Mới đây, Bộ Công Thương khẳng định tổng nguồn cung xăng dầu trong nước hoàn toàn đáp ứng đủ, thậm chí dư thừa. Bộ trưởng Tài chính lại nói: “Quản lý, điều hành xăng dầu là trách nhiệm của Bộ Công Thương”. Bộ Công Thương: “Việc cây xăng đóng cửa không phổ biến”, nhưng dân tần tảo đội mưa đi mua xăng…
Theo một số đại lý bán lẻ xăng dầu, vấn nạn khan hiếm xăng dầu cục bộ ở nhiều tỉnh phía Nam, cùng chiết khấu 0 đồng chỉ là 1 biểu hiện nhìn thấy được trong chuỗi cung ứng xăng dầu vốn đang được cho là cơ chế vận hành méo mó, có yếu tố đặc quyền, đặc lợi và trao “độc quyền” cho một nhóm kinh doanh.
Bên cạnh đó, chi phí định mức kinh doanh xăng dầu hiện nay được áp dụng từ năm 2014, trong khi đó Bộ Tài chính chậm sửa chữa dẫn đến doanh nghiệp lỗ, ảnh hưởng đến khả năng duy trì hoạt động kinh doanh của mình.
Tại Nghị định 83/2014 và Nghị định 95/2021 về kinh doanh xăng dầu, trong khi các thương nhân, đầu mối được mua ở nhiều nơi khác nhau, thì các đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được ký hợp đồng làm đại lý, mua và bán xăng cho một tổng đại lý, thương nhân phân phối duy nhất. Chính vì vậy, quy định đã vô tình tạo ra sự độc quyền chuỗi cung ứng, tạo kẽ hở cho hành vi thao túng nguồn cung, giá chiết khấu (hoa hồng).
Bộ Công Thương: Chỉ gần 6% đại lý tạm đóng cửa… là không phổ biến!
Sau khi tổng hợp các báo cáo của các địa phương phía Nam, trong đó có TPHCM, An Giang, Bình Phước, Đắc Lắk…. Bộ Công Thương đã có con số cửa hàng bán lẻ xăng dầu tạm đóng cửa, thiếu xăng trong ngày 10/10. Cụ thể, Bộ Công Thương thừa nhận có hiện tượng một số doanh nghiệp kinh doanh bán lẻ xăng dầu xin đóng cửa hoặc tạm ngừng kinh doanh tập trung tại một số tỉnh, thành phố như Thành phố Hồ Chí Minh, An Giang, Bình Phước, Đắk Lắk…
Bộ Công Thương khẳng định: “Hiện tượng này không phải phổ biến, có hơn 100 cửa hàng đóng cửa trong tổng số 17.000 cửa hàng đang hoạt động”.
Bộ Công Thương đã và đang triển khai một số giải pháp như kiến nghị Bộ Tài chính giảm các loại thuế liên quan đến mặt hàng xăng dầu (thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt); đồng thời sớm rà soát và gửi thông báo áp dụng mức chi phí đưa xăng dầu trong nước về đến cảng và premium trong nước theo mức phù hợp với thực tế phát sinh thời gian vừa qua để bảo đảm tính đúng, tính đủ trong giá cơ sở xăng dầu theo quy định hiện hành để khuyến khích các doanh nghiệp tăng lượng nhập hàng, bảo đảm duy trì nguồn cung xăng dầu ổn định cho thị trường.
Phối hợp với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố (đầu mối là Sở Công Thương) chỉ đạo các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn có phương án bảo đảm nguồn cung xăng dầu; duy trì việc cung ứng xăng dầu trong hệ thống phân phối của doanh nghiệp; chỉ đạo các đơn vị chức năng trên địa bàn đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định về duy trì bán lẻ xăng dầu tại các cửa hàng xăng dầu theo đúng quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP và Nghị định số 95/2021/NĐ-CP. Theo đó nhiều địa phương như Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Phước, tỉnh Ninh Thuận… đã triển khai công tác chỉ đạo và giám sát việc cung ứng xăng dầu trên địa bàn.
