Nợ lớn trái phiếu sắp đáo hạn, chuyên gia chỉ mối nguy Doanh nghiệp địa ốc phải đối mặt những gì sắp tới?
Việt Nam đang thiếu cung ở một số phân khúc bất động sản chủ chốt. Vì không có hàng để bán nên dòng tiền cũng âm. Trong khi đó, trái phiếu doanh nghiệp – một trong những kênh huy động vốn quan trọng của thị trường này – thì đình trệ.
Điều đáng nói, các doanh nghiệp bất động sản quả thật đang gặp khó. Cụ thể, trong bối cảnh thị trường bất động sản rơi vào trầm lắng, xu hướng doanh nghiệp nợ đọng lẫn nhau với kỳ hạn ngày càng dài hơn. Thông tin từ một số nhà thầu lớn cho hay, các chủ đầu tư, bao gồm cả các tập đoàn lớn đang gặp khó khăn về vốn kể từ sau Covid-19 đã đề nghị hỗ trợ giãn tiến độ thanh toán từ 3 tháng lên 4, thậm chí 5 tháng tạo nên khó khăn dây chuyền.
Phát biểu tại hội thảo về thị trường vốn về bất động sản vừa diễn ra, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, lo ngại trước những khó khăn trong vấn đề huy động vốn đối với các doanh nghiệp địa ốc hiện nay.
Theo vị này, một số nhà đầu tư cảm thấy đi trong “sương mù có cái hay” nhưng thực tế đó là vì chúng ta chưa thấu hiểu được cái minh bạch.
Vị chuyên gia cho biết, từ nay đến cuối năm phải ra được Nghị định 153 sửa đổi về phát hành trái phiếu doanh nghiệp cũng như khuyến khích các doanh nghiệp lớn phát hành trái phiếu.
“Các doanh nghiệp bất động sản có dư nợ trái phiếu lớn, thời gian đáo hạn trong kỳ tới cần nhanh chóng xây dựng kế hoạch chi trả, bao gồm mạnh dạn phát hành trái phiếu mới hoặc bán các dự án, tài sản dở dang”, ông Nghĩa nhấn mạnh.
Vị này dẫn chứng, trong 4 tháng vừa qua, tỷ lệ phát hành của doanh nghiệp bất động sản chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tháng 5, 6. Sang đến tháng 7, 8 thì đi xuống khá nghiêm trọng. Điều này, theo ông Nghĩa, làm cho những người am hiểu thị trường vốn rất lo lắng.
Một điều nữa khiến vị chuyên gia rất quan ngại là sắp tới đáo hạn hơn trăm nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp, nếu không phát hành được để đảo nợ thì dễ gây nên tình trạng vỡ nợ ở một số doanh nghiệp bất động sản. “Và như vậy sẽ gây tác động xấu cho cả thị trường nói chung”, ông Nghĩa nhận định.
Trong một báo cáo hồi tháng 4 năm nay, FiinGroup đã đưa ra con số quy mô dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của ngành bất động sản là 189.000 tỷ đồng vào cuối năm 2021. Số liệu của FiinGroup cũng chỉ ra 73% giá trị này sẽ có điểm rơi đáo hạn vào 3 năm tới đây (2022 – 2024).
Nêu giải pháp với con số nợ “khủng” cần đáo hạn này, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa cho rằng, có 2 cách xử lý. Thứ nhất, doanh nghiệp mời công ty tư vấn, công ty kiểm toán rà soát lại tài chính của mình và mạnh dạn phát hành tiếp một đợt trái phiếu nữa để đáo hạn. Vượt qua được nợ mới có cơ hội tồn tại lâu dài trong thị trường.
Thứ hai là tìm mọi cách thanh lý tài sản, thanh lý dự án để trả nợ nhà đầu tư. Cơ quan quản lý cũng cần cân nhắc, tránh hình sự hóa, các doanh nghiệp vừa đến thời điểm đáo hạn, không trả được nợ trái phiếu. Bởi vì nếu làm như vậy sẽ ảnh hưởng lớn tới thị trường và cả nhà đầu tư, vị chuyên gia khuyến nghị.
Đưa ra góc nhìn sâu hơn về thị trường, ông Nghĩa cho rằng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp vừa qua còn thiếu hai chữ “minh bạch”.
Trong một báo cáo mới đây được phát đi từ Bộ Tài chính cho biết, năm 2022, khối lượng trái phiếu đáo hạn vào khoảng 144.500 tỷ đồng, trong đó khối lượng trái phiếu bất động sản đáo hạn chiếm 43,2% (khoảng 62.470 tỷ đồng), khối lượng trái phiếu các tổ chức tín dụng đáo hạn vào khoảng 29.160 tỷ đồng, chiếm 20,2% tổng khối lượng trái phiếu đáo hạn.
Sang tới năm 2023 và năm 2024, khối lượng trái phiếu đến hạn tăng cao so hơn rất nhiều, lần lượt ở mức 271.400 tỷ đồng và 329.500 tỷ đồng. Trong đó, tổng khối lượng trái phiếu bất động sản đến hạn là 207.800 tỷ đồng, trái phiếu của các tổ chức tín dụng đến hạn là 207.500 tỷ đồng.
Như vậy, tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đến hạn trả nợ trong vòng 3 năm tiếp theo lên tới 745.400 tỷ đồng.
Bộ Tài chính nêu thêm, hiện nay, ngoại trừ các trái phiếu bị hủy trong vụ Tập đoàn Tân Hoàng Minh, báo cáo của các tổ chức phát hành tại Sở giao dịch Chứng khoán cho thấy các doanh nghiệp vẫn đang thanh toán đầy đủ gốc, lãi trái phiếu cho nhà đầu tư.
Tuy nhiên, cơ quan này cũng lưu ý, với xu hướng kinh tế vĩ mô tăng trưởng ổn định, định hướng điều hành theo hướng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phục hồi và phát triển sau đại dịch, các doanh nghiệp sẽ có khả năng thanh toán đủ gốc, lãi đến hạn. Thế nhưng trường hợp các doanh nghiệp gặp khó khăn trong hoạt động kinh doanh sẽ ảnh hưởng đến khả năng thanh toán đủ gốc, lãi trái phiếu đến hạn.
Tổng Hợp