Báo cáo tiến độ các dự án trọng điểm 6 tháng đầu năm của Bộ GTVT cho biết, cao tốc Bắc – Nam có 7/11 dự án đang triển khai thi công, còn lại 4 dự án dự kiến khởi công trong tháng 7 và tháng 9 tới.
Theo Bộ GTVT, việc chậm mặt bằng do hầu hết các dự án đều không bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thi công đúng tiến độ đề ra, ảnh hưởng đến chất lượng công trình do mặt bằng bàn giao kiểu “xôi đỗ”.
Giải phóng mặt bằng (GPMB) tiếp tục là nút thắt của dự án cao tốc Bắc – Nam. Hiện nay, mặt bằng đã bàn giao được 636,4/652,9 km (đạt 97,5%), còn lại 16,5 km; trong phạm vi bàn giao vẫn còn những vướng mắc cần tiếp tục giải quyết trong quá trình thi công (mục tiêu trước đó hết năm 2020 phải bàn giao toàn bộ mặt bằng sạch cho dự án).
Phần mặt bằng còn lại chưa bàn giao chủ yếu do chưa hoàn thành công tác xây dựng khu tái định cư, di dời hạ tầng kỹ thuật. Cụ thể, các địa phương mới hoàn thành 74/83 khu tái định cư (đạt 89,16%), còn lại 8 khu đang thi công, dự kiến hoàn thành trong quý II/2021 và 1 khu dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2021 (hiện nay địa phương đã bố trí tạm cư). Với 7 dự án đang thi công, có 2 dự án đáp ứng tiến độ, 1 dự án mới khởi công tháng 5, còn 4 dự án (Mai Sơn – QL45, Cam Lộ – La Sơn, Vĩnh Hảo – Phan Thiết và Phan Thiết – Dầu Giây) chậm so với kế hoạch từ 0,5 – 2%. Nguyên nhân chủ yếu do khó khăn vật liệu đất đắp và thời gian xử lý nền đất yếu kéo dài. Để gỡ khó nguồn vật liệu, Chính phủ đã có Nghị quyết số 60/NQ-CP ngày 16.6 về việc áp dụng cơ chế đặc thù trong cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường cung cấp cho dự án cao tốc Bắc – Nam phía đông giai đoạn 2017 – 2020.
Với dự án cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ, mặt bằng đã bàn giao đạt 92,3%, dự kiến hoàn thành trong quý III/2021. Hiện dự án đã triển khai cả 3 gói thầu, sản lượng thi công đến tháng 6 đạt 3,65%. Đáng chú ý, trong 10 dự án đường bộ cấp bách năm 2021 thì có tới 4 dự án chậm tiến độ gồm QL53, QL24, QL25 và QL27, chủ yếu do GPMB chậm và nhà thầu chưa quyết liệt thi công.
Về công tác giải phóng mặt bằng (hiện mới đạt 97,9%), Phó Thủ tướng Lê Văn Thành giao, đến ngày 30-7, các địa phương có dự án đi qua phải hoàn thành dứt điểm giải phóng mặt bằng để bàn giao cho các nhà thầu, đơn vị thi công.
Trước đó, báo cáo với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể khẳng định dự án là nhiệm vụ quan trọng nhất của ngành giao thông hiện nay, sẽ tập trung toàn lực chỉ đạo quyết liệt. Với các cơ quan thuộc bộ, các ban quản lý dự án, nếu để chậm tiến độ thì sẽ xử lý ngay. Điển hình vừa qua đơn vị đã xử lý một giám đốc ban quản lý dự án. Nghị quyết 60 được Chính phủ ban hành ngày 16-6 cơ bản tháo gỡ được thủ tục nâng công suất khai thác các mỏ vật liệu, giảm thời gian cấp phép do không phải đấu giá quyền khai thác. Tuy nhiên, vẫn còn một số vướng mắc về thủ tục khi cấp phép khai thác đối với các mỏ cấp phép mới. Phó Thủ tướng giao các địa phương rà soát việc cấp phép và khai thác mỏ vật liệu trên địa bàn, yêu cầu xử lý thật nghiêm nếu phát hiện sai phạm, trục lợi, găm hàng, ép giá.
Dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam đang xảy ra nghịch lý tiền có, công trình trọng điểm quốc gia, nhân dân mong chờ từng ngày nhưng tiến độ lại đang chậm.
Tĩnh Kiên