Việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ, đẩy vốn vào lĩnh vực bất động sản cũng đặt ra những thách thức cho ngân hàng trong việc kiểm soát chất lượng tài sản, do một số áp lực được đẩy về tương lai.
Chuyên gia kinh tế, TS. Lê Xuân Nghĩa kiến nghị: Giao ngân hàng thương mại tự chủ trong thu giữ, phát mại tài sản đảm bảo. Khi phát mại tài sản đảm bảo cũng không cần có đồng thuận của chủ tài sản nhưng phải thông báo cho họ biết. Tùy từng trường hợp, phải có thỏa thuận giữa ngân hàng thương mại và chủ tài sản. Cũng cần có thêm quy định thu hồi và xử lý tài sản đảm bảo trong bao lâu, không phải ngân hàng thương mại thu hồi rồi “ngâm” đấy đợi giá lên mới xử lý.
Bà Trần Thị Khánh Hiền, Giám đốc Khối Nghiên cứu, Công ty Chứng khoán MB đánh giá: áp lực nợ xấu vẫn hiện hữu, đây là một bài toán khó cho các ngân hàng khi thực hiện mục tiêu tăng trưởng trong những tháng còn lại của năm 2023.
Chuyên gia này phân tích, thông tư 02 về cơ cấu thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng có thời hạn 1 năm đến hết tháng 6/2024, được xem là một trong những giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn về thanh khoản cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp bất động sản, trong bối cảnh khó tiếp cận các nguồn vốn (vốn vay, vốn huy động từ trái phiếu/cổ phiếu). Các giải pháp đã bắt đầu phát huy tác dụng khi tín dụng vào kinh doanh bất động sản tính đến hết tháng 5/2023 tăng 14%.
Tuy nhiên, việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ, đẩy vốn vào lĩnh vực bất động sản cũng đặt ra những thách thức cho ngân hàng trong việc kiểm soát chất lượng tài sản, do một số áp lực được đẩy về tương lai.
Theo đó, tỷ lệ nợ xấu nội bảng toàn ngành ngân hàng đã tăng lên mức 2,9% vào cuối quý I/2023 so với mức 2% vào cuối năm 2022, nợ nhóm 2 tăng đột biến hơn 100% so với cùng kỳ. Về nguyên tắc, một số khoản nợ đã trở thành nợ xấu, song do được cơ cấu nợ, giữ nguyên nhóm nợ nên xu hướng tăng nợ nhóm 2 tiếp tục diễn ra trong quý II/2023.
“Áp lực nợ xấu sẽ đẩy về tương lai khi Thông tư 02 hết hiệu lực, nhất là trong trường hợp các ngân hàng không kiểm soát tốt chất lượng tài sản khi đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng”, bà Hiền nói.
Không chỉ nóng ruột vì nguy cơ phình to của nợ xấu, các ông chủ nhà băng còn “đau đầu” vì xử lý nợ “mắc đủ đường”.
Thực tế cho thấy, thời gian qua các ngân hàng dồn dập bán đấu giá khoản nợ, rao bán tài sản bảo đảm. Số lượng các khoản nợ, tài sản được rao bán trong giai đoạn gần đây ngày càng tăng nhanh với giá trị chỉ từ trên 500 nghìn đồng (nợ tiêu dùng) cho đến các tài sản giá trị hàng trăm, nghìn tỷ đồng.
Thế nhưng, việc thanh lý tài sản khó khăn. Rất nhiều khoản nợ, tài sản đảm bảo giá trị lớn liên quan tới bất động sản rao bán 10 – 20 lần vẫn “ế”.
Chưa hết, việc xử lý tài sản bảo đảm, thu hồi nợ của các ngân hàng gặp nhiều vướng mắc do khách hàng có nợ xấu bất hợp tác, khó thương lượng. Theo như lời TS Nguyễn Quốc Hùng – Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng, cá biệt có hiện tượng lập nhóm bùng nợ tràn lan trên mạng xã hội kêu gọi không trả nợ nhất là nhóm khách hàng vay tiêu dùng.
Trong bối cảnh đó, đại diện Hiệp hội ngân hàng đề nghị Bộ Công An, Viện kiểm sát, tòa án nghiên cứu xem xét trả vật chứng trong các vụ án hình sự để các ngân hàng xử lý phát mại, đấu giá kịp thời nhằm hạn chế tổn thất trong quá trình thu giữ.
Ông Hùng đề nghị Tòa án Nhân dân tối cao chỉ đạo tòa án các cấp thống nhất hình thức xử lý tranh chấp liên quan đến chủ tài sản đảm bảo tạo tranh chấp giả tạo nhằm kéo dài thời gian xử lý tài sản đảm bảo của các ngân hàng.
Về phía ngân hàng thương mại, đứng trước áp lực nặng nề về nợ xấu và xử lý nợ xấu, ông Nguyễn Đức Vinh, Tổng Giám đốc VPBank cho rằng người cho vay đang chịu nhiều rủi ro nhất, cơ quan quản lý có những quy định về quyền đòi nợ, quyền xử lý nợ. Do đó, ông cho rằng, ngân hàng có quyền được đòi nợ, người đi vay phải có trách nhiệm trả nợ.
Tổng Hợp
(Dân Việt)