Việc giảm lãi suất thời gian tới là nỗ lực lớn để duy trì ổn định mặt bằng lãi suất thị trường… là định hướng điều hành chính sách tiền tệ xuyên suốt trong năm 2023 của Ngân hàng Nhà nước. Lãi suất huy động tăng trong khi không cho vay được, lợi nhuận ngân hàng sẽ bị thiệt hại…
Nhìn lại hoạt động điều hành trong năm 2022, Ngân hàng Nhà nước khẳng định, trong suốt 8 tháng của năm đã giữ nguyên các mức lãi suất điều hành trong bối cảnh lãi suất thế giới tăng nhanh. Trên thế giới, từ đầu năm 2022 đến nay, có tổng cộng 340 lượt tăng lãi suất trên toàn cầu. Áp lực lạm phát trong nước gia tăng. Từ tháng 9/2022, lạm phát toàn cầu vẫn ở mức cao, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã liên tục điều chỉnh nhanh, mạnh lãi suất điều hành và dự báo còn tiếp tục tăng, đồng USD lên giá mạnh, gia tăng áp lực lên mặt bằng lãi suất và tỷ giá trong nước, tạo sức ép lên lạm phát.
Ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh tăng 2 lần các mức lãi suất điều hành với tổng mức tăng 2%/năm, tăng 1%/năm lãi suất cho vay tối đa bằng VND đối với một số lĩnh vực ưu tiên.
Về kế hoạch điều hành chính sách tiền tệ trong năm 2023, TS. Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước cho biết: “Việc giảm lãi suất trong năm 2023 là nỗ lực rất lớn, chúng tôi sẽ cố gắng tham mưu với ban lãnh đạo NHNN duy trì ổn định mặt bằng lãi suất thị trường, tiết giảm chi phí để có điều kiện, năng lực tài chính giảm cho các đối tượng khách hàng mục tiêu, phù hợp với khẩu vị kinh doanh của các ngân hàng thương mại trong thời gian tới. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng, xuyên suốt của ngành ngân hàng”.
Tổng giám đốc một ngân hàng thương mại cổ phần cho biết: “Nếu tính riêng quý IV/2022, lợi nhuận của ngân hàng đi ngang”.
Một ngân hàng thương mại cổ phần khác chia sẻ: “Nếu tính riêng quý IV/2022, ước đoán ngân hàng không có lợi nhuận, nhưng vẫn còn may khi chưa bị âm. Tuy nhiên, cả năm 2022, lợi nhuận vẫn tốt, bởi kết quả kinh doanh tăng mạnh trong quý II, đặc biệt là quý III”.
Giám đốc nguồn vốn một ngân hàng thương mại cổ phần nói: “Khi mọi người nhìn vào room (hạn mức tăng trưởng) tín dụng được nới sẽ nghĩ đến việc các ngân hàng được cho vay nhiều hơn, đồng nghĩa với việc có thêm lợi nhuận, nhưng thực tế là room được nới trong bối cảnh thanh khoản có những khó khăn, đẩy lãi suất huy động lên cao. Lãi suất huy động tăng cũng có nghĩa lãi suất cho vay tăng. Trong thời điểm kinh tế khó khăn hiện nay, doanh nghiệp đang chật vật phòng thủ, không có nhu cầu vay mượn nhiều, mà lãi suất huy động tăng trong khi không cho vay được, lợi nhuận ngân hàng sẽ bị thiệt hại”.
Tuy nhiên, tại một ngân hàng thương mại có vốn nhà nước, kết quả kinh doanh quý cuối năm 2022 được một lãnh đạo cao cấp tiết lộ: “Dù chưa hết quý, nhưng tình hình chung là khả quan do có lợi thế về nguồn vốn dồi dào. Bên cạnh đó, hoạt động cho vay vẫn diễn ra tích cực cùng với việc được nới room tín dụng”.
