Các địa phương được yêu cầu thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật liên quan đến đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản có yếu tố nước ngoài, đặc biệt là khâu thẩm định, cho phép các doanh nghiệp có vốn nước ngoài đầu tư các dự án bất động sản trên địa bàn.
Kiến nghị của cử tri là Chính phủ cần tăng cường theo dõi, kiểm soát chặt chẽ, không để xảy ra tình trạng người nước ngoài “núp bóng” cá nhân trong nước để mua đất tại Việt Nam, nhất là các khu vực ven biển, nhạy cảm về an ninh – quốc phòng.
Các địa phương phải chỉ đạo các cơ quan chức năng thực hiện quản lý chặt chẽ, ngăn chặn, xử lý các cá nhân, doanh nghiệp Việt Nam lợi dụng chính sách hỗ trợ các tổ chức, cá nhân nước ngoài đầu tư “chui”, đầu tư “núp bóng” trong kinh doanh, sử dụng bất động sản, đặc biệt chú trọng các khu vực nhạy cảm, quan trọng đối với an ninh quốc phòng.
Kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng về tình hình diễn biến của thị trường bất động sản, về các giao dịch bất động sản có yếu tố nước ngoài đáng ngờ để có biện pháp xử lý.
Hiện nay, UBND các tỉnh/thành phố đã và đang chỉ đạo các cơ quan chuyên môn và chính quyền các địa phương triển khai thực hiện các nhiệm vụ, công việc nêu trên.
Ngoài ra, theo Bộ Xây dựng, các cơ quan chức năng đang tiếp tục tiến hành kiểm tra, xử lý các dự án tại các khu vực nhạy cảm về quốc phòng – an ninh do người nước ngoài “núp bóng” cá nhân, doanh nghiệp Việt Nam. Thủ tướng đã có chỉ đạo giải quyết toàn diện, hiệu quả vấn đề này.
Về lâu dài, để bảo đảm đồng bộ hệ thống pháp luật trong việc tăng cường vai trò quản lý, kiểm sát tổ chức, cá nhân nước ngoài mua bất động sản, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại những vị trí có nguy cơ ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh; Bộ Xây dựng sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ TN-MT trong việc nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung luật Đất đai và sẽ chủ động đề xuất các cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung luật Nhà ở 2014 và luật Kinh doanh bất động sản 2014.
Đối với trường hợp mua, bán, chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp, trong đó có giá trị quyền sử dụng đất thì phải tuân thủ các điều kiện theo quy định của pháp luật về đầu tư. Nguyên tắc của việc sử dụng đất là phải đúng đối tượng sử dụng đất mà luật Đất đai đã quy định. Trường hợp người nước ngoài nhờ người Việt Nam đứng tên là không đúng đối tượng và vi phạm pháp luật về đất đai.
Tuy nhiên, theo Bộ Tài nguyên – Môi trường : “trên thực tế các cơ quan quản lý đất đai tại các địa phương rất khó khăn trong việc phát hiện và xử lý các vi phạm này theo quy định của pháp luật. Để giải quyết vấn đề này, cần thiết phải có các cơ quan chuyên môn về điều tra vào cuộc để có thể phát hiện và xử lý”.
Trong thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, theo chức năng, nhiệm vụ được giao, Bộ Công an, Bộ Tài nguyên – môi trường và một số bộ, ngành liên quan đã tiến hành kiểm tra, rà soát và đã có báo cáo gửi Thủ tướng.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA), cho biết hiện nay vẫn chưa có số liệu, khảo sát cụ thể về số lượng người nước ngoài mua nhà ở Việt Nam. Hiện chỉ có một số đơn vị nghiên cứu, chủ đầu tư tự thống kê ở một số phân khúc nên không thể đại diện chung cho cả thị trường.
Tuy nhiên, chắc chắn là số khách người nước ngoài đang gia tăng từng ngày. Vì nhiều lý do liên quan an ninh, quốc phòng và cả kinh tế, ông Châu cho rằng cần giám sát, kiểm tra chặt tình trạng này.
Luật Nhà ở năm 2019 cũng quy định về điều kiện tổ chức, cá nhân nước ngoài được SHNO tại Việt Nam như sau: đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài quy định tại Điểm a, Khoản 1, Điều 159 của luật này thì phải có giấy chứng nhận đầu tư và có nhà ở được xây dựng trong dự án theo quy định của luật này và pháp luật có liên quan. Đối với tổ chức nước ngoài quy định tại Điểm b, Khoản 1, Điều 159 của luật này thì phải có giấy chứng nhận đầu tư hoặc giấy tờ liên quan đến việc được phép hoạt động tại Việt Nam do cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam cấp. Đối với cá nhân nước ngoài quy định tại Điểm c, Khoản 1, Điều 159 của luật này thì phải được phép nhập cảnh vào Việt Nam và không thuộc diện được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, lãnh sự theo quy định của pháp luật.