Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự. Đây là một Luật sửa đổi tới 9 Luật và có hiệu lực kể từ ngày 1/3/2022. Luật sửa đổi 9 Luật đã phát sinh ra một số bất cập…
Việc thông qua Luật sửa đổi 9 Luật, giới chuyên gia kỳ vọng đây sẽ là một xung lực hỗ trợ kinh tế Việt Nam hồi phục và tăng trưởng trong thời gian tới. Tuy nhiên, Luật sửa đổi 9 Luật đã phát sinh ra một số bất cập, ảnh hưởng rất lớn tới thị trường bất động sản. Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, tại khoản 4 sửa đổi của Luật này đã bổ sung, sửa đổi vướng mắc tại khoản 1 Điều 23 Luật Nhà ở 2014. Mục đích là vậy, thế nhưng, trên thực tế khoản 4 Luật mới vẫn chưa xử lý được vướng mắc này.
“Luật mới chưa phù hợp đề xuất của Chính phủ, nên chưa liên thông với một số quy định pháp luật hiện hành, điều này chưa tháo gỡ được “ách tắc” về thủ tục đầu tư xây dựng cho nhiều dự án nhà ở thương mại”, ông Châu nói. Trước đó, trong phần thảo luận xung quanh về dự thảo Luật sửa đổi 9 Luật, một số Đại biểu Quốc hội có ý kiến lo ngại việc mở rộng diện giao đất cho nhà đầu tư, doanh nghiệp không qua đấu giá, đấu thầu sẽ thuận lợi cho doanh nghiệp nhưng chưa tính hết lợi ích giữa cộng đồng, nhà đầu tư và người dân, chưa bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật như Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở…
Hiện những luật này chưa sửa đổi, sẽ dẫn đến chuyện thu gom đất nông nghiệp quy mô lớn để thâu tóm đất đai làm dự án nhà ở thương mại. Ông Châu phân tích, điều này nghiễm nhiên giúp chủ đầu tư được chuyển đổi mục đích sử dụng đất không cần phải đấu thầu, đấu giá. Thực chất, nguy cơ có thể dẫn đến làm thất thoát ngân sách nhà nước trong trường hợp này lại thuộc trách nhiệm và thẩm quyền của các cơ quan nhà nước thông qua việc ban hành các quy định dưới luật và nhất là công tác thực thi pháp luật chứ không phải do doanh nghiệp
“Nếu không sửa kịp thời, sẽ xảy ra thất thoát ngân sách nhà nước. Vì nếu cho nhà đầu tư chuyển đổi đất làm nhà ở thương mại mà không qua đấu giá thì tạo chênh lệch giá, tiền sẽ chảy vào túi doanh nghiệp; hoặc lo ngại xảy ra việc trục lợi chính sách”, Chủ tịch HoREA nhấn mạnh. Trước hiện tượng này, ông Châu đề nghị làm rõ trường hợp nhà đầu tư có quyền sử dụng đất đối với các loại đất khác không phải là đất ở nhưng đã gần hết thời hạn sử dụng đất, thì việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở và thực hiện dự án đầu tư có hợp lý không, hay Nhà nước sẽ thu hồi để đấu giá, đấu thầu; hoặc quan ngại nếu sửa đổi luật mà không chặt chẽ có thể hợp thức hóa cho rất nhiều trường hợp mà lợi ích không nằm về phía người dân.
Theo đó, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư không phân biệt nguồn vốn thuộc một trong các trường hợp: Dự án đầu tư xây dựng nhà ở (để bán, cho thuê, cho thuê mua), khu đô thị có quy mô sử dụng đất từ 300 ha trở lên hoặc quy mô dân số từ 50.000 người trở lên; Dự án đầu tư phù hợp với quy định của pháp luật về di sản văn hóa không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc phạm vi khu vực bảo vệ I của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt; thuộc phạm vi khu vực bảo vệ II của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia đặc biệt thuộc Danh mục di sản thế giới.
Còn dự án thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của UBND cấp tỉnh được sửa đổi, bổ sung như: Dự án đầu tư xây dựng nhà ở (để bán, cho thuê, cho thuê mua), khu đô thị có quy mô sử dụng đất dưới 300 ha và quy mô dân số dưới 50.000 người; Dự án đầu tư phù hợp với quy định của pháp luật về di sản văn hóa không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc phạm vi khu vực bảo vệ II của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt, trừ di tích quốc gia đặc biệt thuộc Danh mục di sản thế giới; dự án đầu tư không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc khu vực hạn chế phát triển hoặc nội đô lịch sử (được xác định trong đồ án quy hoạch đô thị) của đô thị loại đặc biệt.
Như vậy, kể từ ngày 01/3/2022, hồ sơ hợp lệ đề nghị chấp thuận, điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở (để bán, cho thuê, cho thuê mua), khu đô thị thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ theo quy định tại Điều 31 của Luật Đầu tư nay thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của UBND cấp tỉnh theo quy định đã nêu.
Tổng Hợp