 tỷ đồng, đáo hạn năm 2023 là hơn 282.000 tỷ đồng, năm 2024 là hơn 362.000 tỷ đồng – theo báo cáo của Bộ Tài chính.
Trái phiếu đáo hạn trong 2 tháng cuối năm 2022 là hơn 21.000 tỷ đồng (chiếm 38,19% tổng giá trị trái phiếu đến hạn, trong đó 99,6% có tài sản đảm bảo).
Ngoài ra, theo Bộ Xây dựng, một số doanh nghiệp còn phải chịu áp lực trả nợ trái phiếu trước hạn cho nhà đầu tư vì nhiều nguyên nhân, trong đó có việc thay đổi chính sách kiểm soát trái phiếu phát hành của doanh nghiệp.
Cụ thể, tính đến cuối tháng 9/2022, các doanh nghiệp đã mua lại trước hạn 133.314 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, tăng 42,1% so với cùng kỳ năm 2021, tương đương 95,21% khối lượng mua lại cả năm 2021. Trong đó, các tổ chức tín dụng là nhóm mua lại với khối lượng lớn nhất (58.389 tỷ đồng), tiếp theo là nhóm bất động sản (29.207 tỷ đồng) – theo báo cáo của Bộ Tài chính.
Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cho rằng, quy định “nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp” mới được đầu tư, mua trái phiếu doanh nghiệp dẫn đến cản trở các nhà đầu tư cá nhân có nhu cầu đầu tư, mua trái phiếu doanh nghiệp trong khi các doanh nghiệp lại đang rất cần vốn.
Việc xử lý vi phạm của một số tổ chức, cá nhân trong thời gian qua liên quan việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã ảnh hưởng đến tâm lý các nhà đầu tư, gây ra tâm lý e ngại, nghe ngóng, dừng đầu tư, rút tiền trước hạn.
Về tình hình hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết, năm 2022, hoạt động của các doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn do khó tiếp cận được nguồn vốn (tín dụng và trái phiếu).
Bên cạnh đó, lãi suất tỷ giá ngoại tệ, giá cả nguyên vật liệu đầu vào tăng, không bán được sản phẩm… dẫn đến nhiều tập đoàn, doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô đầu tư sản xuất kinh doanh, tinh giảm bộ máy, giảm lực lượng lao động. Cá biệt có doanh nghiệp giảm tới 50% lực lượng lao động, dừng đầu tư, thi công. Khó khăn của thị trường bất động sản kéo theo khó khăn của nhiều ngành nghề, ảnh hưởng đến an sinh xã hội.
Trước đó theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Chi, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung Nghị định 65 về việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, Bộ Tài chính đã triển khai xong quy trình đánh giá tác động, xin ý kiến của các bộ ngành, các tổ chức, các chuyên gia, kể cả các tổ chức quốc tế.
“Với tiến độ như vậy, chúng tôi kỳ vọng Chính phủ sẽ sớm thông qua những nội dung Nghị định mới để các quy định của chúng ta thích ứng với tình hình thực tế, từ đó củng cố niềm tin của thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp phát hành. Đồng thời, bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư tham gia vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp”, ông Chi nêu.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã trình Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 65/2022/NĐ-CP ngày 16/9/2022 sửa đổi, bổ sung Nghị định 153/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu ra thị trường quốc tế.
Trong đó, có nhiều đề xuất quan trọng. Thứ nhất, Bộ Tài chính đề xuất thời gian thực hiện quy định về xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp sẽ được lùi lại 1 năm, chuyển từ ngày 1/1/2023 sang ngày 1/1/2024.
Thứ hai, Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ cho phép giãn thực hiện quy định về yêu cầu bắt buộc xếp hạng tín nhiệm trong vòng 1 năm, thực hiện từ ngày 1/1/2024 thay vì từ ngày 1/1/2023 như quy định tại Nghị định 65. Đối với trái phiếu chào bán ra công chúng, doanh nghiệp phát hành vẫn phải xếp hạng tín nhiệm từ đầu năm sau.
Thứ ba, Bộ Tài chính đề xuất cho phép doanh nghiệp được thay đổi kỳ hạn, hoán đổi trái phiếu đã phát hành theo quy định của pháp luật về phát hành trái phiếu tối đa không quá 2 năm so với kỳ hạn tại phương án phát hành trái phiếu đã công bố cho nhà đầu tư.
Ngoài ra, trong dự thảo nghị định mới, Bộ Tài chính cũng kiến nghị cho phép doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu thỏa thuận về việc chuyển đổi khoản thanh toán gốc, lãi trái phiếu đến hạn thành khoản vay hoặc tài sản khác.
Tổng Hợp
(Dân Trí, VTV)