Năm 2020 là một năm đầy sóng gió, gian nan và thách thức đối với nền kinh tế của tất cả các nước trên thế giới, cũng như đối với nền kinh tế nước ta, trong đó có thị trường bất động sản, do tác nhân bất ngờ của đại dịch Covid-19.
Theo HoREA, chỉ riêng năm 2020, Sở Xây dựng đã chuyển 61 dự án sang Sở Kế hoạch Đầu tư để thực hiện thủ tục “quyết định chủ trương đầu tư dự án”. Tuy nhiên, không có dự án nào được Sở Kế hoạch Đầu tư trình UBND thành phố để ban hành “quyết định chủ trương đầu tư dự án”, do vướng mắc về dự án đầu tư, dự án bất động sản, nhà ở có quỹ đất hỗn hợp (bao gồm đất ở, đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp, xen kẽ các thửa đất do Nhà nước quản lý trong dự án).
“Có dự án dù không vướng “đất công”, nhưng nhà đầu tư “được” Sở Kế hoạch Đầu tư yêu cầu bổ sung hồ sơ nhiều lần, đến nay Sở vẫn chưa trình UBND thành phố để ban hành “quyết định chủ trương đầu tư dự án”, làm cho doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn”, HoREA ngạc nhiên cho biết.
Chính vì thế, Hiệp hội đề nghị Sở Kế hoạch Đầu tư sớm giải quyết các hồ sơ dự án đã được Sở Xây dựng chuyển đến để thực hiện thủ tục “chấp thuận chủ trương đầu tư dự án”.
Đối với quy trình đầu tư xây dựng đối với dự án nhà ở thương mại, nhà ở xã hội do Luật Đầu tư 2020, Luật Xây dựng (sửa đổi) 2020, Nghị định 148/2020 đã có hiệu lực và đã có cơ chế xử lý, giải quyết được các vướng mắc về “nhà đầu tư” và “chủ đầu tư”; về dự án đầu tư có quỹ đất hỗn hợp; về cơ chế xử lý các thửa đất thuộc Nhà nước quản lý nằm xen kẽ trong dự án đầu tư;
Về quy định của Luật Đất đai, Luật Kinh doanh Bất động sản yêu cầu chủ đầu tư dự án nhà ở phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính, nộp tiền sử dụng đất cho Nhà nước trước khi bán sản phẩm hoặc đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
Do dó, Hiệp hội đề nghị UBND thành phố xem xét, sớm ban hành Quy trình đầu tư xây dựng đối với dự án nhà ở thương mại và nhà ở xã hội, gồm 04 bước:
Bước 1: Lập thủ tục “Văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư” theo quy định của Luật Đầu tư 2020.
Bước 2: Lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 hoặc thỏa thuận quy hoạch tổng mặt bằng phương án kiến trúc công trình, theo quy định của Luật Quy hoạch đô thị.
Bước 3: Thực hiện song song và nối tiếp liên tục các thủ tục hành chính sau đây: Lập thủ tục giao thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai; công nhận chủ đầu tư, chấp thuận đầu tư; Thẩm định thiết kế cơ sở; cấp Giấy phép xây dựng và được khởi công xây dựng công trình; đồng thời lập thủ tục xác định nghĩa vụ tài chính và chủ đầu tư nộp tiền sử dụng đất.
Bước 4: Lập thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho chủ đầu tư; cấp Giấy chứng nhận (sổ hồng) cho khách hàng mua nhà trong dự án nhà ở thương mại.
Sở Tài nguyên Môi trường xem xét và trình UBND thành phố xem xét có văn bản chấp thuận hoặc trả lời tổ chức kinh tế về việc nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn, thuê quyền sử dụng đất, theo quy định tại Khoản 3, Điều 16, Nghị định 43/2014.
Hiệp hội nhận thấy, thủ tục này được thực hiện độc lập và được thực hiện trước. “Văn bản chấp thuận” của UBND cấp tỉnh cho tổ chức kinh tế được nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn, thuê quyền sử dụng đất, để thực hiện dự án đầu tư, là một thành phần của hồ sơ thực hiện thủ tục “chấp thuận chủ trương đầu tư” tại Sở Kế hoạch Đầu tư.
“Sở Kế hoạch Đầu tư nên xem xét thực hiện thủ tục “chấp thuận chủ trương đầu tư” của tổ chức, chỉ cần có “văn bản chấp thuận” của UBND cấp tỉnh cho tổ chức được nhận chuyển nhượng… trong trường hợp tổ chức kinh tế đang thực hiện và chưa hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, chuẩn bị quỹ đất cho dự án.
Bởi lẽ, nếu nhà đầu tư đã có quyền sử dụng đất hợp pháp thì được thực hiện thủ tục “chấp thuận chủ trương đầu tư” theo quy định tại Khoản 2, Điều 16, Nghị định 43/2014 (được sửa đổi tại Khoản 13, Điều 1 Nghị định 148/2020)”, HoREA đề nghị.
Để thị trường bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh phục hồi và phát triển theo hướng minh bạch, công bằng, lành mạnh và bền vững, HoREA kiến nghị UBND thành phố chỉ đạo các Sở, ngành phối hợp chặt chẽ để sớm tháo gỡ một số vướng mắc về quy định pháp luật về các quy trình thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở, trong đó, về thủ tục “chấp thuận chủ trương đầu tư dự án”.