Đứng trước thách thức nội tại về quy hoạch đô thị cũng như để đáp ứng nhu cầu hội nhập, phát huy cao nhất nguồn lực sẵn có, tiếp tục khơi dậy truyền thống năng động, sáng tạo, Thành phố Hồ Chí Minh đã xây dựng và được Chính phủ đồng ý chủ trương thành lập “thành phố trong thành phố” mang tên thành phố Thủ Đức.
Vừa qua, Chính phủ đã đồng ý chủ trương thành lập thành phố Thủ Đức trực thuộc Thành phố Hồ Chí Minh trên cơ sở sắp xếp Quận 2, Quận 9 và Quận Thủ Đức. Đây là chủ trương đúng đắn, thể hiện sự quan tâm của lãnh đạo Chính phủ trong việc tạo cơ chế, chính sách thông thoáng để Thành phố Hồ Chí Minh phát triển nhanh, mạnh và bền vững hơn nữa dựa trên lợi thế tiềm năng sẵn có của mình.
Theo dự thảo đề án, thành phố Thủ Đức được hình thành trên cơ sở sáp nhập (giữ nguyên quy mô diện tích và dân số) Quận Thủ Đức, Quận 2, Quận 9 có quy mô khoảng 21.000 ha, dân số 1 triệu người. Thành phố Thủ Đức đã hình thành 4 nền tảng quan trọng gồm: Khu Công nghệ cao quy mô 913 ha ở Quận 9 có tỷ lệ đầu tư lấp đầy khoảng 90 % với 156 dự án, tổng vốn đầu tư khoảng 7,1 tỷ USD.
Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (quận Thủ Đức) diện tích khoảng 643 ha, có trên 10.000 giảng viên, trong đó có hơn 1.000 giáo sư, tiến sĩ và khoảng 100.000 sinh viên. Khu Trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm (Quận 2) diện tích khoảng 657 ha, chức năng chính là trung tâm thương mại, tài chính, dịch vụ và dân cư hiện đại. Mục tiêu cốt lõi của thành phố Thủ Đức là trở thành hạt nhân thực hiện cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 của Thành phố Hồ Chí Minh và Vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam dựa trên nền tảng phát triển mũi nhọn là nền kinh tế tri thức và hợp tác phát triển.
Khu đô thị mới Thủ Thiêm được Thủ tướng phê duyệt quy hoạch năm 1996. Đây là trung tâm tài chính, văn hóa, thương mại, dịch vụ cao cấp… được mở rộng của TP HCM. Khu đô thị này được kỳ vọng đẹp nhất Đông Nam Á, nằm bên bờ Đông sông Sài Gòn, đối diện quận 1. Tuy nhiên, ở khu đô thị này hàng trăm hộ dân khiếu kiện suốt hàng chục năm qua liên quan việc giải tỏa; thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư.
Vụ việc sai phạm ở Dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm được sửa sai một cách nhỏ giọt, chưa tổ chức thanh tra toàn diện. Tình trạng này khiến dự án đã kéo dài hơn 20 năm nhưng việc bồi thường, giải phóng mặt bằng vẫn chưa xong. Đã vậy khu 4,3ha mà UBND thành phố đã hứa nhiều lần, đến nay việc giải quyết vẫn chưa dứt điểm.
“Chúng ta không nên đưa Thủ Thiêm – một nơi còn nhiều vấn đề vào TP Thủ Đức. Nếu mọi chuyện chưa được giải quyết hợp lòng dân, người dân sẽ tiếp tục khiếu kiện, khiếu nại, gây ảnh hưởng tới hình ảnh đơn vị hành chính mới”- người Dân cho hay.
Về vụ Thủ Thiêm, Đại biểu Phan Nguyễn Như Khuê cho biết Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã báo cáo Chính phủ để thực hiện việc đối thoại với người dân về khu tái định cư 160 ha. Vừa qua do dịch bệnh COVID-19 nên TTCP và UBND TPHCM chưa thực hiện được kế hoạch đối thoại với người dân.
Sau khi hình thành, thành phố Thủ Đức sẽ gồm: Khu đô thị mới Thủ Thiêm (Quận 2) đảm nhận vai trò trung tâm tài chính. Khu công nghệ cao (Quận 9) sẽ sản xuất tự động, chuyển đổi ngành công nghiệp. Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (quận Thủ Đức) xây dựng lực lượng lao động chất lượng cao, Trung tâm Công nghệ sinh thái Tam Đa (Quận 9) xây dựng công nghệ sinh học và công nghệ nông nghiệp. Trung tâm Thể thao Rạch Chiếc (Quận 2) sẽ nâng cấp ngành chăm sóc sức khỏe, thu hút nhân tài đến sống.
Hệ thống hạ tầng đồng bộ gồm có tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên), cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây, Quốc lộ 1A, Xa lộ Hà Nội.
Dự kiến, thành phố Thủ Đức sẽ hình thành các khu vực trọng điểm gồm: Trung tâm Tài chính quốc tế Thủ Thiêm, Trung tâm Thể thao và sức khỏe Rạch Chiếc, Trung tâm Công nghệ cao Sài Gòn, Trung tâm Sản xuất tự động hóa và Khu Công viên khoa học (SHTP giai đoạn 2), Đại học Quốc gia (Trung tâm Công nghệ thông tin và công nghệ giáo dục), Khu vực kết nối Đại học Quốc gia và khu công nghệ cao, khu vực Tam Đa và lân cận Đại học Long Phước (Trung tâm công nghệ sinh thái), Khu đô thị cảng Trường Thọ (khu đô thị tương lai, nơi ứng dụng các công nghệ tiên tiến đô thị).