Những ngày qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cũng đề nghị các NH thương mại tăng cường cung ứng vốn, giảm lãi suất cho các doanh nghiệp.
Ngân hàng Nhà nước vừa công bố lượng tiền gửi dân cư tính đến cuối tháng 9 chỉ tăng thêm 1.436 tỉ đồng so với cuối tháng 8. Tuy nhiên so với cuối năm 2021, con số này tăng hơn 380.000 tỉ đồng, lên 5,638 triệu tỉ đồng, tương đương mức tăng 6,38%. Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng tiền gửi của tổ chức kinh tế chỉ bằng 1/3 so với khu vực dân cư, ở mức 2,43%, tương ứng 5,782 triệu tỉ đồng. Tổng phương tiện thanh toán lên hơn 13,832 triệu tỉ đồng, tăng 3,21% so với cuối năm 2021. Ngoài ra, tỷ trọng tiền mặt lưu thông trên tổng phương tiện thanh toán tiếp tục giảm từ 10,21% của tháng 8 xuống còn 9,78% vào tháng 9. Đây là tháng thứ 8 liên tiếp tỷ trọng tiền mặt trong lưu thông giảm.
Bên cạnh đó, tăng trưởng dư nợ tín dụng đối với nền kinh tế tính đến cuối tháng 9 là 11,05%, đạt 11,597 triệu tỉ đồng. Như vậy, chỉ trong 9 tháng năm 2022, các tổ chức tín dụng cho vay tăng hơn 1,153 triệu tỉ đồng. Chỉ riêng trong tháng 9, các ngân hàng cho vay tăng thêm 112.000 tỉ đồng so với tháng 8, tăng nhanh hơn so với những tháng trước đó. Tốc độ tăng dư nợ cho vay đối với một số ngành nghề như thương mại tăng 11,86%, xây dựng tăng 8,83%, nông nghiệp – lâm nghiệp và thủy sản tăng 7,67%, công nghiệp tăng 7,51% …
Ngày 24.11, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) phát đi thông tin về việc giảm lãi suất (LS) cho vay nhằm hỗ trợ và chia sẻ cùng khách hàng, thực hiện chủ trương của Quốc hội, Chính phủ và chỉ đạo của NHNN về triển khai các giải pháp thúc đẩy phục hồi và phát triển nền kinh tế. Theo đó, nhà băng này quyết định giảm lãi suất 1,0%/năm đối với các khoản vay VNĐ cho các khách hàng DN và khách hàng cá nhân hiện hữu với thời gian triển khai từ ngày 1.11 – 31.12.
Tuy nhiên, có vẻ đây chỉ là trường hợp giảm LS khá hiếm hoi hiện nay. PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, Học viện Tài chính, nhận định LS tăng cao là điều tất yếu sau khi NHNN đã liên tục tăng LS điều hành. Mặt bằng LS huy động tiền gửi tiết kiệm của nhiều nhà băng đã lên 9%/năm cho kỳ hạn 6 tháng và thậm chí có nhiều mức cao hơn 10% cho kỳ hạn dài. Chính vì vậy, LS cho vay sẽ bị đẩy lên trên 12 – 13%/năm là chuyện không tránh khỏi. Chỉ khi nào LS điều hành của NHNN giảm trở lại thì mặt bằng LS trên thị trường mới có thể giảm xuống.
Trên thực tế, câu chuyện LS cao và các DN phải “gồng” trong giai đoạn đầy khó khăn khi hoạt động sản xuất, bán hàng đều giảm thì ai cũng biết, nhưng hầu như không có giải pháp để thay đổi câu chuyện này. Bởi theo ông, mặt bằng LS tại nhiều nước trên thế giới cũng đã tăng cao sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) liên tục nâng LS để chống lạm phát. Tại VN, NHNN có thể hỗ trợ một phần nguồn vốn giá thấp cho các NH thương mại thông qua thị trường mở nhưng số lượng đó sẽ không lớn.
Chính vì vậy bản thân NHNN chỉ có cách kêu gọi các NH thương mại tìm cách hỗ trợ về LS như tăng thấp hơn tốc độ huy động hoặc ưu đãi cho một số ngành nghề được khuyến khích. Vì vậy tùy theo đối tượng DN có thể đàm phán với ngân hàng nhưng vẫn không thể nào mong chờ LS giảm về như đầu năm.
Nhìn chung LS cho vay sẽ tùy thuộc vào mỗi DN tự đàm phán với ngân hàng, nhưng mặt bằng LS đã tăng thêm 2 – 3% so với giữa năm vừa qua. Thậm chí, nhân viên một NH thương mại tại TP.HCM cho biết nếu là khách hàng mới thì hiện nay LS cho vay đã lên gần 16%/năm nhưng vẫn phải xếp hàng chờ vì chỉ ưu tiên cho khách hàng cũ trước.
Tổng Hợp