Dư địa tăng trưởng của kênh bancassuarance vẫn còn rất lớn. Cũng nhờ dư địa thị trường còn rất nhiều, các ngân hàng đều đặt mục tiêu tăng trưởng mạnh mảng thu nhập từ phí bancassuarance, dù mức độ cạnh tranh ngày càng cao, nhưng chỉ trong năm 2020 mang lại cho ngân hàng trên ngàn tỷ.
Cùng với NIM được dự báo tiếp tục cải thiện, mảng bancassurance cũng được dự báo sẽ là động lực tăng trưởng chính cho lợi nhuận của các ngân hàng trong năm 2021. Vì lĩnh vực này sẽ là yếu tố dẫn dắt cho các khoản lợi nhuận từ dịch vụ của Ngân hàng trong thời gian tới, khi các mảng thu từ phí khác có khả năng thu hẹp do thị trường ngày càng cạnh tranh hơn.
Các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính – bảo hiểm dự báo, bancassuarance sẽ tăng trưởng mạnh trong trung hạn. Ngân hàng sẽ có tập khách hàng bán lẻ phân khúc trung và cao cấp trở lên rộng lớn, dự kiến là mục tiêu của các công ty bảo hiểm, đồng thời sẽ có mức tăng trưởng tốt hơn bình quân. Để hoàn thiện cơ chế quản lý nhà nước đối với hoạt động bancassurance tại Việt Nam, cần hoàn thiện khung khổ pháp lý, hoàn thiện công tác cấp phép, thanh tra, giám sát và quản lý, phát triển hoạt động bancassurance của các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp bảo hiểm.
Trước việc các công ty bảo hiểm ký hợp đồng phân phối bảo hiểm độc quyền qua kênh ngân hàng (bancassurance), phí hoa hồng từ các hợp đồng bán bảo hiểm bỗng chốc trở thành nguồn thu đáng kể cho các ngân hàng. Điều này dẫn đến việc hoạt động tín dụng giữa ngân hàng và người vay trở nên biến tướng, khách hàng bị bủa vây bởi những lời dụ dỗ tham gia bảo hiểm của nhân viên ngân hàng, thậm chí có tình trạng ép khách hàng phải mua các gói bảo hiểm nhân thọ mới được giải ngân vốn vay. Một lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết, bộ đã có công văn yêu cầu các doanh nghiệp bảo hiểm rà soát, tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động đại lý bảo hiểm của các ngân hàng, phối hợp với các ngân hàng kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp ép buộc khách hàng mua bảo hiểm nếu có, thực hiện các biện pháp nhằm nâng cao tỉ lệ duy trì hợp đồng bảo hiểm.
Trước đó, Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu các ngân hàng không được gắn việc bắt buộc mua bảo hiểm với việc cấp tín dụng cho khách hàng. Ngoài ra việc chào bán, giải thích điều khoản, điều kiện của sản phẩm bảo hiểm cho khách hàng mua bảo hiểm của ngân hàng cũng phải tuân thủ quy định pháp luật, nhằm giúp khách hàng hiểu đúng và đủ quyền và lợi ích của mình cũng như các điều kiện, điều khoản thanh toán của bảo hiểm.
Giữa tháng 3/2021, MSB và Prudential Việt Nam đã ký kết hợp tác độc quyền về phân phối bảo hiểm. Thỏa thuận hợp tác độc quyền này dự kiến được triển khai từ tháng 4/2021 và kéo dài trong 15 năm. Ông Nguyễn Hoàng Linh, Tổng giám đốc MSB cho biết, hai bên cùng đặt ra mục tiêu tăng trưởng doanh số dịch vụ bảo hiểm đạt mức bình quân khoảng 30%/năm. Tỷ lệ thu thuần từ bảo hiểm có thể chiếm 30 – 40% trong tổng doanh thu từ phí dịch vụ đối với ngân hàng bán lẻ. Tuy nhiên, cái được lớn nhất của MSB không phải là khoản phí hay các quyền lợi tài chính khác, mà quan trọng là Ngân hàng tích lũy được kinh nghiệm, năng lực quản trị và kỹ năng bán bảo hiểm của các nhân viên. Điều này tạo tiền đề cho việc phát triển mảng bancassurance trong giai đoạn tiếp theo của MSB.
Giữa tháng 12/2020, VietinBank và Manulife Việt Nam đã ký kết thỏa thuận hợp tác độc quyền 16 năm phân phối bảo hiểm nhân thọ qua ngân hàng. Các chuyên gia của SSI ước tính, mức phí trả trước mà VietinBank nhận được từ thỏa thuận phân phối bảo hiểm độc quyền với Manulife là khoảng 350 triệu USD. Đồng thời, ước tính thu nhập từ bancassurance của ngân hàng này sẽ tăng 30 – 50% so với cùng kỳ trong 5 năm tới.
Cuối tháng 11/2020, ACB và Công ty Bảo hiểm Sunlife đã ký kết hợp đồng bảo hiểm độc quyền với mức phí trả trước lên tới 370 triệu USD (8.500 tỷ đồng), cao hơn nhiều so với mức phí các ngân hàng có quy mô tài sản tương đương nhận được từ hợp đồng hợp tác bảo hiểm độc quyền. Theo VCBS, mức phí trả trước cao mà ACB có được là nhờ doanh thu bán bảo hiểm của nhà băng nay đạt 939 tỷ đồng trong năm 2019, đứng thứ 6 toàn hệ thống các ngân hàng. Từ năm 2021 trở đi, ACB sẽ ghi nhận khoản thu nhập phí trả trước này và dự báo sẽ là động lực tăng trưởng chính trong mảng kinh doanh ngoài lãi của Ngân hàng thời gian tới.
