Phiên thảo luận toàn thể về kinh tế, xã hội tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khoá XV vừa qua, ông Hà Sỹ Đồng cho rằng: “Về chính sách tiền tệ, việc dòng vốn đang bị phân tán mạnh vào những kênh thu hút vốn khác ngoài ngân hàng là chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp các sản phẩm liên kết, bảo hiểm, đầu tư, quỹ hưu trí của các công ty chứng khoán, công ty bảo hiểm, quỹ đầu tư đang gây ra những méo mó, sai lệch, mất cân bằng tài chính, đã có những cảnh báo từ các cơ quan nhà nước phụ trách…”
Tại văn bản giải trình, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết sẽ tiếp thu ý kiến đại biểu để hoàn thiện công tác chỉ đạo, điều hành.
Đồng thời, Thống đốc cũng giải trình thêm rằng, trong chỉ đạo, điều hành chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước thực hiện đồng bộ các giải pháp khuyến khích dòng vốn tín dụng tập trung vào những lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cũng kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như bất động sản, chứng khoán, các dự án BOT, BT giao thông. Nhờ đó mà tốc độ tăng trưởng và tỉ trọng của tín dụng các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro giảm dần qua các năm.
Trong đó, tỷ trọng tín dụng đầu tư, kinh doanh chứng khoán chiếm tỉ trọng nhỏ chỉ 0,5% trong tổng dư nợ nền kinh tế; tăng trưởng tín dụng bất động sản giảm dần và tập trung chủ yếu vào mục đích sử dụng là nhu cầu thiết yếu của người dân và nền kinh tế (chiếm hơn 60% dư nợ bất động sản).
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước lý giải, những tháng đầu năm 2021, thị trường chứng khoán tăng trưởng mạnh, giá bất động sản tăng cao, nhất là giá đất nền ở địa phương có thông tin quy hoạch đô thị, giao thông, hạ tầng hoặc điều chỉnh tăng giá đất… Diễn biến này có nhiều nguyên nhân, một phần do dịch Covid-19 khiến triển vọng kinh tế khó khăn, mặt bằng lãi suất huy động ngân hàng giảm, nhiều doanh nghiệp, người dân có nguồn tiền nhưng thiếu cơ hội mở rộng sản xuất kinh doanh nên gia tăng đầu tư chứng khoán, bất động sản. Xu hướng này tương đồng với diễn biến chung trên thế giới một năm qua.
Việc giám sát rủi ro các thị trường này thuộc phạm vi quản lý của nhiều ngành, bà Hồng nêu rõ. “Về phía ngành ngân hàng, từ đầu năm 2021, Ngân hàng nhà nước đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro nêu trên. Do đó, tín dụng các lĩnh vực này trong tầm kiểm soát”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước hồi âm đại biểu.
Bà Hồng cũng cho biết, thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục điều hành hoạt động tín dụng an toàn, lành mạnh, hướng dòng vốn tín dụng tập trung vào các lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ. Đồng thời sẽ tăng cường kiểm soát nợ xấu, kiểm soát tăng trưởng tín dụng vào lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.
Phản hồi văn bản của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đại biểu Hà Sỹ Đồng đã làm rõ hơn ý kiến mà tại phiên thảo luận, do thời gian hạn chế (5-7 phút) ông chưa có điều kiện phân tích kỹ lưỡng. Theo đại biểu, mọi ngân hàng trung ương trên thế giới đều đang trong tình thế lưỡng nan khi buộc phải kéo dài nới lỏng tiền tệ, cả bằng các công cụ nghiệp vụ truyền thống lẫn phi truyền thống, để hỗ trợ nền kinh tế quốc nội vượt qua những khó khăn của thời đại dịch, dù rất hiểu hệ lụy dài hạn không mong muốn của nó đối với thị trường tài chính-tiền tệ, sau cùng là chính nền kinh tế thực.
“Bài học của thời kỳ khủng hoảng kinh tế – tài chính thế giới 2008 – 2009 đã chỉ ra điều đó. Hiện các ngân hàng trung ương đang bị phân cực khá rõ nét, tùy thuộc vào bối cảnh cụ thể của mỗi quốc gia. Các động thái chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), hay của Ngân hàng Dự trữ Australia (RBA), Ngân hàng Anh quốc (BOE), đặc biệt của Ngân hàng Hàn Quốc (BOK) mới đây là rất đáng lưu ý”, đại biểu Hà Sỹ Đồng viết.
Ở Việt Nam, theo đại biểu, thực tế hơn một năm qua cho thấy, những nguồn tiền tạm nhàn rỗi trong nền kinh tế đang dần bị phân tán vào nhiều kênh huy động vốn phi chính thức, hay biến tướng, lách luật, thậm chí bất hợp pháp… thay vì được tập trung vào hệ thống ngân hàng để từ đó được phân bổ lại một cách hiệu quảtheo cơ chế tín dụng (theo đúng nghĩa) tới nền kinh tế.
Nhật Hạ