Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Thông tư 08 quy định về cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt. Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 27/10. Khoản vay đặc biệt này chỉ được sử dụng nhằm chi trả tiền gửi cho cá nhân gửi tiền tại các tổ chức tín dụng trong trường hợp bị mất thanh khoản.
NHNN cho vay đặc biệt để hỗ trợ thanh khoản đối với tổ chức tín dụng (TCTD) có nguy cơ mất khả năng chi trả hoặc lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả, đe dọa sự ổn định của hệ thống trong thời gian TCTD được kiểm soát đặc biệt, bao gồm cả phương án thực hiện cơ cấu lại, phương án chuyển nhượng.
Khoản cho vay đặc biệt sẽ có lãi suất ưu đãi đến mức 0% để hỗ trợ phục hồi đối với ngân hàng thương mại (NHTM), ngân hàng hợp tác xã, công ty tài chính, tổ chức tài chính vi mô theo phương án đã được phê duyệt. NHNN cũng thực hiện cho vay đặc biệt với lãi suất ưu đãi đến mức 0% để hỗ trợ phục hồi đối với NHTM theo phương án chuyển giao bắt buộc; Cho vay đặc biệt với lãi suất ưu đãi đến mức 0% đối với NHTM đã được mua bắt buộc theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Bên cạnh đó, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam và Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam cho vay đặc biệt theo quyết định của NHNN với lãi suất ưu đãi đến mức 0% để hỗ trợ thanh khoản đối với một số TCTD được kiểm soát đặc biệt.
Điểm mới của dự thảo này là bổ sung thêm quy định về tài sản bảo đảm đối với các khoản vay đặc biệt. Cụ thể, dự thảo quy định tỷ lệ giữa giá trị các tài sản bảo đảm còn lại và số tiền cho vay đặc biệt tối thiểu là 170%. Tài sản bảo đảm đối khoản vay sẽ được NHNN xem xét theo thứ tự ưu tiên như sau: Tín phiếu NHNN, trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh thanh toán 100% giá trị gốc, lãi khi đến hạn, trái phiếu Chính quyền địa phương; Trái phiếu được phát hành bởi NHTM do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ; Trái phiếu được phát hành bởi TCTD không được kiểm soát đặc biệt, trừ một số trường hợp và doanh nghiệp khác; Thế chấp quyền đòi nợ phát sinh từ khoản cho vay.
Khi khoản vay đặc biệt đến hạn, TCTD đi vay phải trả hết nợ gốc, lãi vay đặc biệt cho bên cho vay, có thể trả nợ vay đặc biệt trước hạn. Đối với khoản vay không được gia hạn hoặc không trả nợ theo quy định, NHNN sẽ chuyển dư nợ khoản cho vay đặc biệt sang theo dõi quá hạn, áp dụng lãi suất quy định, trích tài khoản tại NHNN để thu hồi nợ, yêu cầu bên đi vay chuyển quyền sở hữu tài sản bảo đảm và xử lý tài sản bảo đảm.
Các tổ chức đi vay chỉ được sử dụng khoản vay đặc biệt này để chi trả tiền gửi của cá nhân gửi tiền tại TCTD. Việc sử dụng khoản vay đặc biệt để chi trả tiền gửi của đối tượng khác do Thống đốc NHNN quyết định trong từng trường hợp cụ thể. Số tiền cho vay đặc biệt trong các trường hợp quy định sẽ do Ngân NHNN xem xét, quyết định trên cơ sở tình hình khả năng chi trả của TCTD được kiểm soát đặc biệt. Thời hạn cho vay do NHNN xem xét, quyết định nhưng dưới 12 tháng. Về lãi suất đối với với khoản cho vay đặc biệt, đối với các TCTD có nguy cơ mất khả năng chi trả hoặc lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả, lãi suất đối với nợ gốc quá hạn bằng 130% lãi suất trong hạn, không áp dụng lãi suất đối với nợ lãi chậm trả. Đối với các khoản vay lãi suất ưu đãi đến 0%, lãi suất cho vay do NHNN quyết định. Lãi suất quá hạn với nợ gốc bằng 130% lãi suất trong hạn và không áp dụng lãi suất đối với nợ lãi chậm trả.
Tĩnh Kiên