“Danh xưng” huyện đang dần trở thành tấm áo quá chật, kiềm chế sự phát triển của 5 huyện trong thành phố. Ở góc độ văn hóa ngoại giao, dù Luật Tổ chức chính quyền địa phương quy định chủ tịch UBND huyện và quận là như nhau, nhưng khi đi đàm phán, chủ tịch UBND quận tự nhiên thấy tự tin hơn.
Trước đó, Sở Nội vụ TP.HCM đã có công văn gửi các huyện về việc góp ý cho dự thảo trên. Theo đó, giai đoạn 2021-2025, huyện Hóc Môn, Nhà Bè, Bình Chánh, có thể trở thành quận hoặc thành lập thành phố phía bắc TP.HCM.
Trước khi đề án chuyển các huyện thành quận được thực hiện, Sở Xây dựng TP.HCM cần thực hiện đề án khác về việc phân loại đô thị các huyện, xã, thị trấn. Theo lộ trình, trong quý III/2023, bản đề án này cần hoàn thành để phục vụ công đoạn tiếp theo.
Sau khi đề án của Sở Xây dựng được UBND TP.HCM phê duyệt, sở sẽ mời đơn vị tư vấn rà soát lại các tiêu chí để đưa ra kế hoạch phát triển cụ thể cho 3 quận giai đoạn 2024-2025. Đơn vị tư vấn này từng thực hiện đề án thành lập khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía đông TP.HCM (TP Thủ Đức).
Việc chuyển đổi từ huyện thành quận sẽ khiến người dân phải chuyển đổi toàn bộ giấy tờ hành chính. Các khu dân cư đang là đất nông nghiệp, trồng trọt cũng phải chuyển đổi để tăng diện tích đất ở, hoặc chuyển sang trồng trọt công nghệ cao.
Nói về tính khả thi của đề án khi TP.HCM đang thực hiện hàng loạt kế hoạch như phát triển TP Thủ Đức, khu đô thị Tây Bắc…, chuyên gia cho rằng đây là định hướng phát triển cho thành phố trong tầm nhìn hàng chục năm, còn việc thực hiện sẽ phải có giai đoạn, từng bước triển khai kế hoạch phát triển thành phố.
Các nhà đầu tư cũng thích đến với những nơi có mật độ dân cư đông và điều kiện kinh tế phát triển. Việc nâng cấp huyện lên quận không chỉ thu hút thêm người dân mà còn tạo động lực cho nhà đầu tư đến với các vùng đất này.
Nói về khó khăn của việc nâng cấp huyện lên thẳng thành phố (bỏ qua cấp quận), ông Minh dẫn chứng luật quy định đơn vị hành chính gồm có quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương. Trong đó, Việt Nam mới có TP Thủ Đức được áp dụng mô hình thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương. Dù vậy, quy chế pháp lý của thành phố mới này đến nay vẫn chưa thực sự rõ ràng.
Dù việc chuyển 5 huyện thành quận mới ở giai đoạn xin chủ trương, chuẩn bị lập đề án, thông tin này đã được dư luận quan tâm, đặc biệt là về ảnh hưởng của đề án đến thị trường bất động sản. Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong cảnh báo rằng việc truyền thông không khéo về đề án này có thể gây biến động trong thị trường bất động sản.
Trong khi đó, chuyên gia cho rằng việc tăng giá đất là quy luật thị trường mà thành phố buộc phải chấp nhận.