Từ ngày 15/8/2022, Nghị định 44/2022/NĐ-CP về xây dựng, quản lý và sử dụng hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản chính thức có hiệu lực…
Việc tra cứu cơ sở dữ liệu đất đai ở từng địa phương vẫn rất khó khăn. Chẳng hạn, muốn tra cứu dữ liệu đất đai xung quanh tuyến đường Vành đai 4 vùng Thủ đô hay Vành đai 3 vùng TP.HCM để xác định khu vực được quy hoạch, kế hoạch, mục đích sử dụng đất…, từ đó tránh mua phải đất quy hoạch, đất nông nghiệp, lâm nghiệp, thế nhưng không biết tìm ở đâu để có được thông tin chính thống.
Tới giữa tháng 8/2022, mới có TP.HCM ra mắt được nền tảng dữ liệu đất đai trực tuyến gồm Cổng thông tin dữ liệu tài nguyên và môi trường TP.HCM (geodata-stnmt.tphcm.gov.vn) và Hệ thống trục tích hợp các dịch vụ web ngành tài nguyên – môi trường (esb-stnmt.tphcm.gov.vn), các địa phương khác vẫn chưa có các cổng thông tin dữ liệu cơ bản về đất đai, chứ chưa tính tới việc cập nhật giá đất của từng khu vực. Hay như Hà Nội, hiện chỉ có duy nhất địa chỉ qhkhsdd.hanoi.gov.vn được coi là nơi cung cấp thông tin quy hoạch sử dụng đất, nhưng nội dung sơ sài và khó tra cứu.
Một trong những thay đổi quan trọng nhất so với nhiều quy định rải rác trước đây về thông tin thị trường bất động sản là việc yêu cầu chủ đầu tư phải cung cấp thông tin, dữ liệu về dự án và sản phẩm bất động sản đủ điều kiện giao dịch trong kỳ báo cáo như quy mô, tổng vốn đầu tư, thời gian hoạt động của dự án… cho Sở Xây dựng.
Cùng với đó là một loạt giấy tờ pháp lý như quyết định chủ trương đầu tư, quy hoạch chi tiết, giấy phép xây dựng hoặc thông báo khởi công đến văn bản của Sở Xây dựng về việc nhà ở đủ điều kiện được bán nhà ở hình thành trong tương lai (nếu có)… trước khi đưa sản phẩm của dự án ra giao dịch.
Nói như ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), việc ban hành Nghị định 44/2022 có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển của thị trường bất động sản khi đưa ra yêu cầu công khai, minh bạch thông tin như quy hoạch, phê duyệt dự án, thuế… từ phía quản lý nhà nước, đến các thông tin về thị trường, chủ đầu tư, sàn giao dịch, giá, thanh khoản dự án… Những thông tin này sẽ giúp ích rất lớn cho cả Nhà nước, doanh nghiệp bất động sản và người mua nhà.
Trên thực tế, theo ông Đính, quản lý và minh bạch hóa thông tin thị trường là điều Chính phủ muốn thực hiện từ lâu. Trước đó, từ năm 2015, Chính phủ đã ban hành Nghị định 117 về xây dựng, quản lý và sử dụng hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản, song đáng tiếc là nhiều quy định tại nghị định này không phù hợp với thực tiễn thị trường. Bên cạnh đó, các quy trình, thủ tục để doanh nghiệp, cơ quan quản lý công bố thông tin cũng rất cồng kềnh, gây khó khăn khi áp dụng. Bởi vậy, việc công khai các thông tin liên quan tới thị trường địa ốc bị bỏ ngỏ từ đó đến nay.
“Bản thân sự ra đời của VARS cũng như việc tổ chức đánh giá các sàn môi giới và xây dựng trung tâm thông tin, báo cáo thị trường hàng tháng cũng là một phần trong nỗ lực minh bạch hóa thông tin bất động sản, hướng tới xây dựng hệ thống dữ liệu cho thị trường địa ốc”, ông Đính chia sẻ.
Tại một diễn đàn về bất động sản diễn ra cuối tuần qua, khi nhắc tới xu hướng của các loại hình bất động sản nghỉ dưỡng mới, một trong những vấn đề được các chuyên gia nhấn mạnh tới đó là sự thất bại của mô hình condotel (căn hộ du lịch), mà một phần nguyên nhân xuất phát từ việc thiếu thông tin về mô hình mới này, bên cạnh khung pháp lý còn chưa đầy đủ, dẫn tới rủi ro cho nhà đầu tư.
Câu chuyện tương tự cũng diễn với phân khúc nhà ở thương mại khi nhiều cuộc tranh chấp giữa người mua nhà và chủ đầu tư xuất phát từ việc mập mờ thông tin pháp lý dự án. Đơn cử, tại một dự án chung cư gần khu vực Vạn Phúc (Hà Đông), chỉ đến khi nhận nhà thì nhiều cư dân mới “tá hỏa” việc nhiều hạng mục vẫn chỉ nằm trên “catalog” và chưa hề được cấp phép triển khai như chủ đầu tư cam kết trước đó. Tới nay, khi tổ chức hội nghị nhà chung cư, nhiều hạng mục vẫn chưa thuộc quyền quyết định của cư dân và ban quản trị tòa nhà.
Tổng Hợp