Thực tế, không chỉ riêng công nhân, mà các cán bộ, viên chức, nhân viên văn phòng có thu nhập khoảng 10-15 triệu đồng/tháng cũng khó có thể mua được nhà trong thời điểm hiện tại sau khi trừ đi các khoản sinh hoạt phí.
Theo thống kê Sở Xây dựng Hà Nội, trong 10 tháng năm 2020 trên địa bàn TP có 2 dự án nhà ở xã hội hoàn thành với 254.404m2 sàn (1.860 căn hộ); 38 dự án nhà ở thương mại với 3.083.652m2 sàn (23.333 căn hộ); 1 dự án nhà ở tái định cư với 73.266m2 sàn (750 căn hộ).
ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, trong 2 năm qua, căn hộ có giá vừa túi tiền khoảng 2 tỷ đồng trở xuống và nhà ở xã hội ở hầu như vắng bóng trên thị trường TP.HCM. Một căn hộ trung cấp (2 phòng) cũng có giá khoảng 2,5 tỷ đồng (35 triệu đồng/m2) trở lên.
“Mức giá trên cao hơn khoảng 20 lần so với thu nhập trung bình của các hộ gia đình, cá nhân vào khoảng 8-12 triệu đồng/tháng (tức trên dưới 100 triệu đồng/năm). Do vậy, việc kéo giảm giá nhà và tăng nguồn cung nhà phù hợp với thu nhập của đại đa số người dân là rất cấp thiết”, ông Châu nói.
Theo dự báo, trong thời gian tới sự nhịp về cơ cấu sản phẩm giữa nhà ở xã hội và nhà ở thương mại vẫn tiếp diễn với mức chênh lệch được kéo rộng hơn, bởi trong số dự án đủ điều kiện bán hàng trong tương lai đa phần là thuộc các dự án nhà ở thương mại.
Cơ hội sở hữu nhà của người trẻ mua nhà lần đầu ngày càng xa vời, trong khi những dự án BĐS mới, có mức giá trên dưới 1,5 tỉ đồng/căn ngày càng khan hiếm thì đến nay ngay cả căn hộ dưới 2 tỉ đồng/căn, 2 phòng ngủ cũng rất khó tìm.
Trước đó, ông Lê Hoàng Châu cũng đã cho rằng, việc giá nhà đất bị đẩy lên quá cao do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân cơ bản là khung giá đất, bảng giá đất đã tác động đến thị trường BĐS.
Mặt khác, theo phân tích của ông Châu, hơn 20 năm qua, nhiều địa phương trong “vùng TP.HCM” ghi nhận tốc độ đô thị hóa rất nhanh, tạo thành các đô thị vệ tinh xung quanh Thành phố, chẳng hạn như huyện Đức Hòa, Cần Giuộc, Bến Lức (tỉnh Long An); Dĩ An, Thuận An, Thủ Dầu Một (tỉnh Bình Dương); Biên Hòa, Long Thành, Nhơn Trạch, Trảng Bom (tỉnh Đồng Nai); Phú Mỹ, Tân Thành, TP. Bà Rịa, TP. Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu)…
Làm thế nào để giảm được giá nhà và ngày càng có nhiều dự án NƠTM có giá vừa túi tiền cho người thu nhập trung bình và thu nhập thấp? Theo ông Châu, đây là vấn đề cần có cả hệ thống chính trị vào cuộc để bảo đảm an sinh xã hội. Trong đó, ông Châu kiến nghị Chính phủ xem xét giảm mức thu “tiền bảo vệ đất lúa” tối thiểu 50% Bảng giá đất, theo Khoản 2 Điều 5 Nghị định số 35/2015/NĐ-CP, nhất là trong trường hợp Bảng giá đất phù hợp giá thị trường.
Đồng thời đề nghị thay đổi cách thu tiền sử dụng đất dự án NƠTM, chuyển thành sắc thuế đánh trên “hành vi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp thành đất ở”, với thuế suất có thể bằng khoảng 15-20% giá đất trong Bảng giá đất.
Vì thế, việc phát triển các dự án nhà ở thương mại giá thấp để hình thành khu dân cư trong toàn vùng, làm giảm bớt áp lực của dòng người nhập cư vào TP.HCM là cần thiết, nhưng để biện pháp này khả thi, cần lưu tâm đến kết nối hạ tầng giao thông và xã hội.
Thực trạng thiếu nguồn cung NƠTM giá rẻ và NƠXH không chỉ bây giờ mới xảy ra, mà tình trạng này đã diễn ra cách đây cả chục năm, nhưng nay khoảng cách này ngày càng giãn rộng, khi trên thị trường dư nhà ở trung, cao cấp và thiếu nhà ở cho người thu nhập thấp và trung bình.
Trước đó, theo thống kê của một số công ty nghiên cứu BĐS, hiện nay có tình trạng thiếu căn hộ bình dân và nhà ở xã hội, thừa căn hộ trung, cao cấp. Điều đáng lưu ý là tại khu vực TP. HCM khoảng 2 năm trở lại đây không xuất hiện NƠTM giá rẻ nào, còn tại Hà Nội chỉ xuất hiện ở một số dự án khá xa các quận nội thành.
Theo đó, Bộ Xây dựng sẽ sớm hoàn thành dự thảo nghị quyết về phát triển nhà ở giá thấp dưới 20 triệu đồng/m2 và diện tích tối đa 70 m2/căn hộ. Như vậy, mỗi căn hộ chỉ có giá khoảng 1,4 tỉ đồng. Ngoài ra, Chính phủ sẽ đưa ra nhiều ưu đãi khuyến khích chủ đầu tư xây dựng nhà ở thương mại giá thấp khi chủ đầu tư tham gia làm nhà thương mại giá dưới 20 triệu đồng/m2 sẽ được ưu tiên chậm nộp tiền sử dụng đất trong thời hạn tối đa 2 năm, giảm 50% tiền sử dụng đất, được miễn thủ tục thẩm định thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở, ưu đãi về vốn, lãi suất vay vốn ngân hàng từ 7 – 8%/năm. Nếu dự án đã thực hiện thẩm định thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở thì được miễn cấp giấy phép xây dựng.
Bộ Xây dựng cho biết khi ban hành hàng loạt chính sách ưu đãi, thời gian tới nguồn cung nhà ở thương mại giá thấp sẽ tăng nhanh, tránh tình trạng lệch pha cung cầu như hiện nay khi nhà ở cao cấp chiếm đa số, nhà giá rẻ vắng bóng, giá nhà nhờ đó sẽ phù hợp hơn với thu nhập của đa số người dân.