Qua khảo sát cho thấy 21/39 nhà máy tại nội thành Hà Nội đã được di dời và 19 khu đất của những nhà máy này đã được xây dựng thành chung cư, biệt thự.
Sáng 23-7, tại Hà Nội, Nhóm làm việc vì sự tham gia của người dân (PPWG) tổ chức tọa đàm về hiện trạng di dời nhà máy ra khỏi khu dân cư và cơ hội mở rộng không gian công cộng.
Đất nhà máy biến thành chung cư
Theo khảo sát của PPWG được tiến hành trong tháng 5 và 6-2020, với dạng bảng hỏi đối với 512 người dân sống tại Hà Nội, kết quả cho thấy có đến 98% người dân được hỏi ủng hộ quyết định di dời nhà máy gây ô nhiễm ra khỏi nội thành Hà Nội.
Trong đó 93% tán thành xây dựng công viên, 43% tán thành xây dựng cơ sở y tế, 40% tán thành xây dựng cơ sở giáo dục tại đây.
PPWG cũng tiến hành khảo sát thực địa 39 nhà máy thuộc dạng di dời ở quận Hai Bà Trưng và Thanh Xuân, trong số này đã có 21 nhà máy đã di dời.
Trong đó, có 19 nhà máy được chuyển đổi mục đích sử dụng sang xây chung cư thương mại hoặc biệt thự liền kề và chỉ có hai nhà máy được thay thế bằng mục đích sử dụng khác là đường trên cao và đại học tư nhân.
KTS Đinh Đăng Hải, chuyên gia Dự án Thành phố Sống Tốt, Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam. Ảnh: T.P
Không gian công cộng Hà Nội đang thiếu
Theo KTS Đinh Đăng Hải, chuyên gia Dự án Thành phố Sống Tốt, Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam, Hà Nội đang rất thiếu không gian công cộng (diện tích cây xanh, hồ nước…).
Cụ thể, bình quân mỗi người dân Hà Nội chỉ có 3 m2 diện tích không gian công cộng/người. Thậm chí những người dân ở quận Hoàn Kiếm chỉ có 30 cm2/người. Như vậy, Hà Nội còn một khoảng cách rất xa mới đạt chuẩn về không gian công cộng so với các thành phố trên thế giới (mức 9 m2/người)
Ông Hải cho hay không riêng Hà Nội, nhiều thành phố lớn trên thế giới đã sử dụng phương pháp tạo quỹ đất để phát triển khi di dời cơ sở sản xuất ra khỏi nội thành.
“Cho đến nay đã có nhiều minh chứng cho thấy việc thiếu không gian công cộng tại đô thị có thể làm gia tăng căn bệnh béo phì, tai nạn giao thông… khiến người dân, xã hội phải chi phí rất nhiều để xử lý các vấn đề này” – ông Hải nói.
Còn theo PGS.TS Phạm Thúy Loan, Phó Viện trưởng Viện Kiến trúc Quốc gia, thiết kế đô thị là lĩnh vực chủ yếu tập trung vào chất lượng môi trường không gian đô thị, phục vụ con người, và không gian công cộng là chủ đề trọng tâm của thiết kế đô thị.
Trong đó, không gian công cộng phải có khả năng tiếp cận dễ dàng, phục vụ cho đời sống của con người. Khi so sánh về không gian xanh của Hà Nội so với các thành phố trên thế giới hoặc tiêu chuẩn do Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị thì đều thấp hơn khá nhiều.
Để tăng quỹ không gian xanh tại Hà Nội, PGS.TS Phạm Thúy Loan cho rằng, thứ nhất cần phát huy tối đa, nâng cao khả năng phục vụ, lồng ghép các mục tiêu vào không gian công cộng sẵn có.
Thứ hai là tận dụng quỹ đất chuyển đổi từ những khu đất không sử dụng nữa, đặc biệt là nhà máy đã được di dời để ưu tiên cho cây xanh, mặt nước và không gian công cộng. Điều này góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống về mặt thể chất cũng như tinh thần.
“Đây là vấn đề liên quan đến quy chuẩn phát triển đô thị. Hiện nay quy hoạch không gian công cộng của Hà Nội chưa đạt chuẩn. Nhà nước, chính quyền phải có trách nhiệm đảm bảo chuẩn đó. Và nếu phát triển hơn có thể nâng chuẩn đó lên” – bà Loan nói.