Thị trường bất động sản gắn với nền kinh tế, và cũng được coi là “miếng vải cuối cùng trên cơ thể nền kinh tế” dành cho các doanh nghiệp nội địa, kiểm soát tín dụng bất động sản: Ngân hàng Nhà nước yêu cầu giảm, ngân hàng vẫn thích cho vay? “Bản thân các ngân hàng “thích” cho vay bất động sản thì làm sao có thể “co lại” được” :TS. Lê Xuân Nghĩa.
Hiện có rất là nhiều dòng vốn chảy vào thị trường, như vốn của các chủ đầu tư, vốn tín dụng ngân hàng, vốn huy động chứng khoán và vốn đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, vốn tín dụng ngân hàng vẫn là dòng vốn vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của lĩnh vực bất động sản.
Thời gian qua, mặc dù Ngân hàng Nhà nước có những biện pháp kiểm soát chặt chẽ tín dụng bất động sản, chẳng hạn như nâng tỷ lệ rủi ro đối với bất động sản lên tới 250% nhưng cho vay bất động sản vẫn có xu hướng tăng, song không đột biến. Hiện dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản chiếm khoảng gần 20% dư nợ nền kinh tế. Nếu so với nhiều quốc gia trên thế giới, tỷ lệ tín dụng ngân hàng đổ vào lĩnh vực này tại Việt Nam vẫn thấp.
Chẳng hạn như tại các nước phương Tây, thị trường BĐS luôn gắn chặt với kinh tế vĩ mô hay nói cách khác là sự phát triển của nền kinh tế. Chính vì vậy, tỷ lệ tín dụng ngân hàng đối với lĩnh vực BĐS rất lớn, nhiều nước tỷ lệ này chiếm tới trên 30%. Hơn nữa, với các nước phát triển, cho vay tiêu dùng trong đó vay bất động sản là chủ yếu, vay cho sản xuất kinh doanh chỉ chiếm từ 8 – 10% tổng tín dụng, TS. Lê Xuân Nghĩa cho hay.
Tâm lý của những người cho vay ở đây là các ngân hàng, thích cho vay bất động sản hơn là cho vay sản xuất kinh doanh bởi cho vay sản xuất kinh doanh sẽ không biết lỗ hay lãi, thắng hay thua nhưng cho vay bất động sản thì “chắc chắn thắng”. Nếu cho vay mua bất động sản, nếu con nợ không trả được nợ thì vẫn còn bất động sản đó. Thậm chí, bong bóng bất động sản có diễn ra hay không thì cho vay đối với lĩnh vực bất động sản cũng không sợ bằng việc cho vay vào lĩnh vực khác mà rủi ro còn lớn hơn. Bởi nếu bong bóng xảy ra, thị trường bất động sản có rơi vào tình trạng đóng băng trong 1 vài năm thì sau đó giá bất động sản sẽ lại đội lên cao.
Số liệu báo cáo từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy, tỷ trọng cho vay lĩnh vực bất động sản (BĐS) đang có xu hướng giảm, từ mức 26% của năm 2018 xuống còn 12% vào cuối năm 2020 trong tổng dư nợ cho vay toàn nền kinh tế. Tính đến tháng 10/2021, dư nợ tín dụng bất động sản tăng 10,46%, đạt trên 1,988 triệu tỷ đồng, chiếm 19,89% dư nợ tín dụng chung. Trong đó: Dư nợ tín dụng kinh doanh bất động sản là 690.710 tỷ đồng, tăng 8,95%. Dư nợ tín dụng phục vụ mục đích tiêu dùng/tự sử dụng bất động sản là 1.297.562 tỷ đồng, tăng 11,27%.
Tôi cho rằng, việc “phanh” tín dụng bất động sản đầu cơ là việc làm rất cần thiết. Mới đây, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu hàng loạt ngân hàng báo cáo cơ quan này về thực trạng cấp tín dụng với các đối tượng tham gia đấu giá đất Thủ Thiêm, bao gồm cả cho vay, bảo lãnh, đầu tư trái phiếu… được thị trường ví von như là ‘cú ra đòn đầu tiên’ của Ngân hàng Nhà nước đối với tín dụng bất động sản đầu cơ trong năm 2022 này. Đây là tín hiệu tích cực từ các cơ quan quản lý tài chính tiền tệ, ông Nghia nhận định.
Thống kê tại các ngân hàng thương mại đã công bố báo cáo tài chính quý IV/2021 có thuyết minh báo cáo tình chính, tỷ trọng cho vay kinh doanh bất động sản trong tổng dư nợ cho vay khách hàng tại các ngân hàng này đều giảm nhẹ so với năm 2020.
Tuy nhiên, nếu xét về giá trị tuyệt đối dư nợ cho vay vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản vẫn có xu hướng tăng so với năm 2020. Đơn cử như tại VPBank, giảm từ 12,7% xuống còn 11,98%, song dư nợ cho vay vẫn tăng 36.924 tỷ đồng lên 42.567 tỷ đồng. Hay như tại SHB, tỷ trọng cho vay kinh doanh bất động sản chỉ chiếm 6,75% dư nợ cho vay khách hàng tại ngày 31/12/2021, giảm từ mức 7,74% của cùng kỳ năm liền trước. Tuy nhiên, số dư nợ tuyệt đối tăng thêm gần 800 tỷ trong năm vừa qua.
Tổng Hợp