Tối 31/3, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phát đi thông báo về việc giảm hàng loạt lãi suất với mức điều chỉnh 0,3-0,5%/năm.
Theo đó, lãi suất tái cấp vốn giảm từ 6%/năm xuống 5,5%/năm; lãi suất tái chiết khấu giữ nguyên 3,5%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với tổ chức tín dụng giữ nguyên 6,0%/năm.
NHNN cũng giảm lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng giảm từ 1,0%/năm xuống 0,5%/năm; lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng từ 6,0%/ năm xuống 5,5%/năm; riêng lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng VND tại Quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô giảm từ 6,5%/năm xuống 6,0%/năm; lãi suất tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng trở lên do tổ chức tín dụng ấn định trên cơ sở cung – cầu vốn thị trường.
Đại diện NHNN cho biết, việc tiếp tục điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành nêu trên là giải pháp linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường hiện nay để thực hiện mục tiêu phục hồi tăng trưởng kinh tế của Quốc hội và Chính phủ, qua đó tiếp tục định hướng giảm mặt bằng lãi suất thị trường, góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và nền kinh tế.
Điều điều chỉnh giảm trần lãi suất tiền gửi bằng VND các kỳ hạn dưới 6 tháng để các tổ chức tín dụng giảm chi phí đầu vào, trên cơ sở đó có điều kiện giảm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng giảm chi phí tài chính.
Việc tiếp tục giảm lãi suất điều hành tái khẳng định định hướng về xu hướng giảm lãi suất cho thị trường trong thời gian tới, qua đó định hướng tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho vay, đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Mặc dù vậy, NHNN không chủ quan với áp lực lạm phát vẫn ở mức sát với mục tiêu 4,5% ngay trong quý I; lạm phát toàn cầu được dự báo tiếp tục duy trì ở mức cao. Các ngân hàng trung ương lớn tiếp tục tiến trình thắt chặt chính sách tiền tệ, điều chỉnh tăng và neo giữ lãi suất ở mức cao.
NHNN tiếp tục theo dõi sát diễn biến tiền tệ trong nước, quốc tế, dự báo lạm phát và lãi suất thị trường để tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng có các giải pháp tiết giảm chi phí để ổn định mặt bằng lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh.
Theo TS Đinh Thế Hiển, quyết định giảm lãi suất điều hành của NHNN lần này là quyết định không bất ngờ và đã được dự báo từ cuối năm 2022.
Cụ thể, tháng 12 năm ngoái, các chuyên gia đã đưa ra dự báo xu hướng lãi suất trong nước sẽ duy trì ổn định trong quý I và hạ nhiệt dần từ quý II. Đến hết quý II, mặt bằng lãi suất trong nước có thể trở về mức bình thường – trước giai đoạn bất ổn vừa qua.
Phân tích rõ hơn, vị chuyên gia cho biết những bất ổn trong hệ thống ngân hàng khiến lãi suất tăng cao quý IV/2022 chủ yếu đến từ việc mất cân đối cung – cầu tín dụng và thanh khoản thị trường. Theo đó, trong khi các ngân hàng gặp khó trong việc huy động vốn đầu vào do thanh khoản thị trường bớt dồi dào, nhu cầu tín dụng lại vẫn ở mức cao (thực tế vẫn tăng hơn 14,5% trong năm 2022).
“Bên cạnh đó, rất nhiều doanh nghiệp, nhà đầu tư bị kẹt vốn trong đầu tư bất động sản vì sử dụng đòn bẩy quá lớn, họ phải vay bằng mọi giá, từ đó càng khiến cầu tín dụng mạnh hơn, dẫn tới lệch pha tín dụng và làm lãi suất tăng mạnh”, ông Hiển cho biết.
Còn theo TS Võ Trí Thành, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia, nếu có điều kiện thì luôn luôn nên thực hiện giảm lãi suất điều hành vì sẽ tác động tích cực tới tâm lý thị trường. Động thái này cũng sẽ góp phần hạ lãi suất huy động – cho vay, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp lúc khó khăn.
Theo vị chuyên gia, dù một số mức lãi suất được giảm tới 1 điểm %, NHNN vẫn khá thận trọng với đợt giảm lãi suất này. Trong đó, lãi suất được giảm chủ yếu là tái cấp vốn, chiết khấu… Điều này phản ảnh tình hình thanh khoản của các ngân hàng đã được cải thiện, đóng vai trò rất quan trọng trong việc giảm lãi suất cũng như ổn định kinh tế vĩ mô, lạm phát.
Ông cho biết thêm, động thái giảm lãi suất của NHNN cũng được đưa ra trong bối cảnh các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới khó có thể tăng mạnh lãi suất thêm nữa. “Dường như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ sẽ bồ câu (thái độ ôn hòa – PV) hơn với chính sách lãi suất sau vụ hai ngân hàng sụp đổ ở Mỹ”, ông Thành chia sẻ.
Tuy vậy, vị chuyên gia cho rằng trợ lực quan trọng nhất hiện nay để NHNN giảm lãi suất điều hành vẫn là thanh khoản các ngân hàng đã lành mạnh hơn.
Tổng Hợp
(Tiền Phong)