Từ vụ đấu giá khủng cũng mở ra hướng khai thác tương tự đối với các “mỏ vàng” trong thành phố như khu vực Bình Quới -Thanh Đa, các khu chế xuất – khu công nghiệp đã hoàn thành “sứ mệnh lịch sử”, không còn phù hợp với vai trò nhà máy, xưởng sản xuất hay ngay tại khu tái định cư Thủ Thiêm…
TP HCM đã và đang gượng dậy sau cơn cuồng phong Covid-19. Kết quả của phiên đấu giá ngày 11-12 trên 4 lô đất ở Thủ Thiêm là dấu hiệu “hồi sinh” của doanh nghiệp trong nước (trong 4 lô đất trúng đấu giá, 2 lô nhỏ thuộc về doanh nghiệp trong Nam, 2 lô lớn thuộc về doanh nghiệp phía Bắc). Nó cũng cho thấy “tấc đất tấc vàng” tại TP HCM, để từ đấy thu hút nguồn đầu tư mạnh mẽ của các doanh nghiệp.
Vấn đề là bán đất để… có vốn mà nuôi dưỡng, phát triển môi sinh cho đất. Đất lại tiếp tục vòng quay mà phục vụ cho con người. Ở đây, trong mục tiêu và quyết sách của thành phố, đó chính là để chăm lo cho cuộc sống của người dân. Nó được cụ thể hóa thành là nguồn vốn để đầu tư, phát triển hạ tầng giao thông, nhà ở, kích hoạt thị trường lao động… Để từ vùng đất trũng, Thủ Thiêm sẽ được đắp bồi, kết tụ bởi mục tiêu, ý chí của chính quyền; tính năng động, táo bạo, làm và làm thành công của doanh nghiệp để kết quả thụ hưởng không ai khác, trước hết là người dân Thủ Thiêm, sau đó là đòn bẩy cho sự phát triển chung của thành phố, của khu vực, quốc gia.
Vai trò “ổn định giá”, đảm bảo để thị trường cân bằng, kiểm soát theo quy luật của chính nó về giá của nhà nước trước, trong và sau các phiên đấu giá – mà cụ thể là phiên đấu giá 4 lô đất ở Thủ Thiêm – là hết sức quan trọng. Nó phải được bạch hóa các giá trị hiện hữu lẫn tiềm năng để tạo nên trị giá của tài sản đất trúng đấu giá mà không chênh lệch một cách bất thường – dấu hiệu của các nhà đầu tư muốn đẩy giá lên cao tại phiên đấu giá để tạo ra mặt bằng giá đất mới trong khu vực (?).
Một điểm cũng cần được lý giải để thấy có hay không sự “bất thường” về giá của một trong 4 tài sản đất trúng đấu thầu ở Thủ Thiêm vừa qua. Đó là so với giá đất ban đầu rất thấp, tức giai đoạn Thủ Thiêm còn là vùng ven chưa được đầu tư hạ tầng thì giờ đây, vừa là một khuôn mặt mới đã và đang được hình thành, vừa đặt trong quy mô, tiềm năng phát triển của Thành phố Thủ Đức thì sự gia tăng ở cấp độ “nóng” – qua phiên đấu giá – là điều có thể hiểu được. Đó là trách nhiệm sống còn của nhà nước phải đảm bảo công cụ điều tiết thị trường, nhất là thị trường đất đai, bất động sản thật sự chặt chẽ, minh bạch, hiệu quả. Nếu không, sẽ dẫn tới sự phá vỡ quy hoạch, xây dựng, mua bán tràn lan, càng khó xử lý dứt điểm những hệ lụy chất chồng.
Trong khi chờ cú bấm nút chính thức từ Quốc hội để tăng tỷ lệ điều tiết ngân sách trung ương từ 18% lên 21% cho TP HCM; trong khi chờ sự chấp thuận để tiến tới phát hành trái phiếu địa phương; trong khi các gói hỗ trợ phục hồi kinh tế đang chuẩn bị được “mở” và xúc tiến mạnh mẽ thì cuộc khởi động bằng phiên đấu giá đất công là một bước đi đúng hướng, trúng lợi thế lẫn tiềm năng và thiết thực – sau phiên đấu giá khoảng 100 ngày, nếu việc mua bán tài sản diễn ra đúng theo hợp đồng, thuận lợi thì ngân sách thành phố sẽ thu về số tiền 37,346 tỷ đồng. Cơ quan chức năng thành phố sẽ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho khách hàng và giao đất trong hạn không quá 5 ngày làm việc sau khi cấp giấy.
Cách trung tâm quận 1, TP.HCM chỉ 15 phút đi xe máy, Thanh Đa bao năm qua vẫn thế: bền vững là một vùng quê hẻo lánh, nhà thưa xen giữa những cánh đồng. Mang danh là người dân TP.HCM nhưng cư dân Thanh Đa ngậm ngùi bảo nhau: Có tiếng nhưng không có miếng. Bán đảo Thanh Đa (phường 28, quận Bình Thạnh) nhìn từ trên cao sẽ thấy rõ nằm lọt thỏm, được bao bọc bởi sông Sài Gòn và kênh Thanh Đa. Cầu Kinh Thanh Đa là điểm kết nối duy nhất giữa bán đảo và phần còn lại của TP.HCM. Tính đến nay, quy hoạch Khu đô thị Bình Quới – Thanh Đa đã treo gần 30 năm. Đó là cũng là khoảng thời gian người dân ở đây sống trong điều kiện thiếu thốn, khó khăn. Khu đô thị Bình Quới – Thanh Đa được quy hoạch từ năm 1992 với quy mô hơn 426ha. Theo quy hoạch, đây sẽ là khu đô thị sinh thái với đầy đủ chức năng, dân số khoảng 41.000 người. Năm 2004, dự án được giao cho Tổng công ty Xây dựng Sài Gòn đầu tư. Do thiếu năng lực nên đơn vị này không triển khai được, năm 2010, chính quyền TP.HCM thu hồi quyết định.
Sau đó, một đơn vị trong nước khác được UBND TP.HCM giao thực hiện điều chỉnh quy hoạch 1/2.000 của dự án. Cuối năm 2015, Liên doanh Bitexco và Emaar Properties PJSC (Dubai) được UBND TP.HCM chỉ định là nhà đầu tư với tổng vốn hơn 30.000 tỷ đồng. Nhưng từ giữ năm 2017, Emaar Properties PJSC thông báo rút lui, một trong những lý do đưa ra là không đủ kiên nhẫn chờ đến lúc được bàn giao đất đã giải phóng mặt bằng. Do đó, chỉ còn Bitexco “ôm” dự án, thành phố có văn bản trình lại để xin ý kiến Thủ tướng. Cuối năm 2018, có thông tin dự án Bình Quới – Thanh Đa được 1 nhà đầu tư sẵn sàng ứng trước 3 tỷ USD để triển khai. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có thông tin nhà đầu tư đó triển khai các bước tiếp theo tại dự án lận đận này. Sau 30 năm, quy hoạch Bình Quới – Thanh Đa gần như trở lại vạch xuất phát.
Tổng Hợp