Lãnh đạo một ngân hàng thương mại cho rằng, năm 2022, ngân hàng nếu có lợi nhuận cao đi chăng nữa cũng sẽ không công bố rầm rộ như mọi năm, bởi Phó thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú đã lưu ý trong cuộc họp gần đây do Hiệp hội Ngân hàng tổ chức.
Cụ thể, vị lãnh đạo ngân hàng thương mại cho biết: “Phó thống đốc đã nói, các ngân hàng thương mại, kể cả các ngân hàng thương mại nhà nước, lợi nhuận thu được đều đóng góp cho ngân sách, nhưng đừng có công bố lợi nhuận năm nay tăng gấp bao nhiêu lần so với năm ngoái, trong bối cảnh, điều kiện nền kinh tế khó khăn như hiện nay, lãi suất thì đẩy lên cao”.
Một khảo sát tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long cho thấy, nhiều người dân nuôi trồng thuỷ sản khi thu hoạch xong phải cấp đông trữ trong kho, bởi nhu cầu thị trường trong nước đang rất chậm, trong khi đơn hàng từ thị trường nước ngoài không có. Đối với ngành giầy da, đơn hàng từ thị trường bên ngoài gần như dừng hẳn.
Chuyên gia kinh tế của Ngân hàng Thế giới nhận xét: “Cả hai động lực tăng trưởng là xuất khẩu và nhu cầu trong nước đều đang chững lại. Xuất khẩu của Việt Nam bị ảnh hưởng do nhu cầu bên ngoài yếu đi. Tiêu dùng hậu Covid-19 cũng dường như phục hồi chậm lại. Bên cạnh đó, điều kiện huy động tài chính bị thắt chặt hơn và lạm phát gia tăng có thể ảnh hưởng đến nhu cầu trong nước trong thời gian tới. Xuất khẩu hàng hóa (tháng 11/2022) lần đầu tiên kể từ tháng 10/2021 giảm 8,4% (so với cùng kỳ), do sức cầu bên ngoài yếu đi”.
Thống kê cho thấy, do sức cầu giảm, tăng trưởng sản xuất công nghiệp tháng 11/2022 so với cùng kỳ năm trước chỉ đạt 5,3%, thấp nhất kể từ tháng 2/2022. Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) trong lĩnh vực chế biến, chế tạo lần đầu tiên bị trượt về vùng suy giảm (thấp hơn mốc 50 điểm) kể từ tháng 10/2021. Doanh số bán lẻ vẫn ở mức cao, nhưng tốc độ tăng đang giảm dần.
Đáng chú ý, trong tháng 11/2022, cả nước có 11.943 doanh nghiệp thành lập mới, giảm 8,3% so với tháng 10 và tăng 0,3% so với cùng kỳ năm trước; có 4.006 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, lần lượt giảm 1,3% và tăng 13,7%; có 5.095 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, lần lượt tăng 21,3% và tăng 9,8%; có 1.422 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, lần lượt giảm 11,2% và tăng 13,2%. Tính chung 11 tháng năm 2022, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là 132.300 doanh nghiệp, tăng 24,3% so với cùng kỳ.
Phó thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước nói: “Ngân hàng chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp, bởi mối quan hệ của ngân hàng và doanh nghiệp là cộng sinh, chứ không phải là đối thủ. Doanh nghiệp không phát triển, làm sao ngân hàng cho vay được”.
Vị tổng giám đốc trên cho biết, lợi nhuận ngành ngân hàng chậm lại kể từ quý IV/2022, bởi thu nhập ngoài lãi chậm lại theo khó khăn chung của thị trường bất động sản và thị trường chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu). Trong đó, thu nhập từ mảng môi giới và dịch vụ ngân hàng đầu tư chịu tác động tiêu cực từ thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Còn thanh khoản thị trường bất động sản bị tắc nghẽn, gây khó khăn cho ngân hàng trong việc thanh lý tài sản thế chấp là bất động sản để thu hồi nợ ngoại bảng.
Tổng Hợp
(Tin Nhanh Chứng Khoán, Nhịp Sống Thị Trường)