Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú khẳng định đã đạt mục tiêu giảm lãi suất hỗ trợ cho doanh nghiệp và hỗ trợ cho việc tăng trưởng tín dụng, cũng như hỗ trợ thêm việc mở rộng đầu tư để tăng GDP trong năm nay.
Theo Phó thống đốc, từ đầu năm 2023 đến nay, quan điểm điều hành là vừa phù hợp với thực tiễn, vừa tăng cường khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp bằng việc giảm lãi suất. “Ngay từ đầu năm, chúng tôi cũng đã chỉ đạo, đưa thông điệp và sử dụng các công cụ để tạo điều kiện cho việc giảm lãi suất”, ông Tú nói.
Trước hết là lãi suất điều hành, NHNN đã giảm 4 lần và mức giảm đến 2% cho một số các chỉ tiêu, một số mức lãi suất. Tuy nhiên lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân của các giao dịch phát sinh mới ở thời điểm tháng 8/2023 chỉ giảm 1% so với cuối năm 2022.
Từ đầu năm, NHNN đã tính toán với mức độ ảnh hưởng của kinh tế thế giới, khả năng chống chịu của nền kinh tế đất nước trước những khó khăn kép đang tác động tới nhiều mặt để điều hành chính sách tiền tệ hướng tới đảm bảo được mục tiêu kiểm soát lạm phát năm nay sẽ dưới 4,5% và hỗ trợ tăng trưởng.
NHNN đặt mục tiêu là cuối năm nay có thể đạt được mức lãi suất giảm trung bình của các ngân hàng thương mại khoảng từ 1-1,5%. “Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay theo thống kê cũng như đánh giá của NHNN đến thời điểm hiện nay thì mức lãi suất trung bình của những khoản cho vay mới sẽ giảm khoảng 2 – 2,2%, tức là vượt hơn kỳ vọng và mong muốn”, ông Tú khẳng định.
Theo Phó thống đốc, còn một số khoản cho vay trước đây, khi mà các ngân hàng thương mại huy động với lãi suất cao cao thì lãi suất cho vay còn neo cao, do độ trễ của chính sách. “Để đảm bảo hài hòa các phương án tài chính của các ngân hàng thương mại khi huy động cao thì cho vay cũng tương xứng, tương đồng”, ông Tú lý giải.
Vì vậy, NHNN cũng đã đề nghị các ngân hàng thương mại bằng mọi biện pháp, kể từ nay đến cuối năm phải tiết giảm, kể cả những lãi suất cho vay trước đây để đảm bảo hỗ trợ cho doanh nghiệp.
“Có những ngân hàng mà mức cho vay bình quân hiện còn cao, khoảng 9%, trên 9%. Tất cả những ngân hàng này cũng đã được chỉ rõ và cũng đã yêu cầu phải tìm mọi biện pháp để giảm lãi suất”, ông Tú nói.
Tuy nhiên, cũng theo Phó thống đốc, 4 ngân hàng thương mại nhà nước với vai trò chủ lực, ví dụ như Vietcombank áp dụng mức lãi suất cho vay trung bình hiện nay của tất cả các khoản cho vay ngắn, trung, dài hạn và tất cả những khoản cho vay cũ trước đây, cũng như các khoản cho vay mới hiện nay chỉ là 5,94%. So với cuối năm 2022 đã giảm 1,75% và so với cùng kỳ năm ngoái nó đã giảm 0,29%. Hay BIDV áp dụng mức cho vay trung bình là 6,46% và so với cuối năm ngoái đã giảm 2,59%, so cùng kỳ giảm 0,15%.
“NHNN cho rằng mức lãi suất của các ngân hàng thương mại với điều hành của NHNN đến thời điểm hiện nay thì đã tương đồng, thậm chí là vượt những kỳ vọng đặt ra từ đầu năm”, Phó thống đốc Đào Minh Tú khẳng định.
Tín dụng bất động sản vẫn tăng trong khi thị trường nhà đất trầm lắng, thì cho vay đối với nhu cầu nhà ở lại có chiều hướng giảm dần.
Theo số liệu của ngân hàng Nhà nước đến hết tháng 8/2023, dư nợ tín dụng cho kinh doanh bất động sản đạt 986.477 tỷ đồng, tăng hơn 26.000 tỷ đồng so với tháng trước. Trước đó, tính đến hết tháng 7/2023, dư nợ tín dụng vào lĩnh vực này đạt hơn 2,7 triệu tỷ đồng, tăng gần 5% so với cuối năm 2022. Trong đó, dư nợ kinh doanh bất động sản 7 tháng đầu năm 2023 đã tăng 18,95%, vượt tốc độ tăng trưởng của cả năm 2022 (10,73%).
Theo đánh giá, đây là mức tăng trưởng rất cao, gấp hơn 4 lần mức tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế (4,54%).
Theo người đứng đầu Ngân hàng Nhà nước, những con số trên cũng cho thấy các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản đã bắt đầu phát huy tác dụng. Tuy nhiên, trong bối cảnh khó khăn chung, mua nhà ở chưa phải là nhu cầu được khách hàng ưu tiên trong thời điểm hiện tại. Cơ cấu sản phẩm không hợp lý, dư thừa sản phẩm, phân khúc cao cấp; thiếu nhà ở giá rẻ, phù hợp với nhu cầu của người dân; các Dự án bất động sản gặp khó khăn về mặt pháp lý, nên không đáp ứng được điều kiện tín dụng, dẫn tới khó tiếp cận nguồn vốn. Một giải pháp được ngành ngân hàng triển khai gần đây để kích thích nhu cầu mua bất động sản là cho phép vay ngân hàng khác để trả nợ khoản vay cũ…
Tuy nhiên, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng lưu ý, tỷ lệ nợ xấu của lĩnh vực bất động sản đang có chiều hướng gia tăng so với thời điểm cuối năm trước (tháng 7/2022 là 1,8%, tháng 7/2023 là 2,58%). Ngân hàng Nhà nước tiếp tục kiểm soát rủi ro cấp tín dụng đối với phân khúc bất động sản cao cấp đang dư thừa nguồn cung, bất động sản không có nhu cầu thực, kinh doanh có tính chất đầu cơ làm giá, lũng đoạn thị trường bất động sản.
Trong khi cho vay kinh doanh bất động sản tăng, thì dư nợ tiêu dùng, tự sử dụng bất động sản chiếm đến 65% dư nợ tín dụng bất động sản lại giảm so với đầu năm. Ngân hàng Nhà nước cho biết, dư nợ tín dụng đối với vay mua quyền sử dụng đất tới hết tháng 8/2023 chỉ đạt hơn 62.700 tỷ đồng, giảm so với hơn 63.200 tỷ đồng vào cuối tháng 7. Theo bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước), đây là năm đầu tiên, dư nợ tiêu dùng, tự sử dụng bất động sản xuất hiện xu hướng giảm trong 3 năm gần đây.
Riêng đối với gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ, ngân hàng Nhà nước cho rằng, do thủ tục xây dựng các dự án nhà ở xã hội phức tạp và mất nhiều thời gian để hoàn thiện, nên việc triển khai gói tín dụng này với chủ đầu tư cũng như người mua nhà đạt rất thấp.Điều này cho thấy nguồn vốn tín dụng đang tập trung vào phía cung của thị trường, trong khi đó cầu tín dụng để mua bất động sản với mục đích tiêu dùng, tự sử dụng của thị trường đang sụt giảm.
Tổng Hợp
(ĐTCK)