Quy mô tín phiếu Ngân hàng Nhà nước từ 0 tăng nhanh lên mức 100.000 tỷ đồng chỉ sau vài phiên giao dịch. Thanh khoản ngân hàng “dư thừa” trong những ngày cuối năm 2022…
Ngân hàng Nhà nước thực hiện hút ròng trong bối cảnh thanh khoản ngân hàng có phần nào dư thừa trong ngắn hạn. Điều này thể hiện khá rõ ở việc lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm chỉ còn duy trì tại mức 3,45%, giảm mạnh so với mức gần 6% cách đây một tháng.
Các nguyên nhẫn dẫn đến thanh khoản bất ngờ dư thừa trong ngắn hạn có thể đến từ việc các ngân hàng thương mại đẩy mạnh chuẩn bị phần nguồn cho giai đoạn cao điểm cuối năm, trong khi hoạt động tín dụng trên hệ thống chưa tích cực như kỳ vọng.
Số liệu Ngân hàng Nhà nước vừa công bố cũng cho thấy điều này, đến ngày 21/12/2022 tín dụng toàn nền kinh tế đạt trên 11,78 triệu tỷ đồng, tăng 12,87% so với cuối năm 2021. Theo đó, trong hơn 20 ngày, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế tăng khoảng 0,67 điểm phần trăm, tương đương tăng khoảng 70.000 tỷ đồng.
Theo giới phân tích, sở dĩ tín dụng tăng thấp là do tốc độ hồi phục của doanh nghiệp sau đại dịch vẫn còn chậm, trong khi từ đầu năm 2022, đặc biệt là từ tháng 8/2022, Ngân hàng Nhà nước chủ trương nâng mặt bằng lãi suất để bảo vệ tỷ giá và kiểm soát lạm phát nên các doanh nghiệp hạn chế vay mượn. Chưa kể, về phía ngân hàng vẫn không hạ chuẩn mực tiếp cận tín dụng nên các doanh nghiệp không dễ vay, nhất là đối với khu vực bất động sản.
Trong một diễn biến khác, với việc Ngân hàng Nhà nước liên tục hút ròng, tỷ giá tại các thị trường đều hạ nhiệt. Trong đó, ngày 27/12, tỷ giá trung tâm ở mức 23.634 VND/USD, giảm nhẹ 2 VND so với phiên liền trước. Trên liên ngân hàng, giá USD giảm về 23.595 VND, giảm 13 VND. Tương tự, giá USD trên thị trường tự do giảm 70 VND ở chiều mua vào và 40 VND ở chều bán ra.
Nhìn chung, nhờ sự can thiệp kịp thời, tỷ giá USD/VND chỉ tăng khoảng 3,81% so với cuối năm 2021, mức mất giá của VND so với USD thấp hơn các đồng tiền khác trên thế giới.
Ghi nhận trong phiên giao dịch hôm qua (27/12), Ngân hàng Nhà nước chào thầu 6.000 tỷ đồng trên kênh cầm cố với kỳ hạn 7 ngày, lãi suất 6%/năm. Qua đó, các tổ chức tín dụng tiếp cận 3.460 tỷ đồng. Trái lại, kênh này có tới 9.610 tỷ đồng đáo hạn.
Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng chào thầu tín phiếu với kỳ hạn 7 ngày, có gần 20.000 tỷ đồng trúng thầu với lãi suất 5,5%. Ngược lại, cũng có tới 20.000 tỷ đồng tín phiếu đáo hạn trong ngày.
Như vậy, chỉ riêng ngày 27/12, nhà điều hành tiền tệ đã hút ròng 6.150 tỷ đồng thông qua kênh thị trường mở. Thậm chí, diễn biến hút ròng liên tục được ghi nhận trong các phiên gần đây khi cơ quan này tăng phát hành tín phiếu và để lượng tiền hỗ trợ thanh khoản trước đó đáo hạn. Cụ thể, quy mô tín phiếu từ mức 0 đã được đẩy lên tới gần 100.000 tỷ đồng và khối lượng lưu hành trên kênh cầm cố cùng giảm từ mức 82.000 tỷ đồng xuống còn khoảng 50.000 tỷ đồng.
Thống kê của Hiệp hội Ngân hàng cho thấy, đến nay đã có 12 ngân hàng cam kết giảm tiền lãi với số tiền là 3.312 tỷ đồng để hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp và người dân, với mức lãi suất giảm từ 0,5% – 3%/năm.
Theo giới chuyên môn, với việc các ngân hàng đồng thuận giảm lãi suất cùng hành động điều phối nhịp nhàng của Ngân hàng Nhà nước, mặt bằng lãi suất cho vay sẽ sớm hạ nhiệt.
Lãi suất liên ngân hàng giảm nhiệt sẽ là yếu tố nền tảng cơ bản giúp cho lãi suất ở bên ngoài cũng giảm dần. Hiện tại, các yếu tố này mới đang ở mức sơ khởi ban đầu, chưa thể có tác động ngay đến nền kinh tế vì thông thường mỗi sự thay đổi cần chờ đợi thêm một khoảng thời gian để có thể nhận biết những tác động rõ ràng. Tuy nhiên, sự thay đổi sẽ diễn biến rõ hơn trong năm 2023.
Theo báo cáo cập nhật tại Chứng khoán SSI, trong tuần trước, NHNN quay lại sử dụng kênh phát hành tín phiếu nhằm hút bớt lượng tiền ra khỏi hệ thống và đẩy mặt bằng lãi suất liên ngân hàng cao hơn, trong bối cảnh thanh khoản có phần nào dư thừa trong ngắn hạn.
Trên thực tế, lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm tiếp tục giảm nhiệt và kết tuần về mức 3,5% (giảm 120 điểm cơ bản so với tuần trước đó). Mức chênh lệch giữa lãi suất VND đã thu hẹp đáng kể và thậm chí hiện tại đã ở mức âm, từ đó phần nào tạo áp lực lên tỷ giá trong thời gian qua.
Các nguyên nhẫn dẫn đến thanh khoản bất ngờ dư thừa trong ngắn hạn có thể đến từ việc các NHTM đẩy mạnh chuẩn bị phần nguồn cho giai đoạn cao điểm cuối năm trong khi hoạt động tín dụng trên hệ thống chưa tích cực như kỳ vọng (trong bối cảnh lãi suất cho vay vẫn đang ở mức cao và các hoạt động trong nền kinh tế chậm lại).
Tổng Hợp
(VnE, Người Quan Sát)