Một cuộc đua lãi suất mới đang diễn ra và xu hướng lãi suất đang là tâm điểm của nền kinh tế trong những ngày qua.
Trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng của hệ thống vẫn giữ nguyên như mục tiêu 14% và kế hoạch tăng trưởng của các ngân hàng được kiểm soát chặt chẽ, làn sóng tăng lãi suất quá nhanh trong hai tháng vừa qua khiến không ít người bối rối.
Tuy nhiên, có nhiều yếu tố đã tác động đến xu hướng này, nhất là trong bối cảnh các chỉ số vĩ mô đang có những chuyển biến phức tạp và chịu ảnh hưởng đáng kể từ kinh tế toàn cầu.
Đầu tiên là việc NHNN đã chính thức đảo chiều chính sách tiền tệ, khi quyết định ngừng nới lỏng chính sách vì e ngại những bất ổn. Không chỉ tăng lãi suất điều hành thêm 2 điểm phần trăm chỉ trong vòng một tháng, NHNN còn mạnh tay thắt chặt cung tiền khiến thanh khoản hệ thống không ít thời điểm chịu áp lực.
Mới đây nhất, trong tuần từ 24-10 đến 28-10, NHNN đã hút ròng gần 35.923 tỉ đồng qua kênh tín phiếu và thị trường mở, tiếp nối mức hút ròng hơn 120.800 tỉ đồng trong tuần trước đó.
Đánh giá về các đợt tăng lãi suất, Thống đốc NHNN mới đây lý giải trước tình hình thị trường tiền tệ, ngoại hối biến động mạnh trong tháng 10, trên thị trường có thông tin không đúng sự thật, tác động mạnh tới hoạt động của các tổ chức tín dụng, cũng như diễn biến trên thị trường ngoại tệ tỷ giá tăng rất cao, vì vậy ngân hàng trung ương phải tăng lãi suất để kiểm soát tỷ giá.
Đơn cử như Ngân hàng Quốc dân hôm 29-10 công bố mức lãi suất huy động lên tới 10,5%/năm cho các khách hàng gửi từ 500 tỉ đồng trở lên với kỳ hạn 12 tháng. Ngay ngày hôm sau, ngân hàng Nam Á công bố lãi suất 11% áp dụng cho ba tháng đầu đối với sản phẩm tiền gửi Happy Future kỳ hạn chín tháng, còn sáu tháng cuối có lãi suất 5,95%/năm.
Đáng lưu ý là đã có dấu hiệu cho thấy nhân viên một số tổ chức sẵn sàng thỏa thuận lãi suất với khách hàng ngoài khung lãi suất đang niêm yết, đối với các kỳ hạn từ 6 tháng trở lên, do các kỳ hạn này không bị ràng buộc bởi quy định trần lãi suất.
Điều này cho thấy bên cạnh cuộc cạnh tranh huy động vốn quyết liệt đang diễn ra, còn có một làn sóng ngầm dịch chuyển ở xu hướng lãi suất tiền gửi tại các ngân hàng mà khó nhận diện hơn nhiều.
Sau mỗi động thái điều chỉnh lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), các ngân hàng thương mại nhanh chóng thiết lập mặt bằng lãi suất tiền gửi mới, ban đầu là điều chỉnh lãi suất kỳ hạn dưới sáu tháng và kế tiếp là các kỳ hạn từ sáu tháng trở lên.
Tính đến cuối tháng 10-2022, lãi suất tiền gửi bình quân của 35 ngân hàng nội địa ở kỳ hạn 1-5 tháng đã tăng thêm 194 điểm cơ bản (bps) so với thời điểm cuối tháng 8, kỳ hạn từ 6 tháng – 12 tháng tăng thêm 130 bps, còn kỳ hạn từ 13 tháng trở lên tăng thêm 140 bps.
Có thể thấy gần như tất cả ngân hàng đều đã tăng lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1-5 tháng tương ứng với mức tăng thêm 2 điểm phần trăm theo quy định trần lãi suất tiền gửi ngắn hạn của NHNN.
Cụ thể, hiện có đến 16 ngân hàng, tức hơn 50% tổng số ngân hàng thương mại nội địa, đang niêm yết lãi suất tiền gửi kỳ hạn một tháng kịch trần ở mức 6%/năm, còn nếu xét theo kỳ hạn ba tháng thì 20 ngân hàng niêm yết kịch trần. Kỳ hạn sáu tháng cao nhất hiện ở mức 8%/năm, trong khi kỳ hạn 12 tháng và 13 tháng cao nhất là 8,8%/ năm.
8% lên 8,5%, rồi sau đó là 9% và mới đây nhất đã vượt mốc 10%, đó là mức lãi suất huy động cao nhất mà các ngân hàng thương mại đã điều chỉnh trong thời gian gần đây. Một cuộc đua lãi suất mới đang diễn ra và xu hướng lãi suất đang là tâm điểm của nền kinh tế trong những ngày qua.
Tổng Hợp