Thời gian qua, các hoạt động mua bán, sáp nhập (M&A) trên thị trường bất động sản diễn ra khá sôi động trong bối cảnh cơn khát nguồn vốn.
Các đơn vị nghiên cứu dự báo, hoạt động mua bán, sáp nhập bất động sản sẽ sôi động đến hết năm 2024. Tuy nhiên, hoạt động này còn phụ thuộc vào các yếu tố như phê duyệt quy hoạch, hay xác định tiền sử dụng đất… Các doanh nghiệp trong nước sự am hiểu văn hóa địa phương và khả năng tiếp cận được quỹ đất sẽ có lợi thế trong cuộc đua này.
Theo chuyên gia Savills Việt Nam, nguyên nhân khiến hoạt động M&A tăng nhiệt được nhận định là đến từ sụt giảm thanh khoản và hạn chế khả năng tiếp cận các khoản vay. Các bên bán hiện đang có sự quan tâm rất lớn đến hoạt động M&A do họ đang cần tiếp cận thêm dòng vốn mới.
Bên cạnh đó, các chủ đầu tư trong nước vẫn còn đối mặt với nhiều rào cản như pháp lý, quá trình phê duyệt các dự án mới, đặc biệt là trong phân khúc nhà ở.
Số liệu cho thấy, cả năm 2022, tổng giá trị giao dịch các thương vụ M&A đạt 1,7 tỷ USD, mức kỷ lục trong 5 năm qua. Sang quý 1/2023, dù chưa có thống kê đầy đủ, nhưng dữ liệu thị trường cho thấy, các thương vụ M&A đã đạt giá trị gần bằng cả năm 2022. Đáng chú ý, hầu hết các thương vụ M&A là đến từ dòng vốn ngoại.
Đơn cử, sau khi hoàn tất thương vụ mua lại toàn bộ một dự án tại Bình Dương vào năm 2022 với giá trị gần 1.300 tỷ đồng, mới đây Gamuda Land tiếp tục mua lại dự án Elysian ở TP.Thủ Đức.
“Sẽ có nhiều người bán hơn với muốn huy động vốn thông qua bán tài sản. Các hình thức M&A có thể kể đến như bán cổ phần dự án hoặc bán toàn bộ, bán quỹ đất hiện có hay bán bất động sản đang hoạt động. Có nhiều mức độ quan tâm đến M&A như vậy nên số lượng các chủ tài sản có nhu cầu bán là con số rất lớn, cao ấn tượng so với các năm trước.
Ở bức tranh rộng hơn, nhu cầu và sự quan tâm sâu sắc của các nhà đầu tư đối với Việt Nam vẫn rất mạnh mẽ. Việt Nam vẫn là thị trường hấp dẫn nhất tại Đông Nam Á với những nền tảng thu hút đầu tư tiềm năng”, ông Neil MacGregor – Giám đốc Điều hành Savills Việt Nam nhận định.
Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực đánh giá dòng vốn từ M&A rất quan trọng với thị trường bất động sản. Nhiều doanh nghiệp đã kiến nghị hệ thống ngân hàng cho vay để tài trợ phần vốn thiếu hụt khi giao dịch M&A. Theo ông Lực, nên cho phép bởi việc này hoàn toàn khả thi và là nhu cầu thật.
Đưa ra ý kiến, Tổng giám đốc Colliers Việt Nam David Jackson, nhận xét hoạt động M&A sẽ đóng vai trò then chốt, vừa giúp ích cho các nhà phát triển trong nước, lại vừa phù hợp tâm lý đầu tư của các nhà giao dịch quan tâm, tin tưởng vào tiềm năng thị trường bất động sản Việt Nam.
Tương tự, Tổng giám đốc Cushman & Wakefield Trang Bùi bổ sung “Thị trường bất động sản Việt Nam ngày càng đón nhận nhiều luồng quan tâm mạnh mẽ đến từ nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là đối với các dự án tạo ra lợi nhuận. Họ vẫn không ngừng tìm kiếm những bất động sản đang hoạt động, hoặc tìm cách liên doanh cùng các đối tác có danh tiếng tốt. Trong điều kiện tình hình kinh tế vĩ mô đã khả quan hơn và những chuyến bay quốc tế được mở lại, thị trường M&A chắc chắn là sôi động”.
Ông Ong Tiong Hooi, lãnh đạo Dịch vụ tư vấn giao dịch, PwC Việt Nam nhận định, thị trường M&A toàn cầu đang đối mặt với nhiều áp lực như lạm phát và suy thoái kinh tế và thị trường M&A Việt Nam cũng không là ngoại lệ. Báo cáo của PwC cho biết, hoạt động M&A toàn cầu có khả năng tăng trưởng vào nửa sau năm 2023, khi các nhà đầu tư, doanh nghiệp tìm cách cân bằng rủi ro ngắn hạn với các chiến lược chuyển đổi kinh doanh dài hạn.
Thực tế này đã phần nào phản ánh vào diễn biến trên thị trường M&A những tháng đầu năm 2023, khi theo các chuyên gia, các “thợ săn” đang trong tâm thế “rình rập” con mồi hơn là sốt sắng xuống tiền cho các thương vụ.
Ông Phan Xuân Cần, Chủ tịch SohoVietnam cho biết, thị trường bất động sản Việt Nam nói chung, mảng M&A dự án nói riêng đang đối mặt với tình trạng dòng tiền suy giảm do doanh nghiệp gặp khó trong huy động vốn và đặc biệt là thiếu “hàng” đủ pháp lý. Trước đây, lãi suất huy động ở mức 5-6%/năm thì các ngân hàng có thể cho vay trong khoảng 8,5-9%/năm. Đó cũng là giai đoạn “tiền rẻ” và thị trường M&A diễn biến sôi động, các nhà đầu tư có thể mua bán, gối đầu. Tuy nhiên, thực tại đã thay đổi cả trên bình diện toàn cầu, chứ không riêng ở Việt Nam.
Thị trường bất động sản quý I/2023 đang có tín hiệu tích cực nhờ vào động thái hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn kịp thời từ Chính phủ như: Thành lập Tổ công tác rà soát thực trạng khó khăn của doanh nghiệp, địa phương có các dự án đang bị vướng mắc; Công điện 1164 của Chính phủ cũng đề cập việc các doanh nghiệp bất động sản cần phải tự nghiên cứu, xem xét hàng hóa cho phù hợp với nhu cầu của thị trường…
Nhiều chỉ đạo của Chính phủ tiếp tục đưa ra để tái cơ cấu cho nền kinh tế. Theo đó, nhà nước đang tích cực triển khai và hỗ trợ thông qua các chính sách điều chỉnh khung pháp lý cho hoạt động M&A tại Việt Nam, tránh chồng chéo trong các văn bản pháp luật.
Tổng Hợp
(Dân Việt, TCBĐS)