Phát hành trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản ngày càng suy giảm

Số liệu Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA) cho biết, từ đầu tháng 8/2022 đến nay, thị trường chỉ ghi nhận 8 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được công bố với tổng giá trị 3.810 tỷ đồng.

Trước những rủi ro của thị trường này, Bộ Tài chính, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt, cũng như đã liên tục phát thông điệp cảnh báo các tổ chức phát hành, các tổ chức cung cấp dịch vụ trung gian và đặc biệt là các nhà đầu tư.

Bên cạnh các quy định pháp luật, sự quản lý, giám sát của cơ quan nhà nước, thì thị trường trái phiếu doanh nghiệp lẻ phụ thuộc lớn vào sự chủ động, tính tuân thủ của các chủ thể tham gia thị trường: doanh nghiệp phát hành, tổ chức cung cấp dịch vụ trung gian và nhà đầu tư.

Đồng thời, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước nhấn mạnh: “Hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ của công ty không phải là công ty đại chúng hiên nay thực hiện theo quy định của Luật Doanh nghiệp và hướng dẫn tại Nghị định số 153/2020/NĐ-CP, theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn và đảm bảo khả năng trả nợ. Việc phát hành trái phiếu riêng lẻ không phải đăng ký, báo cáo hay phải được sự chấp thuận của cơ quan quản lý nhà nước”.

Do vậy, để tránh rủi ro cho các nhà đầu tư khi tham gia đầu tư, giao dịch trái phiếu phát hành riêng lẻ, pháp luật quy định rõ chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được tham gia mua trái phiếu phát hành riêng lẻ.

Các nhà đầu tư này có trách nhiệm phải tìm hiểu đầy đủ nội dung công bố thông tin của doanh nghiệp phát hành; hiểu rõ điều kiện, điều khoản trái phiếu và các cam kết khác của doanh nghiệp phát hành trước khi quyết định mua và giao dịch trái phiếu; đồng thời phải tự đánh giá, tự chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư của mình, tự chịu các rủi ro phát sinh trong việc đầu tư và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ.

phần lớn doanh nghiệp phát hành trái phiếu từ đầu tháng 8 vẫn là các ngân hàng thương mại với giá trị 2.510 tỷ đồng (chiếm 52,6% tổng giá trị phát hành). Trong đó, Vietcombank đứng đầu với khối lượng phát hành 1.500 tỷ đồng.

Nhóm bất động sản đứng thứ hai về giá trị phát hành nhưng chỉ có một doanh nghiệp là Công ty Cổ phần Fuji Nutri Food. Công ty này phát hành 1.000 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn một năm.

Trước đó, trong tháng 7/2022, thị trường cũng chỉ ghi nhận duy nhất doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu riêng lẻ là Công ty Cổ phần Đầu tư kinh doanh bất động sản Hà An với giá trị phát hành 210 tỷ đồng, lãi suất 11%/năm.

Như vậy, sau những động thái chấn chỉnh của cơ quan quản lý cùng loạt quy định mới từ phía Ngân hàng Nhà nước, việc phát hành trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản ngày càng suy giảm.

Vừa qua Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước tiếp tục phát đi một thông báo cũng liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Cụ thể, theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đã cho thấy sức hấp dẫn và thể hiện vai trò ngày càng quan trọng, trở thành kênh dẫn vốn hiệu quả cho nhiều doanh nghiệp, giảm sức nặng cho kênh tín dụng ngân hàng.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh của thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ cũng đã và đang tiềm ẩn một số rủi ro, cần sửa đổi, bổ sung các quy định pháp lý, cũng như tăng các chế tài xử lý để lành mạnh hóa thị trường này, hỗ trợ phát triển đúng định hướng.