Truyền hình quốc gia Trung Quốc (CCTV) tố cáo tập đoàn Ant Group của tỷ phú Jack Ma dính líu đến bê bối tham nhũng, giữa lúc đế chế internet của ông thiệt hại hàng tỷ USD.
Cụ thể, một bộ phim tài liệu trên Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc do nhà nước điều hành cáo buộc rằng các công ty tư nhân đã “trả tiền cao một cách bất hợp lý” cho em trai của cựu lãnh đạo Hàng Châu, một thành phố phía đông, nơi có trụ sở chính của Ant Group. Việc làm này là để đổi lại các chính sách ưu đãi của chính phủ và hỗ trợ mua bất động sản.
Theo hồ sơ công khai và hai nguồn tin thân cận với các thương vụ, một đơn vị của Ant Group đã mua hai mảnh đất với giá chiết khấu ở Hàng Châu vào năm 2019 sau khi mua cổ phần tại hai doanh nghiệp thanh toán di động thuộc sở hữu của em trai vị bí thư có tên trong bộ phim tài liệu.
Mặc dù bộ phim tài liệu không nêu tên công ty của Jack Ma nhưng theo hồ sơ công khai, Ant là nhà đầu tư doanh nghiệp bên ngoài duy nhất vào một trong những doanh nghiệp này.
“Bản chất của quá trình chuyển giao quyền lợi như vậy là sự đổi chác giữa quyền và tiền”, trích bình luận của phim tài liệu do Ủy ban Kiểm tra kỷ luật Trung ương của Đảng Cộng sản Trung Quốc sản xuất.
Bộ phim đang gia tăng áp lực đối với Ant Group, trong bối cảnh tập đoàn công nghệ với hơn 1 tỷ người dùng đang vật lộn điều chỉnh hoạt động kinh doanh để phù hợp với các yêu cầu của nhà chức trách.
Các cơ quan quản lý Trung Quốc đã đình chỉ kế hoạch phát hành cổ phiếu công khai lần đầu (IPO) trị giá 37 tỷ USD của tập đoàn vào năm 2020 và buộc họ phải tái cơ cấu.
Tuần trước, Ant đã phải chịu thất bại trong nỗ lực cải cách do chính phủ dẫn đầu sau khi một nhà quản lý tài sản thuộc sở hữu nhà nước rút khỏi thỏa thuận đầu tư vào chi nhánh cho vay của họ mà không có bất kỳ lời giải thích nào.
Bộ phim tài liệu cáo buộc rằng Zhou Jiangyong, cựu bí thư Thành ủy Hàng Châu, người bị bắt hồi tháng 8 vì tội tham nhũng, đã giúp các công ty (không nêu tên) có được đất giá rẻ và hưởng các chính sách ưu đãi sau khi họ mua cổ phần trong các công ty do em trai của ông này kiểm soát.
Em trai ông Chu, vốn từng là giáo sư của một trường kinh doanh, đã thành lập Công ty Phát triển công nghệ thông tin Ninh Ba vào năm 2016.
Theo phim tài liệu, doanh nghiệp này đã giành được các hợp đồng xây dựng hệ thống thanh toán di động trên tàu điện ngầm ở các trung tâm ven biển Ninh Ba và Ôn Châu vào thời điểm ông Chu đang là bí thư thành ủy của các thành phố trên.
“Em tôi thắng thầu vì tôi là quan chức chính quyền”, ông Chu thừa nhận trong phim.
Ant Group đã tham gia vào một loạt các giao dịch với công ty của em trai ông Chu. Cụ thể, theo hồ sơ công khai, Shanghai Yunxin Venture Capital Management Co, một công ty con của tập đoàn đã trả 1,7 triệu Nhân dân tệ (268.000 USD) mua 14,3% cổ phần và một ghế hội đồng quản trị tại công ty Ninh Ba vào tháng 3/2019.
Cuối năm đó, Shanghai Yunxin đã bỏ 1,4 triệu NDT (221.000 USD) để thâu tóm 13,5% cổ phần của một nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tàu điện ngầm có trụ sở tại Hàng Châu nằm dưới sự kiểm soát của em trai ông Chu. Đáng nói, công ty ở Hàng Châu cũng thu hút một nhà đầu tư là doanh nghiệp quốc doanh.
Chưa đầy một năm sau khi Ant Group hoàn thành khoản đầu tư thứ 2, tập đoàn lại chiến thắng trong cuộc đấu giá khu đất ở Hàng Châu với giá 5.194 NDT (819 USD)/m2 với tư cách là nhà thầu đủ điều kiện duy nhất.
Trong khi, theo các trang web bất động sản vào thời điểm đó, giá nhà trung bình trong khu vực này lên tới hơn 45.000 NDT (7.100 USD)/m2.
Hiện Ant Group không trả lời yêu cầu bình luận về vấn đề này.
Nie Huihua, giáo sư tại Đại học Renmin ở Bắc Kinh cho biết: “Sự nổi lên và sụp đổ của Ant là hình ảnh thu nhỏ của mối quan hệ bất bình đẳng giữa kinh doanh và chính trị ở Trung Quốc”.
Jack Ma luôn giữ thái độ bình thường trong khi Ant và tập đoàn thương mại điện tử Alibaba của ông ấy phải chiến đấu với áp lực chính trị ngày càng gia tăng.
Việc này càng thêm căng thẳng khi chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bắt tay vào chiến dịch “thịnh vượng chung” để cải tổ nền kinh doanh và chính trị của đất nước.
Một người thân cận với Ant cho biết: “Sự nổi lên của Ant có liên quan rất nhiều đến khả năng thu hút được sự ưu ái của các quan chức địa phương. Bây giờ công ty này có thể phải trả giá cho điều đó”.
Sau khi bộ phim tài liệu được phát sóng, ủy ban đấu tranh ghép của đảng Cộng sản cho biết họ sẽ tăng cường giám sát các công ty internet lớn nhất của đất nước “để cắt đứt mối liên hệ giữa quyền lực và vốn.”