Lợi thế của những thương vụ sáp nhập tổ chức tín dụng cũng giống như bề nổi của tảng băng chìm. Bề mặt khuất dưới tảng băng, lại chính là những hạn chế mà các cổ đông nhìn nhận. Sáp nhập ngân hàng, theo nhiều cổ đông thì sóng gió cũng ngang với cơ hội.
Làn sóng mua bán, sáp nhập ngân hàng không phải chỉ “nóng” trong các phiên họp thường niên vài năm nay. Nhiều năm trước, đã có hàng loạt “hôn sự” thành công như SCB – Tín Nghĩa – Đệ Nhất, Habubank – SHB, DaiABank – HDBank, MHB – BIDV, Mekong Bank – Maritime Bank, Southern Bank – Sacombank…
Tái cơ cấu hệ thống ngân hàng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của tái cơ cấu kinh tế của Nhà nước. Ngoài việc tiến hành nhiều giải pháp đồng bộ, đẩy mạnh hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) ngân hàng là một trong những lựa chọn hàng đầu nhằm cơ cấu lại ngành ngân hàng Việt Nam. Từ 42 ngân hàng thương mại giai đoạn 2011-2012, Việt Nam còn 31 nhà băng tính đến hết quý I/2023 (số liệu Ngân hàng Nhà nước), sau hơn 10 năm tái cơ cấu.
Sau hàng loạt những vụ sáp nhập từng thực hiện trong quá khứ, câu chuyện thành công về tăng trưởng quy mô khi cộng hưởng thế mạnh của 2 bên, là điều không cần bàn cãi.
Trả lời báo giới hồi nhận quyết định sáp nhập Habubank năm 2012, ông Đỗ Quang Hiển cho biết nếu tự thân phát triển, HĐQT của SHB cũng như các chuyên gia tính toán nhanh phải mất 5 năm cộng thêm chi phí đầu tư không nhỏ mới có được quy mô như sau khi sáp nhập. Trong khi đó, thương vụ với Habubank giúp chỉ mất còn 7 tháng, với chi phí hợp lý.
Hay việc sáp nhập Southern Bank cũng được ông Trầm Bê khi ấy đánh giá giúp Sacombank nhanh chóng mở rộng hệ thống các chi nhánh từ 416 điểm giao dịch lên 558 điểm giao dịch, lớn thứ 3 toàn hệ thống thời điểm đó, chỉ sau BIDV và Vietcombank.
“Hôn sự” giữa PGBank – VietinBank đã lỡ dở, nhưng trong quá khứ, theo ước tính của ban lãnh đạo nhà băng, thương vụ có thể giúp tổng tài sản của VietinBank sẽ tăng thêm 25.000 tỷ đồng, vốn điều lệ tăng thêm 3.000 tỷ đồng, đạt trên 40.000 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu của VietinBank cũng sẽ tiếp tục đứng đầu hệ thống.
Nhận sáp nhập một tổ chức tín dụng khác là tờ trình duy nhất không được cổ đông thông qua tại phiên họp thường niên năm nay của MSB. Trước đó, lãnh đạo nhà băng này cho biết mục đích của việc nhận sáp nhập để tận dụng hệ thống mạng lưới, nhân sự cũng như các hoạt động của ngân hàng nhận sáp nhập nhằm hướng tới việc tăng quy mô hoạt động của MSB.
Không tiết lộ cái tên cụ thể, nhưng lãnh đạo MSB hé lộ đây là ngân hàng có tổng giá trị tài sản, vốn chủ sở hữu ở mức trung bình trên thị trường, chất lượng tín dụng tốt. Phó chủ tịch HĐQT MSB Nguyễn Hoàng An nói tờ trình này mới là bước đầu xin chủ trương. Kết quả cuối cùng không do HĐQT quyết mà cần sự đồng ý của các cổ đông, sự phê duyệt của Ngân hàng Nhà nước.
Một cổ đông muốn ban lãnh đạo giải thích rõ phương thức kinh doanh sau sáp nhập, liệu MSB chỉ giúp đỡ quản trị đơn vị này hay phải hạch toán chung khoản nợ xấu. Một cổ đông khác thì cho biết không có thông tin về ngân hàng sáp nhập để đánh giá phương án hiệu quả hay không.
Hay một người khác nhắc lại chuyện Sacombank không thể tái cơ cấu sau thương vụ sáp nhập với Ngân hàng Phương Nam (Southern Bank), dẫn đến cổ đông nhà băng này 6 năm liền vẫn mòn mỏi chờ cổ tức.
Tại Sacombank, vướng mắc duy nhất khiến nhà băng này chưa thể tái cơ cấu để chia cổ tức là việc xử lý 32,5% cổ phiếu do ông Trầm Bê và người liên quan nắm giữ. Tại phiên họp thường niên vừa rồi, Chủ tịch Dương Công Minh nói rất thấu hiểu với mong mỏi của cổ đông, nhưng hy vọng họ cho ngân hàng thêm thời gian.
Tại phiên họp đại hội đồng cổ đông vừa rồi của VPBank, Chủ tịch Ngô Chí Dũng cũng nhắc lại việc VPBank là một trong 4 ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém. Tuy nhiên, nhà băng vẫn đang trong quá trình nghiên cứu triển khai. Ông Dũng cũng không tiết lộ đơn vị sẽ nhận chuyển giao.
HDBank cũng được cổ đông thông qua nội dung góp vốn không quá 9.000 tỷ đồng để nhận tái cơ cấu tổ chức tín dụng. Trong quá khứ, HDBank từng lên kế hoạch sáp nhập PGBank nhưng không thành công. Năm 2018, Ngân hàng Nhà nước chấp thuận về mặt nguyên tắc việc sáp nhập PGBank vào HDBank, song 2 nhà băng không thể đi đến thỏa thuận cuối cùng.
Vietcombank và MB cũng là đơn vị tham gia vào việc tái cơ cấu các ngân hàng bắt buộc mua lại.
Trong phiên họp gần nhất, Chủ tịch Vietcombank Phạm Quang Dũng cho biết “vẫn trong quá trình nghiên cứu, đề xuất cơ quan chức năng và hiện chỉ có thể thông tin như vậy”.
Còn tại MB, Phó tổng giám đốc Phạm Như Ánh cho biết vấn đề sáp nhập đã được trình và thông qua tại phiên họp thường niên năm trước. Việc này đã bắt đầu từ tháng 3 năm nay, dự kiến cuối năm nay hoặc đầu năm 2024 mới hoàn tất, do các bước thủ tục kéo dài.
Tổng Hợp
(Dân Trí)