Luật Giá cần bịt những lỗ hổng, khoảng trống pháp lý, để làm cơ sở cho việc xác định giá và nâng cao hiệu quả quản lý.
Trao đổi bên hành lang Quốc hội, đại biểu Nguyễn Anh Trí, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội cũng quan ngại về tình trạng có nhiều vụ việc làm thất thoát tài sản, ngân sách nhà nước rất lớn, nguyên nhân một phần do yếu kém, thiếu khách quan, thiếu trung thực trong thẩm định giá nhà nước.
Đó là các vụ việc thông đồng dìm giá đất, thổi giá kit xét nghiệm, mua sắm các thiết bị y tế, đấu giá quyền sử dụng đất… để trục lợi. Điều này đòi hỏi sửa đổi Luật Giá cần bịt những lỗ hổng, khoảng trống pháp lý, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý.
Chiều ngày 11/11, tại phiên Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Giá (sửa đổi), nhiều nội dung mới về doanh nghiệp thẩm định giá, thẩm định viên về giá, thẩm định giá của Nhà nước, Hội đồng thẩm định giá… nhận được sự quan tâm từ nhiều đại biểu Quốc hội.
Đề cập về đăng ký hành nghề thẩm định giá, Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng, cũng đề nghị: “Ban soạn thảo xem xét lại việc quy định tăng thêm về số lượng thẩm định viên để được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh và dịch vụ thẩm định giá đối với doanh nghiệp là 5 người có thẻ thẩm định viên và chi nhánh là 3 người”.
Bà Tú Anh đề nghị ban soạn thảo cần xem xét lại quy định này, đảm bảo cho các doanh nghiệp thẩm định giá và các chi nhánh của doanh nghiệp thuận lợi hơn trong tổ chức bộ máy, hạn chế được việc thiếu thẩm định viên đăng ký hành nghề trong tình hình hình hiện nay.
Theo đại biểu Hoàng Văn Cường – Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội cũng cho rằng nhiều vụ án tham nhũng, tiêu cực bị phát hiện thời gian qua đều liên quan đến việc xác định giá không đúng với giá hàng hóa khi mua hoặc khi bán tài sản công.
Tuy nhiên, thấu hiểu những khó khăn của các doanh nghiệp thẩm định giá, thẩm định viên, ông Cường cho rằng pháp luật hiện hành không có quy định bảo vệ cho những người làm định giá cũng như công cụ định giá.
Do đó, “hiện nay, các tổ chức tư vấn định giá rất ngại, thậm chí là không dám nhận nhiệm vụ định giá các tài sản cho khu vực công chỉ mua hoặc khi bán”, ông Cường chỉ rõ vướng mắc.
Mặt khác, nhiều cơ quan, nhiều đơn vị công hiện không mua sắm công được các tài sản, vật tư hàng hóa. Điển hình là bệnh viện không mua được thuốc chữa bệnh và vật tư y tế; hay nhiều tài sản công không thể chuyển giao cho khu vực tư như các dự án bất động sản do không thể xác định giá đất.
Đại biểu đề nghị làm rõ giá trị pháp lý của kết quả thẩm định giá do Hội đồng thẩm định giá thực hiện; quy định rõ giá trị pháp lý của kết quả thẩm định giá của Hội đồng thẩm định giá, chứng thư thẩm định giá của doanh nghiệp.
Ngoài chủ thể là Hội đồng thẩm định giá, cần quy định rõ trách nhiệm pháp lý đối với các chủ thể liên quan trực tiếp đến thẩm định giá, nhất là người đứng đầu.
Tại Dự thảo sửa đổi Luật Giá, nhiều điểm mới được dự kiến bổ sung như: tiêu chuẩn đối với thẩm định viên về giá theo hướng chuyên môn hóa lĩnh vực tài sản thẩm định giá; tăng cường các quy định về điều kiện trong khâu cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá; luật hóa nhiều điều kiện, nâng cao tiêu chí với người đứng đầu doanh nghiệp…
Một điểm nổi bật tại dự thảo lần này là bổ sung thêm quy định mới về thẻ thẩm định viên về giá theo hướng:
“1. Thẻ thẩm định viên về giá là chứng nhận chuyên môn trong lĩnh vực thẩm định giá tài sản hoặc thẩm định giá doanh nghiệp cấp cho người đạt yêu cầu tại kỳ thi thẩm định viên về giá.
2. Người tham dự kỳ thi thẩm định viên về giá phải có đủ các điều kiện sau:
a) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
b) Có bằng tốt nghiệp đại học trở lên thuộc một trong các nhóm ngành về kinh tế, kỹ thuật, luật theo quy định của pháp luật;
c) Có chứng chỉ đào tạo nghiệp vụ thẩm định giá do cơ quan, tổ chức có chức năng đào tạo về thẩm định giá cấp, trừ trường hợp có bằng tốt nghiệp cao đẳng trở lên về chuyên ngành giá hoặc thẩm định giá.
3. Bộ Tài chính quy định về thi, cấp, quản lý, thu hồi Thẻ thẩm định viên về giá”.
Lý giải về đề xuất mới này, ông Phạm Văn Bình, Trưởng phòng Quản lý thẩm định giá, Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), cho hay về Thẻ thẩm định viên về giá tại dự thảo Luật Giá, ngoài các nội dung kế thừa như quy định hiện hành thì được củng cố theo hướng chuyên môn hóa hoạt động của thẩm định viên theo lĩnh vực tài sản.
Cụ thể, một là, thẩm định giá tài sản thông thường như bất động sản, máy móc, thiết bị và các hàng hóa, dịch vụ thông thường.
Hai là, thẩm định giá doanh nghiệp như thẩm định giá doanh nghiệp, tài sản tài chính, tài sản vô hình…gắn với thẩm định viên có nghiệp vụ chuyên sâu về phân tích tài chính.
Để được cấp thẻ, theo quy định hiện hành, mỗi người phải thi đủ các môn, gồm cả những môn về thẩm định giá doanh nghiệp. Tuy nhiên, thống kê cho thấy chỉ số lượng ít ỏi thẩm định viên, khoảng 20-30% làm về giá trị doanh nghiệp. Về nguyên tắc, một người “biết tuốt” sẽ gây lo ngại về sự chuyên sâu trong từng lĩnh vực.
Vì vậy, đúc rút từ thực tiễn Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung quy định mới về Thẻ thẩm định viên về giá, áp dụng với những thẩm định viên đăng ký mới. Đây là một “mũi tên trúng nhiều đích”.
Đại diện Cục Quản lý giá phân tích, nhờ việc chuyên môn hóa theo từng lĩnh vực sẽ giúp thẩm định viên chuyên sâu hơn về chuyên môn, từ đó, nâng cao chất lượng. Đặc biệt sẽ giảm lãng phí nguồn lực xã hội và rút ngắn thời gian đào tạo đến tận khi hành nghề.
Tổng Hợp