Năm 2022 thị trường chứng khoán vẫn tiếp tục có được những tiền đề kinh tế vĩ mô thuận lợi, tăng trưởng kinh tế có thể phục hồi nhanh với tốc độ tăng vào khoảng 5-6% trong khi lạm phát ở mức thấp.
Ở Việt Nam chủ yếu là lạm phát chi phí đẩy do nguồn cung giảm và nhập khẩu lạm phát từ bên ngoài vào. Trên thực tế nguồn cung đang tăng lên do chuỗi cung ứng dần được phục hồi và chi phí nhiên liệu, vật liệu cơ bản đang có dấu hiệu giảm nhiệt.
Mặt khác ở Việt Nam không có lạm phát tiền tệ hay lạm phát cầu kéo, do Ngân hàng Nhà nước kiểm soát tốt lượng cung tiền và tăng trưởng tín dụng. Đồng thời chúng ta cũng không có một gói kích thích kinh tế nào đáng kể, các gói tài trợ tiền tươi thóc thật không vượt quá 2% GDP. Trong thời gian tới Chính phủ có thể áp dụng gói cứu trợ mới theo hướng bù lãi suất, cho vay nhưng không thay đổi các điều kiện tín dụng. Vì vậy, cũng sẽ không tác động đáng kể tới lượng cung tiền mà chủ yếu nhằm giảm chi phí tài chính cho các doanh nghiệp có đủ điều kiện vay vốn ngân hàng nên lạm phát năm 2022 dự kiến chỉ dưới 3%. Lạm phát thấp và gói hỗ trợ lãi suất khiến lãi suất trên thị trường cũng không có áp lực tăng mạnh nhưng với xu thế thắt chặt tiền tệ của các Ngân hàng Trung ương trên thế giới thì lãi suất ở Việt Nam có thể biến động trong khoảng 1%.
Tỷ giá hối đoái là kết quả của lạm phát và lãi suất, vì vậy cũng sẽ ít biến động. Mức độ biến động của tỷ giá còn tuỳ thuộc vào lãi suất của các đồng tiền khác, do quá trình thắt chặt tiền tệ của Ngân hàng Trung ương nhưng về cơ bản chúng tôi dự báo mức biến động cũng không quá 2%.
Trên đây được coi là những tiền đề căn bản để thị trường chứng khoán có thể duy trì quy mô, khối lượng giao dịch và chỉ số như hiện nay với mức độ biến động không quá lớn trong năm 2022. Nhịp tăng có thể chậm lại do tác động của một vài yếu tố như dòng tiền đầu tư chảy vào các lĩnh vực khác đang dần được phục hồi như sản xuất kinh doanh, dịch vụ, bất động sản; Có thể sẽ có một vài thay đổi về cấu trúc như đầu tư nước ngoài trở lại mua ròng, trong khi đầu tư khối nội giảm chút ít, đặc biệt là đầu tư của các cá nhân nhỏ lẻ. Họ có thể sẽ cẩn trọng hơn sau Tết Nguyên đán; Thị trường trái phiếu cũng đang có điều chỉnh do có những quy định mới của Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính theo hướng cẩn trọng, minh bạch và an toàn cho nhà đầu tư. Trái phiếu khu vực bất động sản có thể giảm dần, trái phiếu khu vực sản xuất kinh doanh tăng lên. Trái phiếu khu vực ngân hàng vẫn ổn định và đặc biệt trái phiếu không có tài sản bảo đảm giảm mạnh. Điều này cho thấy trên toàn bộ thị trường tài chính (tiền tệ, chứng khoán, bảo hiểm) khá ổn định và có triển vọng tích cực.
Rủi ro lớn nhất của thị trường trong năm 2022 chủ yếu là đến từ dạng mua theo bán theo của các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Vì vậy, các cơ quan chức năng nên có những hướng dẫn và cảnh báo để giữ an toàn thị trường, dần thay đổi tư duy và hành vi đầu tư của các nhà đầu tư theo hướng tích cực.
Năm 2021 là năm mà thị trường chứng khoán (TTCK) phát triển vượt bậc. Thanh khoản thị trường đạt khá cao, bình quân là từ 20.000-25.000 tỷ đồng,
cá biệt có những ngày lên tới trên 50.000 tỷ đồng. Tổng quy mô TTCK (bao gồm tổng giá trị vốn hóa thị trường cổ phiếu và dư nợ thị trường trái phiếu) trong 2 năm đã tăng gấp đôi, từ mức tương đương 70% GDP lên tới 140% GDP. Số lượng tài khoản mở mới tăng bình quân 40%/năm, đặc biệt năm 2021 số lượng tài khoản cá nhân tăng đột biến; chỉ số chứng khoán năm 2021 đã tăng hơn 30%, với biên độ dao động của chỉ số không quá lớn và không có những cú sốc tâm lý đáng lo ngại. Điều đó cho thấy thặng dư vốn mang lại từ TTCK đã tạo động lực khá vững chắc cho các nhà đầu tư trong nước và quốc tế.
Năm 2021 cũng là năm chứng kiến mức bán ròng của các nhà đầu tư nước ngoài khá cao nhưng có vẻ như dòng vốn này không rút ra bên ngoài mà một phần chuyển sang đầu tư trái phiếu, một phần khác thì đang trong tình trạng chờ đợi cơ hội. Điều này thể hiện ở việc tỷ giá hối đoái trên thị trường khá ổn định trong năm qua. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, do khối
lượng các nhà đầu tư nhỏ lẻ (F0) rất lớn, đây thường là nhà đầu tư không có thông tin hay không có hiểu biết về các công ty có mã cổ phiếu mà nhà đầu tư mua nên tâm lý mua theo bán theo “bầy đàn” đang tăng nhanh, thậm chí là có hàng chục công ty bị lỗ liên tục trong 5 quý liền mà giá cổ phiếu vẫn tăng, có khi tăng gấp đôi, gấp 3; có doanh nghiệp Chủ tịch, Tổng Giám đốc bị bắt do vi phạm pháp luật kinh doanh nhưng giá cổ phiếu vẫn tăng. Đây là điều mà các nhà quản lý cần phải đưa ra cảnh báo.
Nhiều chuyên gia cho rằng thị trường chứng khoán vào thời điểm hiện tại không phải được chi phối bởi 2 yếu tố nền tảng là cung và cầu mà là bằng “lòng tham và nỗi sợ hãi”, hay nói cách khác là lòng tham và nỗ sợ hãi đang dắt tay nhau tiến về phía trước. Đấy là bí ẩn về sức hút của đồng tiền mà nhiều nhà kinh tế hành vi đã khẳng định “tiền thực sự là một loại năng lượng không cưỡng được”.
Tổng Hợp