Những năm trước, cuối năm luôn là thời điểm các nhà băng rầm rộ tung ra chương trình ưu đãi lãi suất cho vay mua nhà. Nhưng năm nay, các ngân hàng hạn chế cấp vốn vào lĩnh vực bất động sản, đặc biệt là các dự án bất động sản trung và cao cấp, nên hầu như không còn gói tín dụng ưu đãi, khiến cơ hội vay mua nhà với nhiều người bị thu hẹp.
TS. Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn Tài chính, Trường đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, lãi suất cho vay tăng theo lãi suất huy động là tất yếu. Nếu đưa ra giải pháp hành chính “ép” ngân hàng giữ nguyên lãi suất cho vay, sẽ có hiện tượng lãi suất cho vay danh nghĩa giữ nguyên, song lãi suất thực vẫn tăng, vì các ngân hàng nhiều khả năng đưa ra các loại phí hoặc ban hành chính sách “bia kèm lạc” để bảo toàn lợi nhuận.
Hiện tại, dư địa giữ ổn định mặt bằng lãi suất chỉ nằm ở nhóm ngân hàng có vốn nhà nước chi phối, chiếm khoảng 40% thị phần hệ thống. Lãi suất cho vay của nhóm này đang khá ổn định, tuy nhiên, nếu mặt bằng lãi suất huy động tiếp tục tăng thì lãi suất cho vay thời gian tới khó có thể giữ nguyên.
TS. Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế đánh giá, lãi suất tăng làm giảm sức ép tỷ giá và giúp kiểm soát lạm phát tốt hơn. Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo ổn định mặt bằng lãi suất cho vay, song chỉ áp dụng với các lĩnh vực ưu tiên, hiện nhóm Big 4 đang thực hiện khá tốt nhiệm vụ này. Với cho vay tiêu dùng, người dân phải chấp nhận mặt bằng lãi suất cao hơn.
“Lãi suất tăng ảnh hưởng bất lợi đến tăng trưởng, phục hồi kinh tế. Song trong bối cảnh lạm phát và lãi suất toàn cầu tăng mạnh, Việt Nam không thể đi ngược lại xu thế chung, doanh nghiệp và người dân phải chấp nhận”, TS. Thành nói.
Theo PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế, ngay cả khi lãi suất cho vay có neo ở mức thấp như giai đoạn 2020 – 2021 thì cũng sẽ đến lúc tăng cao. Bởi lẽ, khi vay vốn ngân hàng, khách hàng thường được hưởng chính sách lãi suất ưu đãi trong một khoảng thời gian nhất định và khi hết thời gian ưu đãi, lãi suất được thả nổi theo thị trường.
“Người mua nhà, chung cư phải tính toán kỹ khả năng và dòng tiền chi trả lãi vay và nợ gốc ngân hàng”, ông Thịnh khuyến cáo.
Nam A Bank vừa niêm yết lãi suất huy động 11%/năm cho sản phẩm Happy Future khi khách hàng gửi kỳ hạn 9 tháng, nhưng mức lãi suất này áp dụng trong 3 tháng đầu, còn 6 tháng sau là 5,95%/năm; ở kỳ hạn 12 tháng, lãi suất 6 tháng đầu là 9,9%/năm, 6 tháng sau là 5,95%/năm; với kỳ hạn 18 tháng, lãi suất 12 tháng đầu là 8,9%/năm, 6 tháng sau là 5,95%/năm.
Tại VPBank, sản phẩm tiền gửi Prime Saving kỳ hạn 36 tháng có lãi suất tháng đầu là 10,02%/năm, từ tháng thứ 2 trở đi là 8,35%/năm; ở kỳ hạn 24 tháng, lãi suất tháng đầu là 10%/năm, các tháng sau là 8,07%/năm; đối với kỳ hạn 6 tháng, lãi suất tháng đầu là 9,17%/năm, các tháng sau là 7,65%/năm.
Nhìn chung, lãi suất huy động tiếp tục được các ngân hàng tăng lên mặt bằng mới, không ít nhà băng đưa lên mức 8 – 9%/năm như Nam Á Bank là 8,4%/năm, VietABank là 8,4%/năm, Kienlongbank là 8,6%/năm, SCB là 8,9%/năm, NCB là 8,4%/năm, ABBank là 8,8%/năm, Bắc Á là 8,3%/năm, MSB là 8%/năm, Techcombank là 8%/năm…
Nếu như người có tiền nhàn rỗi vui mừng khi thấy lãi suất tiết kiệm liên tục tăng, thì những ai đang có nhu cầu vay vốn để mua nhà hay sản xuất – kinh doanh lại lo lắng, bởi lãi suất cho vay cũng được các ngân hàng điều chỉnh theo xu hướng tăng của lãi suất huy động.
Lãi suất cho vay mua nhà thường được các ngân hàng tính theo công thức: lãi suất cơ sở cộng biên độ 3 – 5%/năm. Như vậy, khi lãi suất huy động tăng cao thì lãi suất cho vay mua nhà khó có thể được duy trì dưới mức 10%/năm.
Nhân viên tín dụng tại một chi nhánh của BIDV cho hay, hiện nay, số lượng khách hàng làm hồ sơ để vay mua nhà giảm mạnh so với cách đây vài tháng. Tình trạng này một phần là do Ngân hàng không có chủ trương giải ngân lĩnh vực bất động sản. Có những hồ sơ vay vốn được giải ngân, nhưng số lượng rất ít và khách hàng phải chấp nhận mức lãi vay cao.
Nhân viên tín dụng tại một số ngân hàng khác như TPBank, Vietcombank, VietinBank cho biết, về chủ trương, ngân hàng không đóng cửa với cho vay mua nhà, nhưng khách hàng sẽ khó thể có được những ưu đãi theo dạng lãi suất 0% trong 12 tháng đầu như trước, đồng thời hạn mức cho vay rất thấp, tối đa 50% giá trị căn hộ và hồ sơ kiểm soát rất chặt chẽ.
Tổng Hợp