Với quy mô GDP năm 2021 đạt 368 tỷ USD, số nợ công tuyệt đối/GDP của Việt Nam ước đạt khoảng 158,6 tỷ USD. So với số dân tính đến hết ngày 31/12/2021 vào khoảng 98,5 triệu người, số nợ công/ người dân Việt Nam là khoảng 37 triệu đồng.
Nếu năm 2017, số nợ công/người của Việt Nam chỉ 33,7 triệu đồng/người, năm 2021, nợ công/người của Việt Nam đã lên đến 37 triệu đồng/người. Các năm 2018 và 2019, số nợ công trung bình đạt 34 triệu đồng/người, năm 2020 số nợ công là khoảng 35,3 triệu đồng/người.
Theo giới chuyên gia, tỷ lệ nợ công/GDP giảm là do quy mô GDP của Việt Nam tăng nhanh trong thời gian gần đây, trong 5 năm 2017 đến 2021, GDP tăng 1,6 lần, tăng 114 tỷ USD. Tuy nhiên, lo ngại chính là dân số Việt Nam 5 năm qua dù đã tăng thêm 4,8 triệu người, bình quân tăng gần 1 triệu người/năm, nhưng số nợ công không giảm. Số liệu nợ công tuyệt đối giai đoạn 5 năm 2017-2021, tăng 21,2 tỷ USD, bình quân trên 4,2 tỷ USD/năm.
Như vậy, số dân tăng, số nợ công/người cũng tăng, điều này cho thấy mỗi người Việt sinh ra đều phải ghé vai gánh trách nhiệm trả nợ. Trong trường hợp, số dân tăng chậm đi, có thể gánh nặng trả nợ/người dân sẽ tăng thêm.
So với 5 năm trước (2017), tỷ lệ nợ công của Việt Nam vượt trần trên 61,4% thì tỷ lệ nợ công năm 2021 giảm xuống còn 43,1%/GDP là điều đáng mừng.
Tuy nhiên, nếu xét trên số nợ công tuyệt đối, nợ công/GDP của Việt Nam gia tăng khá nhanh trong những năm gần đây, từ mức 137,4 tỷ USD năm 2017 lên 158,6 tỷ USD năm 2021.
Sau 5 năm (2017-2021) số nợ công tuyệt đối của Việt Nam tăng 21,2 tỷ USD, bình quân mỗi năm nợ công tăng trên 4,2 tỷ USD.
Số nợ công trên người từ đó cũng tăng, bất chấp tỷ lệ nợ công/GDP giảm khá mạnh. các quốc gia thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) như Áo, Phần Lan, Ai-len, Bồ Đào Nha, Thụy Điển, Đức, Hungary và Anh chọn thiết lập một cơ quan quản lý nợ độc lập.
Trong khi đó, một số quốc gia khác thiết lập văn phòng DMO riêng biệt nhưng hoạt động dưới Bộ Tài chính như Úc, Bỉ, Canada, Pháp, Hà Lan, New Zealand, Ba Lan và Mỹ.
Tại các quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á cũng thiết lập văn phòng DMO riêng biệt như Thái Lan, Philippines, Indonesia. Mục tiêu chung trong việc hình thành DMO là đảm bảo thực hiện nhất quán, đồng bộ, kiểm soát toàn diện rủi ro phát sinh từ việc vay nợ và thực hiện các chính sách quản lý nợ, kế hoạch vay trả nợ của Chính phủ.
Đối với Việt Nam, hiện nay chính sách quản lý nợ công gắn với chính sách tài khóa và tiền tệ.
Tuy nhiên, “chính sách quản lý nợ công mới chủ yếu tập trung vào huy động các nguồn vay ưu đãi, còn nghiệp vụ theo thông lệ quốc tế chưa thực hiện đầy đủ như: giám sát và đánh giá tất cả các khoản vay và giao dịch nợ để đảm bảo phù hợp với các thông số rủi ro đề ra trong chiến lược nợ; giám sát rủi ro toàn bộ danh mục nợ chính phủ, kết nối giữa chính sách quản lý ngân quỹ và quản lý nợ công, cơ sở dữ liệu chia sẻ chung về nợ công”, Bộ Tài chính cho hay.
Theo các chuyên gia, Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 thành nước thu nhập trung bình cao, xếp hạng tín nhiệm quốc gia lên mức đầu tư.
Tổng Hợp