Đây là quy định vừa được Ngân hàng Nhà nước ban hành trong Thông tư 20 sửa đổi về hướng dẫn cho vay vốn ưu đãi thực hiện chính sách nhà ở xã hội đối với các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định.
Chủ đầu tư một dự án nhà ở xã hội cho biết, gần như 100% người dân muốn được tiếp cận khoản vay để mua nhà vì không có khoản dư tích lũy. Gói vay rơi vào khoảng 70% giá trị căn hộ và trả trong vòng 20 năm. Tuy nhiên, việc tiếp cận khoản vay tại Ngân hàng Chính sách Xã hội vẫn còn khó, dẫn đến tình trạng người dân chuyển sang vay ngân hàng thương mại.
Giới chuyên gia cho rằng, quy định này sẽ gây thiệt thòi cho người dân, vốn dĩ là đối tượng tiếp cận phân khúc nhà ở xã hội có thu nhập trung bình thấp và phụ thuộc vào ngân hàng để vay mua nhà. Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh nhận định, trong 15 năm qua, các ngân hàng thương mại được Nhà nước chỉ định đã thực hiện rất hiệu quả việc cho người dân vay ưu đãi mua, thuê nhà ở xã hội. Thậm chí với gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng giai đoạn 2013 – 2016, các ngân hàng thương mại đã triển khai rất tốt.
“Các ngân hàng thương mại khi nhận 1 đồng cấp bù lãi suất từ nhà nước thì có thể huy động thêm đến 33 đồng vốn xã hội. Trong khi từ 1 đồng tái cấp vốn từ ngân sách nhà nước cho Ngân hàng Chính sách Xã hội thì Ngân hàng Chính sách Xã hội chỉ huy động thêm được 1 lần 1 đồng nữa thôi”, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh Lê Hoàng Châu cho biết.
Để tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận nhà ở xã hội, Hiệp hội cũng kiến nghị các đối tượng mua, thuê nhà được vay 80% giá trị hợp đồng. Đối với người vay vốn ưu đãi để xây dựng mới hoặc cải tạo được vay 70% giá trị dự toán hoặc phương án vay tối đa không quá 500 triệu đồng.
Thông tư 20 quy định, các đối tượng đủ điều kiện vay để mua, thuê nhà ở xã hội như trước đây sẽ không còn được vay vốn tín dụng ưu đãi tại các tổ chức tín dụng được Nhà nước chỉ định, mà chỉ còn được vay vốn để xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở. Nếu hộ gia đình, cá nhân mua, thuê nhà ở xã hội thì chỉ được vay ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách Xã hội, nhưng phải thực hiện gửi tiết kiệm. Quy định này sẽ gây bất lợi cho các đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội.
Mức lãi suất của NHTM áp dụng trong năm 2022 đối với dư nợ của các khoản cho vay hỗ trợ nhà ở theo qui định tại Thông tư số 11, Thông tư số 32 và Thông tư số 25 là 4,8%/năm. Mức lãi suất áp dụng trong năm 2022 không thay đổi so với 2021 nhưng giảm 0,2 điểm % so với năm 2019 và 2020. Theo Thông tư 11, đối tượng vay vốn gồm người mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội và thuê, mua nhà ở thương mại có diện tích nhỏ hơn 70 m2, giá bán dưới 15.000.000 đồng/m2 được quy định tại Thông tư số 7 của Bộ Xây dựng.
Doanh nghiệp là chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội, doanh nghiêp là chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại được chuyển đổi công năng sang dự án nhà ở xã hội do Bộ Xây dựng công bố trong từng thời kì. Bên cạnh đó, theo Thông tư 32, đối tượng vay vốn là cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, công nhân, người lao động có thu nhập thấp nhưng khó khăn về nhà ở, khi mua nhà ở thương mại tại các dự án phát triển nhà ở, dự án đầu tư xây dựng khu đô thị trên địa bàn đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt có tổng giá trị hợp đồng mua bán (kể cả nhà và đất) không vượt quá 1.050.000.000 đồng.
Tổng Hợp