Từ báo cáo kết quả kinh doanh quý I/2023 cho thấy, lợi nhuận toàn ngành ngân hàng đã giảm tốc. Ngân hàng lãi nghìn tỷ nhưng quy mô tăng trưởng chậm lại.
Không phải nhà băng nào cũng sụt giảm lợi nhuận. 3 ngân hàng có vốn Nhà nước BIDV, Vietcombank, VietinBank đạt tổng lợi nhuận 24.120 tỷ đồng, tương ứng hơn 1 tỷ USD quy đổi và tăng hơn 20% so với cùng kỳ.
“Quán quân” quý I năm nay là Vietcombank với 11.221 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, tăng 12,8% so với cùng kỳ năm trước, cách biệt lớn so với những ngân hàng còn lại.
Vietcombank lấy lại vị trí từ VPBank. Quý đầu năm nay, VPBank ghi nhận lợi nhuận sụt giảm tính bằng lần do không còn cách “kiếm tiền” khác. Quý đầu năm ngoái, VPBank soán ngôi đầu bảng lợi nhuận, do ghi nhận khoản thu nhập bất thường hơn 7.000 tỷ đồng – cao hơn nhiều so với lợi nhuận tạo ra được từ các hoạt động kinh doanh cốt lõi. Phần lớn khoản thu bất thường này đến từ việc ghi nhận doanh thu trả trước từ hợp đồng bảo hiểm độc quyền tái ký với Bảo hiểm AIA.
VPBank không phải nhà băng duy nhất sụt giảm lợi nhuận. 3 tháng đầu năm, có 8 đơn vị báo lãi giảm so với cùng kỳ.
Techcombank – nhà băng nổi bật về cho vay bất động sản – ghi nhận lợi nhuận trước thuế hơn 5.600 tỷ đồng quý I, giảm 17% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khoản mục có ảnh hưởng lớn nhất là thu nhập lãi thuần giảm gần 20%, còn 6.527 tỷ đồng.
LPBank (tên cũ: LienVietPostBank), ngân hàng ông Nguyễn Đức Thụy làm Chủ tịch HĐQT, cũng ghi nhận lợi nhuận “đi lùi” hơn 12%. Thu nhập lãi thuần của nhà băng này giảm 3,5% so với cùng kỳ.
Hay với SeABank, lợi nhuận trước thuế 3 tháng đầu năm cũng chỉ đạt 1.070 tỷ đồng, giảm 18%.
BVBank (tên cũ: Vietcapital Bank) 3 tháng năm nay cũng chỉ lãi vỏn vẹn 25,5 tỷ đồng, giảm tới 85%.
NCB cũng chỉ đạt lợi nhuận trước thuế 5,5 tỷ đồng, giảm tới 78,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Hầu hết nguồn thu của ngân hàng đều sụt giảm, thậm chí báo lỗ.
Bảng xếp hạng lợi nhuận các ngân hàng đã có sự xáo trộn trong quý I so với cùng kỳ năm trước. Quý đầu năm, nhóm nhà băng quốc doanh vẫn được coi là điểm tựa cho tăng trưởng lợi nhuận toàn ngành.
Không chỉ kinh doanh kém sắc, nợ xấu của nhiều đơn vị đã “phình to”. Số dư nợ xấu tại thời điểm cuối quý I tăng khoảng 24% so với hồi đầu năm. Nhiều đơn vị có số dư nợ xấu tăng 2 chữ số. NCB, VPBank, Vietbank, ABBank, VIB thậm chí ghi nhận tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay khách hàng vượt 3% – ngưỡng được cho là quan trọng đánh giá chất lượng tài sản ngân hàng.
Theo quy định tại Thông tư 16/2021, ngân hàng sẽ không được mua trái phiếu doanh nghiệp hay theo Thông tư 22/2019 sẽ không được cấp tín dụng cho khách hàng đầu tư kinh doanh cổ phiếu cũng như mua, nắm giữ cổ phiếu các ngân hàng khác nếu không kiểm soát nợ xấu dưới ngưỡng này.
Nếu tính theo số tuyệt đối, top 5 nhà băng có tỷ lệ nợ xấu cao nhất quý đầu năm là VPBank, BIDV, VietinBank, SHB, NCB. Trong đó, VPBank là ngân hàng có số dư nợ xấu cao nhất, với 28.939 tỷ đồng. Phần lớn trong đó là nợ xấu tiêu dùng, đến từ FE Credit, còn nợ xấu của ngân hàng mẹ là hơn 13.500 tỷ đồng.
Top 5 ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu thấp nhất là Bac A Bank, Vietcombank, Techcombank, ACB, Sacombank, đều ở dưới ngưỡng 1%.
Sau 2 năm 2020-2021 đẩy mạnh trích lập, đặc biệt cho các khoản vay cơ cấu lại thời hạn trả nợ vì dịch Covid-19, nhiều ngân hàng đã phần nào trút bỏ được áp lực này. Tại hầu hết ngân hàng, tỷ lệ này đang có xu hướng giảm trong quý đầu năm nay. Tuy nhiên, điều đó đang khiến mức độ tăng của nợ xấu cao hơn tăng dự phòng rủi ro.
Có 10 đơn vị có tỷ lệ bao phủ nợ xấu vượt ngưỡng 100%, gồm Vietcombank, Bac A Bank, VietinBank, BIDV, MB, Techcombank, ACB, LPBank, SeABank và Sacombank.
Tỷ lệ trên 100% tương ứng trong trường các khoản nợ xấu không thể thu hồi, ngân hàng vẫn còn dự phòng để bao phủ khoản nợ này, không làm ảnh hưởng đến lợi nhuận. Đây cũng được coi là “của để dành” của các nhà băng.
Ngược lại, những nhà băng có tỷ lệ này ở mức thấp có thể kể đến VPBank, BVBank, VIB, ABBank, NCB, Eximbank…
Trước đây, với mức lợi nhuận tăng trưởng phổ biến trên 50%, ngân hàng là một trong số ít ngành chống chọi tốt giữa tâm dịch Covid-19.
Một trong nhiều nguyên nhân giúp lợi nhuận ngành này tăng trưởng mạnh là nhiều đơn vị nới rộng được chênh lệch thu, chi từ lãi đến từ nghiệp vụ huy động và tín dụng.
Tổng Hợp
(Dân Trí)