Góp ý về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ TTN&MT, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), nhấn mạnh không ban hành “bảng giá đất hàng năm”, mà nên ban hành “bảng giá đất” định kỳ 3 năm (hoặc 2 năm) một lần.
Thứ trưởng Bộ TN&MT cho rằng, việc xây dựng bảng giá đất 5 năm một lần sẽ không đáp ứng được nguyên tắc phù hợp giá thị trường. Nếu giữ nguyên sẽ không có lợi cho người dân, doanh nghiệp.
Chiều 15/3, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tổ chức hội thảo lấy ý kiến dự thảo luật đất đai sửa đổi. Buổi làm việc có nội dung chính xoay quanh các vấn đề về giao đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư, chuyển mục đích sử dụng.
Sự kiện có sự tham dự của ông Lê Minh Ngân, Thứ trưởng Bộ TN&MT cùng đại diện các sở, ngành, địa phương cùng chuyên gia, nhà khoa học, đại diện doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Ông Darryl Dong, Phó Giám đốc Quốc gia Việt Nam, Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), nhìn nhận, việc cải cách, sửa đổi Luật Đất đai sẽ giúp Việt Nam thu hút nhiều vốn, nhà đầu tư nước ngoài. Hiện tại, Luật Đất đai của Việt Nam còn có phần chưa thân thiện với doanh nghiệp và cần thiết phải thay đổi.
“Cần gỡ bỏ những nút thắt, có thêm ý tưởng mới để doanh nghiệp hưởng nhiều lợi ích hơn từ Luật Đất đai. Việc sửa đổi Luật Đất đai sẽ giúp Việt Nam bước lên hành trình chinh phục thế giới”, lãnh đạo Tổ chức Tài chính Quốc tế bày tỏ.
Ông Lê Minh Ngân, Thứ trưởng Bộ TN&MT, cho biết, còn nhiều ý kiến khác nhau giữa vấn đề bảng giá đất. Việc quy định bảng giá đất hàng năm không phải điều mới, mà đã có trong Luật Đất đai 2003. Sau đó, Luật Đất đai năm 2013 quy định về việc bảng giá đất có thời hạn 5 năm, dựa trên khung giá đất được Chính phủ quy định.
“Thực tế, thời gian qua, có những khu vực biến động giá đất vài trăm phần trăm trong 1 năm chứ không phải 5 năm. Bảng giá đất thời hạn 5 năm có sự lạc hậu, không đáp ứng được yêu cầu quản lý Nhà nước về đất đai”, Thứ trưởng Bộ TN&MT chỉ rõ.
Bên cạnh đó, Nghị quyết 18 của Ban Chấp hành Trung ương đã xác định việc bỏ khung giá đất, xây dựng giá đất trên cơ chế thị trường, phù hợp giá thị trường trong điều kiện bình thường. Ông Lê Minh Ngân đặt câu hỏi về giá trị thực tiễn của các bảng giá đất thời hạn 5 năm.
“Tôi nghĩ rằng, việc làm bảng giá đất 5 năm một lần thì chỉ khỏe cơ quan quản lý, cơ quan làm giá đất chứ không phải cho nhân dân, không phải cho doanh nghiệp. Các vị đưa ra lý do là không đủ nguồn lực, không đủ thời gian để làm, trong khi thực tế Luật Đất đai 2003 đã đưa ra. Việc làm bảng giá đất 5 năm một lần thì làm sao đáp ứng nguyên tắc phù hợp giá thị trường được”, ông Lê Minh Ngân nhấn mạnh.
Theo HoREA, với trình độ, năng lực của bộ máy nhà nước cấp tỉnh, cấp huyện hiện nay và yêu cầu, khối lượng công việc đồ sộ để xây dựng “bảng giá đất định kỳ 5 năm một lần” theo các quy định hiện nay, đã cho thấy rõ chưa thể thực hiện xây dựng “bảng giá đất định kỳ hàng năm”.
“Bởi lẽ, Bộ TN&MT tuy đã lập được “bản đồ giá đất” cho hàng triệu thửa đất, nhưng cơ sở dữ liệu đầu vào (bao gồm cả dữ liệu thuế) vẫn chưa đảm bảo tính chính xác, và chưa được cập nhật kịp thời theo thời gian thực”, góp ý của HoREA nhấn mạnh.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho hay nếu quy định xây dựng “bảng giá đất hàng năm” thì cơ quan nhà nước cấp tỉnh, cấp huyện “suốt năm bận rộn, loay hoay” cho việc xây dựng bảng giá, sẽ khó làm tròn nhiệm vụ quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn.
Cụ thể, ông Châu dẫn chứng, phải xây dựng được “cơ sở dữ liệu quốc gia về giá đất” ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) được cập nhật theo thời gian thực (update real time), kết nối với cơ sở dữ liệu dân cư theo đề án 06; thống nhất với cơ sở dữ liệu lớn của quốc gia (big data) từ trung ương, các Bộ, ngành đến địa phương, và phải sửa đổi đồng bộ các quy định pháp luật, trước hết là luật thuế, để đảm bảo cơ sở dữ liệu đầu vào về giá bất động sản, trong đó có giá đất đáng tin cậy.
Thêm vào đó, người dân tự giác khai đúng giá mua bán, chuyển nhượng bất động sản, nhà đất, thì lúc đó Nhà nước sẽ xây dựng được “bản đồ giá đất” đến từng thửa đất theo “vùng giá trị”.
Đến lúc đó, trí tuệ nhân tạo (AI), Chat GPT sẽ làm thay con người để thực hiện khối lượng đồ sộ công việc khảo sát, so sánh, đối chiếu các số liệu. Và như thế nhà nước có thể biết rõ ngay “chỉ số giá đất trung bình” tại một khu vực bất kỳ “được xác định bằng bình quân các mức giá giao dịch thực tế của loại đất có cùng mục đích sử dụng đã chuyển nhượng trên thị trường, thông qua thống kê tại một khu vực và trong một khoảng thời gian nhất định”.
Như vậy, nhà nước hoàn toàn có thể kiểm soát được giá bất động sản, giá đất 24/7, để xây dựng cơ chế chính sách hoặc có giải pháp xử lý kịp thời, hiệu quả.
“Với trình độ, năng lực, trang thiết bị, phần mềm quản lý, công nghệ, cơ sở dữ liệu rời rạc chưa đồng bộ, chưa liên thông, cũng như tình trạng khai thấp giá mua bán nhà đất hiện nay, Hiệp hội đề nghị sửa đổi, bổ sung Điều 154 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), không ban hành “bảng giá đất” hàng năm, mà nên ban hành “bảng giá đất” định kỳ 3 năm (hoặc 2 năm) một lần”, đại diện Hiệp hội BĐS TP.HCM kiến nghị.
Ngoài ra, HoREA cũng đề nghị bổ sung việc áp dụng “bảng giá đất” để tính tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, hoặc để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trả một lần cho cả chu kỳ thuê khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất cho tổ chức, cá nhân thực hiện dự án đầu tư bất động sản, nhà ở thương mại.
Kể cả trường hợp bảng giá đất được xác định bằng bình quân của các mức giá giao dịch thực tế của loại đất có cùng mục đích sử dụng, đã chuyển nhượng trên thị trường thông qua thống kê tại một khu vực và trong một khoảng thời gian nhất định theo vùng giá trị, thửa đất chuẩn và theo hệ số điều chỉnh giá đất do cấp tỉnh quy.
Tổng Hợp
(Dân Trí, Dân Việt)