Với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank), là một doanh nghiệp lớn của nhà nước đặt mục tiêu cổ phần hoá thành công trong năm 2021 sau khi đã “lỡ hẹn” nhiều lần. Quản lý 2,6 triệu m2 làm việc cổ phần hóa thêm khó khăn.
Agribank có đất đai từ các huyện xã, thành phố cho đến ngoài hải đảo cũng có và trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, từ thời bao cấp cho đến bây giờ khiến cho hồ sơ pháp lý, thủ tục có rất nhiều vướng mắc, có những mảnh đất còn có tranh chấp… Do dó đến nay ngân hàng vẫn chưa thể hoàn thành được phương án sử dụng đất đai nên chưa thể được Ngân hàng Nhà nước ban hành quy định cổ phần hóa. Agribank trả lại đất cho Nhà nước, với những mảnh đất mà Agribank được địa phương giao cho quản lý mà chưa làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì phải có xác nhận của người cấp đất trước đây, nếu không thì phải thu hồi…
Vấn đề của Agribank chỉ còn nằm ở đất đai. Agribank là ngân hàng sở hữu diện tích đất lớn nhất trong khối ngân hàng nhà nước đến thời điểm này với khoảng 2,6 triệu m2 và có nguồn gốc hình thành đa dạng. Đây chính là nguyên nhân khiến cho việc xác định giá trị doanh nghiệp của Agribank để thực hiện cổ phần hóa cũng sẽ phức tạp và mất nhiều thời gian.
Các chuyên gia đã đưa ra phương án phải tách phần giá trị quyền sử dụng đất của 294 cơ sở ngân hàng có quyền sử dụng đất ra khỏi giá trị cổ phần hóa bằng cách nhà nước thu hồi quyền sử dụng đất và cho Agribank thuê lại quyền sử dụng đất. Tiền thuê đất do Ngân hàng trả cho Nhà nước và thực hiện theo nguyên tắc thị trường để đảm bảo không làm tăng giá trị tài sản của ngân hàng khi cổ phần hóa, dẫn đến làm tăng giá trị cổ phần, gây khó cho quá trình cổ phần hóa.
Trước đây, khi bàn về câu chuyện cổ phần hoá của nhà băng có quy mô lớn nhất Việt Nam này nhiều chuyên gia đã nhấn mạnh đến khó khăn lớn nhất là: việc xác định giá trị tài sản khi tiến hành cổ phần hóa. Với hơn 2.300 chi nhánh và phòng giao dịch, Agribank hiện có 294 cơ sở nhà đất, với tổng diện tích khoảng 2,6 triệu m2. Đây là nguồn tài sản lớn của ngân hàng và nếu tính gộp vào giá trị của Agibank thì giá trị của Ngân hàng khi thực hiện cổ phần hóa là quá lớn, điều này sẽ làm cho việc bán cổ phiếu gặp nhiều khó khăn, quá trình cổ phần hóa khó thực hiện đúng tiến độ.
Do đây là những doanh nghiệp lớn nên phải làm thận trọng từ khâu chuẩn bị vì khi đã bấm nút cổ phần hóa thì phải hoàn tất trong vòng 18 đến 24 tháng.
Kiên Cương