Trong bối cảnh giá xăng dầu còn nhiều biến động, cơ quan điều hành cần có cơ chế điều chỉnh linh hoạt hơn như tiếp tục giảm thuế, phí, thậm chí chấp nhận hoà vốn, giảm thu ngân sách. Đến nay giá xăng vẫn liên tục tăng cao và lập mốc kỷ lục sau kỳ điều chỉnh…
Theo các chuyên gia, giá xăng dầu thế giới trong thời gian tới sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, rất khó lường khi Liên minh châu Âu (EU) đưa ra đề xuất cấm vận đối với các sản phẩm xăng dầu từ Nga. Ngoài ra, các nước OPEC+ không tăng sản lượng so với kế hoạch như đề xuất của EU gây lo ngại về nguồn cung xăng dầu cho thị trường. Dự báo giá xăng dầu thế giới tiếp tục tăng, gây áp lực cho giá xăng dầu trong nước.
Theo TS Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê, xăng dầu tăng giá gần 50% so với cùng kỳ năm trước là nguyên nhân lớn kéo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) 4 tháng đầu năm tăng 2,1%. Nếu giá xăng dầu tiếp tục tăng cao sẽ kéo theo chỉ số tăng giá của tất cả các ngành khác, nhất là lĩnh vực giao thông vận tải.
TS Nguyễn Bích Lâm khuyến nghị, Bộ Công Thương có giải pháp tổng thể đảm bảo đầy đủ nguồn cung xăng dầu dài hạn hơn. Về phía Bộ Tài chính, cơ quan này cần rà soát và tính toán lại các mức chi phí trong cơ cấu tính giá cơ sở mặt hàng xăng dầu và các loại thuế, phí nhằm bảo đảm tính đúng, tính đủ, hài hòa lợi ích giữa doanh nghi.
Giá dầu thô thế giới đang thấp hơn mức đỉnh tháng 3 nhưng giá xăng trong nước hiện cao hơn giai đoạn đó trong khi thuế bảo vệ môi trường đã giảm 2.000 đồng.
Bình quân giá dầu thô trên thị trường thế giới (dầu Brent, WTI) 10 ngày qua dưới 110 USD một thùng. Vài ngày gần đây, giá mặt hàng này giảm về dưới 100 USD, mức thấp nhất trong hai tuần qua.
Thế nhưng, giá xăng dầu bán lẻ trong nước hôm 11/5 vừa tăng thêm gần 1.500 đồng một lít với xăng E5 RON 92 và 1.550 đồng với xăng RON 95. Điều chỉnh này đẩy giá xăng RON 95 lập kỷ lục khi mức bán lẻ lên gần 30.000 đồng một lít.
So với thời điểm giữa tháng 3, giá dầu thô thế giới dao động 110-115 USD một thùng, có lúc lập đỉnh lên sát 130 USD mỗi thùng, nhưng giá bán lẻ trong nước lúc đó thấp hơn mức hiện tại 160 đồng mỗi lít xăng RON 95.
Vì sao giá dầu thô thế giới không lập đỉnh, giá xăng bán lẻ trong nước vẫn lên mức cao nhất từ trước tới nay?
Lý giải việc này, Bộ Công Thương – Tài chính cho biết thực tế giá bán lẻ xăng dầu trong nước không tính theo giá dầu thô như Brent hay WTI. Theo đó, giá cơ sở để xác định mức giá bán lẻ hiện được tính dựa trên giá thành phẩm xăng dầu trên thị trường Singapore (giá Platt).
Để có sản phẩm là xăng dầu thành phẩm, dầu thô cần trải qua quá trình lọc. Hiện, với mỗi thùng dầu thô (dung tích gần 159 lít), sau qua quá trình lọc hoá sẽ cho khoảng 76 lít xăng, còn lại là các sản phẩm dầu diesel, dầu hỏa, mazut và các sản phẩm hoá dầu khác. Tức mỗi thùng dầu thô qua lọc chỉ cho thành phẩm xăng tương đương một phần hai dung tích ban đầu.
Ngoài ra, do các yếu tố địa chính trị, như việc EU đưa ra đề xuất cấm vận với xăng dầu từ Nga, hay OPEC không tăng sản lượng như đề xuất của EU… đẩy mặt bằng giá thành phẩm xăng dầu thế giới bình quân 10 ngày qua trong xu hướng tăng mạnh.
Tổng Hợp