Phối hợp với Bộ Tài chính, điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, phù hợp với diễn biến cung cầu xăng dầu trong nước để bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường xăng dầu, khuyến khích các doanh nghiệp duy trì nguồn cung và hạn chế các hành vi đầu cơ găm hàng hoặc buôn lậu xăng dầu qua biên giới sang các nước lân cận.
Đã chỉ đạo các thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối hỗ trợ để điều phối nguồn hàng, tăng cường cung ứng xăng dầu tại một số địa phương có hiện tượng thiếu xăng dầu cục bộ.
Bộ Tài Chính có tránh vấn đề?
Còn theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Hồ Đức Phớc, việc đảm bảo nguồn cung xăng dầu, đảm bảo các chi phí trung gian, tiết giảm chi phí quản trị doanh nghiệp xăng dầu thuộc trách nhiệm của Bộ Công Thương và các doanh nghiệp.
Về trách nhiệm của Bộ Tài chính, ông Hồ Đức Phớc cho biết, Bộ đã tham mưu cho Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu 3.000 đồng/lít, về mức sàn tối thiểu, giảm thuế nhập khẩu từ 20% về 10%, trình Chính phủ trình Quốc hội trong điều kiện giá xăng dầu tăng cao thì tiếp tục giảm 50% thuế tiêu thụ đặc biệt và giảm 50% VAT…
Tính đến 17h ngày 10/10, trên địa bàn TPHCM có 3/550 cửa hàng đóng cửa (chiếm 0,54%); có 121/550 cửa hàng tạm hết mặt hàng xăng (chiếm 20%); một số doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu quy mô lớn gặp khó khăn trong việc bảo đảm nguồn cung và đã được Bộ Công Thương chỉ đạo, hỗ trợ giải quyết khó khăn.
Tại Bình Phước, đến ngày 10/10 có 27/415 cửa hàng bán lẻ xăng dầu dừng hoạt động (chiếm 6,5%); 23 cửa hàng hết xăng còn dầu; 2 cửa hàng hết dầu còn xăng (tương ứng chiếm 5% và 0,48%).
Tại An Giang, theo báo cáo có 30/559 cửa hàng vẫn mở cửa bán hàng nhưng không có xăng để bán (chiếm 5%). Nguyên nhân do giao thông đi lại khó khăn nên các thương nhân kinh doanh xăng dầu cung cấp hàng chậm hoặc do chiết khấu thấp nên các đại lý ngừng lấy hàng.
Tại Hậu Giang, trên địa bàn tỉnh có 21/211 cửa hàng bán lẻ xăng dầu hết xăng, dầu (chiếm 9%); 7 cửa hàng bán lẻ xăng dầu hết xăng, còn dầu (chiếm 3%) và có một số thương nhân đang gặp khó khăn do không mua được hàng từ các đầu mối xăng dầu để cung cấp cho hệ thống.
Tại Đắk Lắk, theo báo cáo cập nhật, trên địa bàn tỉnh có 9/475 cửa hàng tạm dừng hoạt động do hết xăng, dầu (chiếm 1%); 15 cửa hàng vẫn hoạt động nhưng hết xăng hoặc dầu.
Trước tình hình trên, Bộ Công Thương cho biết đã đề nghị các thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối xăng dầu trên nỗ lực tìm nguồn hàng để cung ứng xăng dầu cho các cửa hàng, đại lý bán lẻ trên địa bàn các tỉnh.
Các cây xăng đồng loạt đóng cửa hoặc bán nhỏ giọt với nhiều lý do. Nhiều người không đổ được xăng xe nên phải đẩy bộ, một số bác tài đã rút xăng từ xe của mình để giúp bạn đồng hành nổ máy phương tiện.
Bộ Tài chính cho biết, hiện nay nhà nước không quy định chiết khấu trong hoạt động kinh doanh xăng dầu. Bởi yếu tố này phụ thuộc vào cung cầu thị trường, giá xăng dầu thế giới, lượng tồn kho của thương nhân đầu mối và phương thức bán hàng 2 bên. Khi giá xăng dầu thế giới giảm, thương nhân đầu mối có tồn kho lớn có thể tăng chiết khấu bán hàng và ngược lại.
Tổng Hợp