Năm 2021, Vietcombank sẽ đạt 29.300 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, cao hơn 27,3% so với năm 2020, với giả định tăng trưởng tín dụng, tiền gửi và tài sản lần lượt là 12,8%, 11% và 14% so với cùng kỳ. Ngoài ra, NIM sẽ tăng lên 3,03% với chi phí vốn được cải thiện và tốc độ tăng trưởng cho vay liên ngân hàng thấp hơn. SSI cũng ước tính, thu nhập từ lãi sẽ tăng 16% so với cùng kỳ. Trong khi thu nhập phí ròng của Vietcombank ước tính sẽ tăng 8,2%, nhờ bancassurance tăng 60% và dịch vụ thanh toán tăng 20%, trong khi thu nhập ngoài lãi khác ước tính tăng 3%. Lãi thuần hoạt động dịch vụ của Vietcombank năm qua tăng tới 53,4% so với một năm trước đó, đạt 6.608 tỷ đồng. Trong đó, đáng chú ý là Vietcombank đã ghi nhận 1.500 – 1.800 tỷ đồng phí bancassuarance trả trước trong quý IV/2020 từ thỏa thuận độc quyền ký kết với Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ FWD Việt Nam. Trước đó, Vietcombank đã ký kết hợp tác độc quyền 15 năm phân phối bảo hiểm qua ngân hàng với Tập đoàn Bảo hiểm FWD vào cuối năm 2019. Theo tổng hợp của Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS), thương vụ này mang về cho Vietcombank khoản phí trả trước lên tới 9.360 tỷ đồng.
Báo cáo kiểm toán năm 2020 của nhiều ngân hàng cho thấy, các ngân hàng đã thu về khoản lợi nhuận khổng lồ từ việc bán chéo bảo hiểm trong năm 2020, bất chấp ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Thu nhập từ kinh doanh và dịch vụ bảo hiểm mang về cho MB gần 5.850 tỷ đồng trong năm qua, tăng hơn 39% so với năm 2019 và chiếm hơn 71% tổng thu nhập dịch vụ của ngân hàng này. Ông Đàm Nhân Đức, Giám đốc Nghiên cứu phát triển MB cho biết, giai đoạn 2016 – 2020, tăng trưởng lũy kế doanh thu phí bảo hiểm của các ngân hàng ở mức cao. Riêng tại MB Ageas Life đạt 123% và xếp thứ 5 về thị phần bancassurance. Để thúc đẩy phát triển bancassurance trong thời gian tới, ông Đức cho rằng, doanh nghiệp bảo hiểm cần nâng cao trải nghiệm khách hàng khi cung cấp dịch vụ thông qua kênh số như bảng biểu câu hỏi trực tuyến, chữ kỹ số; kênh số nên được thiết kế thân thiện với khách hàng, đơn giản, dễ hiểu; tăng giao tiếp đa kênh; nâng cao trình độ nghiệp vụ của đội ngũ tư vấn viên…
Tại VPBank, thu nhập từ kinh doanh và dịch vụ bảo hiểm cũng chiếm tỷ trọng cao nhất trong khoản thu từ hoạt động dịch vụ. Năm 2020, kinh doanh dịch vụ bảo hiểm mang về khoản thu nhập hơn 2.575 tỷ đồng cho VPBank. Mặc dù con số này giảm 11% so với cùng kỳ, nhưng đây vẫn là khoản thu nhập ngoài lãi đáng mơ ước của nhiều ngân hàng.
Ngân hàng TPBank cho hay, thu nhập phí thuần tăng đến 80% trong quý 1/2021 lên 282 tỷ đồng, trong đó hoa hồng từ bán bảo hiểm là điểm nhấn chính khi đạt mức kỷ lục 191,2 tỷ đồng, tăng 91,6% so với quý 1/2020. Ước tính, lợi nhuận trước thuế năm 2021 của TPBank có thể đạt 5,5 nghìn tỷ đồng nhờ tăng trưởng mạnh ở thu nhập lãi ròng và bán bảo hiểm, bất chấp dự phòng tăng và không có khoản thu phí từ bancassurance bất thường.
Còn với ngân hàng Techcombank, thu nhập từ bán bảo hiểm phục hồi mạnh mẽ trong quý 1/2021, đạt 250 tỷ đồng, tăng 76% so với cùng kỳ. Sau một năm dài chuẩn bị, Techcombank đã chính thức áp dụng mô hình bán bảo hiểm mới cho năm 2021, bao gồm giới thiệu bán hàng cho khách hàng cao cấp, bán hàng trực tiếp cho khách hàng trung cấp và đại chúng. Để tạo điều kiện thuận lợi cho mô hình bán hàng trực tiếp, Techcombank đã ra mắt iTCBlife trong quý 1, đây là một công cụ tư vấn kỹ thuật số hỗ trợ nhân viên bán bảo hiểm xác định nhu cầu của khách hàng.
Nhật Hạ